چریدن
Persian
Etymology
From Proto-Iranian *čárHati, from Proto-Indo-Iranian *čálHati, from Proto-Indo-European *kʷel- (“to move; to turn (around)”).[1][2]
Indo-Iranian cognates include Ossetian цӕрын (cæryn, “to live”), Pashto څرېدل (śaredal, “to pasture, graze”), Avestan 𐬗𐬀𐬭𐬁𐬥𐬍 (carānī, “I move, approach”), and Sanskrit चरति (cárati, “he moves”). More distantly related to Ancient Greek πέλω (pélō), Latin colō, Old Church Slavonic коло (kolo, “wheel”).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): [t͡ʃa.ɾiː.ðan]
- (Dari, formal) IPA(key): [t͡ʃʰä.ɾiː.d̪än]
- (Kabuli) IPA(key): [t͡ʃʰä.ɾiː.d̪än]
- (Hazaragi) IPA(key): [t͡ʃʰä.ɾi.d̪än]
- (Iran, formal) IPA(key): [t͡ʃʰæ.ɹiː.d̪æn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [t͡ʃʰä.ɾi.d̪än]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | čarīḏan |
| Dari reading? | čarīdan |
| Iranian reading? | čaridan |
| Tajik reading? | čaridan |
Conjugation
| infinitive | چریدن (čaridán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | چر (čar) | ||||||
| past | چرید (čarid) | |||||||
| participle | present | چرنده (čarandé) | ||||||
| past | چریده (čaridé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | چرم (čaram) |
چری (čari) |
چرد (čarad) |
چریم (čarim) |
چرید (čarid) |
چرند (čarand) | |
| present (imperfect) | میچرم (mí-čaram) |
میچری (mí-čari) |
میچرد (mí-čarad) |
میچریم (mí-čarim) |
میچرید (mí-čarid) |
میچرند (mí-čarand) | ||
| present progressive | دارم میچرم (dấram mí-čaram) |
داری میچری (dấri mí-čari) |
دارد میچرد (dấrad mí-čarad) |
داریم میچریم (dấrim mí-čarim) |
دارید میچرید (dấrid mí-čarid) |
دارند میچرند (dấrand mí-čarand) | ||
| present perfect | چریدهام (čaridé-am) |
چریدهای (čaridé-i) |
چریده است (čaridé ast) |
چریدهایم (čaridé-im) |
چریدهاید (čaridé-id) |
چریدهاند (čaridé-and) | ||
| past | چریدم (čaridam) |
چریدی (čaridi) |
چرید (čarid) |
چریدیم (čaridim) |
چریدید (čaridid) |
چریدند (čaridand) | ||
| past (imperfect) | میچریدم (mí-čaridam) |
میچریدی (mí-čaridi) |
میچرید (mí-čarid) |
میچریدیم (mí-čaridim) |
میچریدید (mí-čaridid) |
میچریدند (mí-čaridand) | ||
| past progressive | داشتم میچریدم (dấštam mí-čaridam) |
داشتی میچریدی (dấšti mí-čaridi) |
داشت میچرید (dâšt mí-čarid) |
داشتیم میچریدیم (dấštim mí-čaridim) |
داشتید میچریدید (dấštid mí-čaridid) |
داشتند میچریدند (dấštand mí-čaridand) | ||
| pluperfect | چریده بودم (čaridé búdam) |
چریده بودی (čaridé búdi) |
چریده بود (čaridé bud) |
چریده بودیم (čaridé búdim) |
چریده بودید (čaridé búdid) |
چریده بودند (čaridé búdand) | ||
| future | خواهم چرید (xâhám čarid) |
خواهی چرید (xâhí čarid) |
خواهد چرید (xâhád čarid) |
خواهیم چرید (xâhím čarid) |
خواهید چرید (xâhíd čarid) |
خواهند چرید (xâhánd čarid) | ||
| subjunctive | present | بچرم (béčaram) |
بچری (béčari) |
بچرد (béčarad) |
بچریم (béčarim) |
بچرید (béčarid) |
بچرند (béčarand) | |
| past | چریده باشم (čaridé bấšam) |
چریده باشی (čaridé bấši) |
چریده باشد (čaridé bấšad) |
چریده باشیم (čaridé bấšim) |
چریده باشید (čaridé bấšid) |
چریده باشند (čaridé bấšand) | ||
| imperative | بچر (béčar) |
بچرید (béčarid) |
||||||
| infinitive | چریدن (čaridán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | چر (čar) | ||||||
| past | چرید (čarid) | |||||||
| participle | present | چرنده (čarandé) | ||||||
| past | چریده (čaridé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | چرم (čaram) |
چری (čari) |
چره (čare) |
چریم (čarim) |
چرین (čarin) |
چرن (čaran) | |
| present (imperfect) | میچرم (mí-čaram) |
میچری (mí-čari) |
میچره (mí-čare) |
میچریم (mí-čarim) |
میچرین (mí-čarin) |
میچرن (mí-čaran) | ||
| present progressive | دارم میچرم (dấram mí-čaram) |
داری میچری (dấri mí-čari) |
داره میچره (dấre mí-čare) |
داریم میچریم (dấrim mí-čarim) |
دارین میچرین (dấrin mí-čarin) |
دارن میچرن (dấran mí-čaran) | ||
| present perfect | چریدهام (čaridám) |
چریدهای (čaridí) |
چریده (čaridé) |
چریدهایم (čaridím) |
چریدهاین (čaridín) |
چریدهان (čaridán) | ||
| past | چریدم (čaridam) |
چریدی (čaridi) |
چرید (čarid) |
چریدیم (čaridim) |
چریدین (čaridin) |
چریدن (čaridan) | ||
| past (imperfect) | میچریدم (mí-čaridam) |
میچریدی (mí-čaridi) |
میچرید (mí-čarid) |
میچریدیم (mí-čaridim) |
میچریدین (mí-čaridin) |
میچریدن (mí-čaridan) | ||
| past progressive | داشتم میچریدم (dấštam mí-čaridam) |
داشتی میچریدی (dấšti mí-čaridi) |
داشت میچرید (dấšt mí-čarid) |
داشتیم میچریدیم (dấštim mí-čaridim) |
داشتین میچریدین (dấštin mí-čaridin) |
داشتن میچریدن (dấštan mí-čaridan) | ||
| pluperfect | چریده بودم (čaridé búdam) |
چریده بودی (čaridé búdi) |
چریده بود (čaridé bud) |
چریده بودیم (čaridé búdim) |
چریده بودین (čaridé búdin) |
چریده بودن (čaridé búdan) | ||
| subjunctive | present | بچرم (béčaram) |
بچری (béčari) |
بچره (béčare) |
بچریم (béčarim) |
بچرین (béčarin) |
بچرن (béčaran) | |
| past | چریده باشم (čaridé bấšam) |
چریده باشی (čaridé bấši) |
چریده باشه (čaridé bấše) |
چریده باشیم (čaridé bấšim) |
چریده باشین (čaridé bấšin) |
چریده باشن (čaridé bấšan) | ||
| imperative | بچر (béčar) |
بچرین (béčarin) |
||||||
References
- Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 34
- Rastorgujeva, V. S., Edelʹman, D. I. (2003) Etimologičeskij slovarʹ iranskix jazykov [Etymological Dictionary of Iranian Languages] (in Russian), volume 2, Moscow: Vostochnaya Literatura, pages 227-8
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.