गूर्त
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *gr̥Htás, from Proto-Indo-Iranian *gr̥Htás, from Proto-Indo-European *gʷr̥H-tós, from *gʷerH- (“to welcome, agree”). Cognate with Latin grātus, Paelignian bratom.
Adjective
गूर्त • (gūrtá) stem
- agreeable, pleasing, likeable, lovely
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 4.19.8:
- पूर्वीरुषसः शरदश्च गूर्ता वृत्रं जघन्वां असृजद्वि सिन्धून्।
परिष्ठिता अतृणद्बद्बधानाः सीरा इन्द्रः स्रवितवे पृथिव्या॥- pūrvīruṣasaḥ śaradaśca gūrtā vṛtraṃ jaghanvāṃ asṛjadvi sindhūn.
pariṣṭhitā atṛṇadbadbadhānāḥ sīrā indraḥ sravitave pṛthivyā. - Through many a morn and many a lovely autumn, having slain Vṛtra, he set free the rivers.
Indra hath set at liberty to wander on earth the streams encompassed pressed together.
- pūrvīruṣasaḥ śaradaśca gūrtā vṛtraṃ jaghanvāṃ asṛjadvi sindhūn.
- पूर्वीरुषसः शरदश्च गूर्ता वृत्रं जघन्वां असृजद्वि सिन्धून्।
- approved, welcome
Declension
| Masculine a-stem declension of गूर्त (gūrtá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | गूर्तः gūrtáḥ |
गूर्तौ / गूर्ता¹ gūrtaú / gūrtā́¹ |
गूर्ताः / गूर्तासः¹ gūrtā́ḥ / gūrtā́saḥ¹ |
| Vocative | गूर्त gū́rta |
गूर्तौ / गूर्ता¹ gū́rtau / gū́rtā¹ |
गूर्ताः / गूर्तासः¹ gū́rtāḥ / gū́rtāsaḥ¹ |
| Accusative | गूर्तम् gūrtám |
गूर्तौ / गूर्ता¹ gūrtaú / gūrtā́¹ |
गूर्तान् gūrtā́n |
| Instrumental | गूर्तेन gūrténa |
गूर्ताभ्याम् gūrtā́bhyām |
गूर्तैः / गूर्तेभिः¹ gūrtaíḥ / gūrtébhiḥ¹ |
| Dative | गूर्ताय gūrtā́ya |
गूर्ताभ्याम् gūrtā́bhyām |
गूर्तेभ्यः gūrtébhyaḥ |
| Ablative | गूर्तात् gūrtā́t |
गूर्ताभ्याम् gūrtā́bhyām |
गूर्तेभ्यः gūrtébhyaḥ |
| Genitive | गूर्तस्य gūrtásya |
गूर्तयोः gūrtáyoḥ |
गूर्तानाम् gūrtā́nām |
| Locative | गूर्ते gūrté |
गूर्तयोः gūrtáyoḥ |
गूर्तेषु gūrtéṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of गूर्ता (gūrtā́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | गूर्ता gūrtā́ |
गूर्ते gūrté |
गूर्ताः gūrtā́ḥ |
| Vocative | गूर्ते gū́rte |
गूर्ते gū́rte |
गूर्ताः gū́rtāḥ |
| Accusative | गूर्ताम् gūrtā́m |
गूर्ते gūrté |
गूर्ताः gūrtā́ḥ |
| Instrumental | गूर्तया / गूर्ता¹ gūrtáyā / gūrtā́¹ |
गूर्ताभ्याम् gūrtā́bhyām |
गूर्ताभिः gūrtā́bhiḥ |
| Dative | गूर्तायै gūrtā́yai |
गूर्ताभ्याम् gūrtā́bhyām |
गूर्ताभ्यः gūrtā́bhyaḥ |
| Ablative | गूर्तायाः / गूर्तायै² gūrtā́yāḥ / gūrtā́yai² |
गूर्ताभ्याम् gūrtā́bhyām |
गूर्ताभ्यः gūrtā́bhyaḥ |
| Genitive | गूर्तायाः / गूर्तायै² gūrtā́yāḥ / gūrtā́yai² |
गूर्तयोः gūrtáyoḥ |
गूर्तानाम् gūrtā́nām |
| Locative | गूर्तायाम् gūrtā́yām |
गूर्तयोः gūrtáyoḥ |
गूर्तासु gūrtā́su |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of गूर्त (gūrtá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | गूर्तम् gūrtám |
गूर्ते gūrté |
गूर्तानि / गूर्ता¹ gūrtā́ni / gūrtā́¹ |
| Vocative | गूर्त gū́rta |
गूर्ते gū́rte |
गूर्तानि / गूर्ता¹ gū́rtāni / gū́rtā¹ |
| Accusative | गूर्तम् gūrtám |
गूर्ते gūrté |
गूर्तानि / गूर्ता¹ gūrtā́ni / gūrtā́¹ |
| Instrumental | गूर्तेन gūrténa |
गूर्ताभ्याम् gūrtā́bhyām |
गूर्तैः / गूर्तेभिः¹ gūrtaíḥ / gūrtébhiḥ¹ |
| Dative | गूर्ताय gūrtā́ya |
गूर्ताभ्याम् gūrtā́bhyām |
गूर्तेभ्यः gūrtébhyaḥ |
| Ablative | गूर्तात् gūrtā́t |
गूर्ताभ्याम् gūrtā́bhyām |
गूर्तेभ्यः gūrtébhyaḥ |
| Genitive | गूर्तस्य gūrtásya |
गूर्तयोः gūrtáyoḥ |
गूर्तानाम् gūrtā́nām |
| Locative | गूर्ते gūrté |
गूर्तयोः gūrtáyoḥ |
गूर्तेषु gūrtéṣu |
| Notes |
| ||
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.