पुष्यति
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *(H)pušyáti, from Proto-Indo-European *(h₃)pus-yé-ti, from *(h₃)pews-.[1] Cognate with Old Church Slavonic пухати (puxati, “to blow”), Latin pustula (“bubble”).
Verb
पुष्यति • (púṣyati) third-singular present indicative (root पुष्, class 4, type P)[2]
- to thrive, prosper
- to augment, make prosper
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 08.041.05:
- yó dhartā́ bhúvanānãṃ yá usrā́ṇām apīcíyā véda nā́māni gúhiyā
sá kavíḥ kā́viyā purú rūpáṃ dyaúr iva puṣyati nábhantām anyaké same- Who is the upholder of the worlds, who knows the secret names of the ruddy dawns, their hidden names,
he is a poet who fosters the many poetic arts, as heaven does its concrete form. – Let all the other squirts burst!
- Who is the upholder of the worlds, who knows the secret names of the ruddy dawns, their hidden names,
- yó dhartā́ bhúvanānãṃ yá usrā́ṇām apīcíyā véda nā́māni gúhiyā
Conjugation
Present: पुष्यति (púṣyati), पुष्यते (púṣyate) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | पुष्यति púṣyati |
पुष्यतः púṣyataḥ |
पुष्यन्ति púṣyanti |
पुष्यते púṣyate |
पुष्येते púṣyete |
पुष्यन्ते púṣyante |
Second | पुष्यसि púṣyasi |
पुष्यथः púṣyathaḥ |
पुष्यथ púṣyatha |
पुष्यसे púṣyase |
पुष्येथे púṣyethe |
पुष्यध्वे púṣyadhve |
First | पुष्यामि púṣyāmi |
पुष्यावः púṣyāvaḥ |
पुष्यामः púṣyāmaḥ |
पुष्ये púṣye |
पुष्यावहे púṣyāvahe |
पुष्यामहे púṣyāmahe |
Imperative | ||||||
Third | पुष्यतु púṣyatu |
पुष्यताम् púṣyatām |
पुष्यन्तु púṣyantu |
पुष्यताम् púṣyatām |
पुष्येताम् púṣyetām |
पुष्यन्ताम् púṣyantām |
Second | पुष्य púṣya |
पुष्यतम् púṣyatam |
पुष्यत púṣyata |
पुष्यस्व púṣyasva |
पुष्येथाम् púṣyethām |
पुष्यध्वम् púṣyadhvam |
First | पुष्याणि púṣyāṇi |
पुष्याव púṣyāva |
पुष्याम púṣyāma |
पुष्यै púṣyai |
पुष्यावहै púṣyāvahai |
पुष्यामहै púṣyāmahai |
Optative/Potential | ||||||
Third | पुष्येत् púṣyet |
पुष्येताम् púṣyetām |
पुष्येयुः púṣyeyuḥ |
पुष्येत púṣyeta |
पुष्येयाताम् púṣyeyātām |
पुष्येरन् púṣyeran |
Second | पुष्येः púṣyeḥ |
पुष्येतम् púṣyetam |
पुष्येत púṣyeta |
पुष्येथाः púṣyethāḥ |
पुष्येयाथाम् púṣyeyāthām |
पुष्येध्वम् púṣyedhvam |
First | पुष्येयम् púṣyeyam |
पुष्येव púṣyeva |
पुष्येम púṣyema |
पुष्येय púṣyeya |
पुष्येवहि púṣyevahi |
पुष्येमहि púṣyemahi |
Participles | ||||||
पुष्यत् púṣyat |
पुष्यमाण púṣyamāṇa |
Imperfect: अपुष्यत् (ápuṣyat), अपुष्यत (ápuṣyata) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अपुष्यत् ápuṣyat |
अपुष्यताम् ápuṣyatām |
अपुष्यन् ápuṣyan |
अपुष्यत ápuṣyata |
अपुष्येताम् ápuṣyetām |
अपुष्यन्त ápuṣyanta |
Second | अपुष्यः ápuṣyaḥ |
अपुष्यतम् ápuṣyatam |
अपुष्यत ápuṣyata |
अपुष्यथाः ápuṣyathāḥ |
अपुष्येथाम् ápuṣyethām |
अपुष्यध्वम् ápuṣyadhvam |
First | अपुष्यम् ápuṣyam |
अपुष्याव ápuṣyāva |
अपुष्याम ápuṣyāma |
अपुष्ये ápuṣye |
अपुष्यावहि ápuṣyāvahi |
अपुष्यामहि ápuṣyāmahi |
References
- Rix, Helmut, editor (2001), “?*h₃peu̯s-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 303
- Monier Williams (1899) “पुष्यति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 638.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.