نوروز

Persian
FWOTD – 20 March 2013
Dari نوروز
Iranian Persian
Tajik Наврӯз

Etymology

Inherited from Middle Persian [Book Pahlavi needed] (nwklwc /⁠nōg-rōz⁠/, “New Year's day”) (Pazend 𐬥𐬋𐬭𐬋𐬰 (nōrōz)), from 𐭭𐭥𐭪𐭩 (nwky /⁠nōg⁠/, “new”) +‎ 𐭩𐭥𐭬 (YWM /⁠rōz⁠/, “day”). By surface analysis, نو (now, “new”) +‎ روز (ruz, “day”).

Pronunciation
 
  • (Dari, formal) IPA(key): [näw.ɾoːz]
    • (Kabuli) IPA(key): [näw.ɾoːz]
    • (Hazaragi) IPA(key): [näw.ɾʊːz]

Readings
Classical reading? nawrōz
Dari reading? nawrōz
Iranian reading? nowruz
Tajik reading? navrüz

Proper noun

نُوروز • (nowruz)

  1. Nowruz, New Year in the Iranian and Zoroastrian calendar, celebrated on the spring equinox.
    • 940-1020, Ferdowsi, Shahnameh, "پادشاهی بهرام گور"
      چو شد ساخته کار آتشکده
      همان جای نوروز و جشن سده
      بیامد سوی آذرآبادگان
      خود و نامداران و آزادگان
      ču šud sâxta kâr-i âtaškada
      hamân jây-i nawrôz u jašn-i sada
      biyâmad sôy-i âzarâbâdagân
      xwad u nâmdârân u âzâdagân
      (please add an English translation of this quotation)
    • 1048-1131, Omar Khayyám, Rubaiyat, ruba'i #19
      بر چهرهٔ گل نسیم نوروز خوش است
      در صحن چمن روی دل‌افروز خوش است
      از دی که گذشت هر چه گویی خوش نیست
      خوش باش و ز دی مگو که امروز خوش است
      bar čihra-i gul nasîm-i nawrôz xwaš ast
      dar sahn-i čaman rôy-i dil-afrôz xwaš ast
      az dî ki guzašt har či gôyî xwaš nêst
      xwaš bâš u zi dî ma-gô ki imrôz xvaš ast
      (please add an English translation of this quotation)
    • 1184-1291, Saadi Shirazi, Divan, ghazal #112
      نظر به روی تو هر بامداد نوروزیست
      شب فراق تو هر شب که هست یلداییست
      nazar ba rôy-i tu har bâmdâd nawrôzêst
      šab-i firâq-i tu har šab ki hast yaldâêst
      (please add an English translation of this quotation)
    • 1207-1273, Rumi, Divan-e Shams, tarji' #7
      مستی و عاشقی و جوانی و یار ما
      نوروز و نوبهار و حمل می‌زند صلا
      هرگز ندیده چشم جهان این چنین بهار
      می‌روید از زمین و ز کهسار کیمیا
      mastî u âšiqî u javânî u yâr-i mâ
      nawrôz u nawbahâr u hamal mê-zanad salâ
      hargiz nadîda čašm-i jahân în čunîn bahâr
      mê-rôyad az zamîn u zi kuhsâr kîmiyâ
      (please add an English translation of this quotation)

Inflection
    Enclitic-attached forms of نوروز (nowruz) (Iranian Persian)
    Basic forms of نوروز (nowruz)
singular plural
bare نوروز
(nowruz)		 نوروز‌ها
(nowruz-hấ)
نوروزا △
(nowruzấ)
definitive direct object نوروز را
(nowruz râ)
نوروز رو △
(nowruzo)		 نوروز‌ها را
(nowruz-hấ râ)
نوروزا رو △
(nowruzấ ro)
ezâfe نوروز
(nowruz-e)		 نوروز‌های
(nowruz-hấ-ye)
نوروزای △
(nowruzấ-ye)
marked indefinite
or relative definite		 نوروزی
(nowruz-i)		 نوروز‌هایی
(nowruzấn-i, nowruz-hấ-i)
نوروزایی △
(nowruzấi)
△ Colloquial.
    Possessive forms of نوروز (nowruz)
singular plural
1st person singular
(“my”)		 نوروزم
(nowruzam)		 نوروز‌هایم
(nowruz-hấyam)
نوروز‌هام، نوروزام △
(nowruzấm)
2nd person singular
(“your”)		 نوروزت
(nowruzat)
[Term?] △
(nowruzet)		 نوروز‌هایت
(nowruz-hấyat)
نوروز‌هات، نوروزات △
(nowruzất)
3rd person singular
(“his, her, its”)		 نوروزش
(nowruzaš)
[Term?] △
(nowruzeš)		 نوروز‌هایش
(nowruz-hấyaš)
نوروز‌هاش، نوروزاش △
(nowruzấš)
1st plural
(“our”)		 نوروزمان
(nowruzemân)
نوروزمون △
(nowruzemun)		 نوروز‌هایمان
(nowruz-hấyemân)
نوروز‌هامون، نوروزامون △
(nowruzấmun)
2nd plural
(“your”)		 نوروزتان
(nowruzetân)
نوروزتون △
(nowruzetun)		 نوروز‌هایتان
(nowruz-hấyetân)
نوروز‌هاتون، نوروزاتون △
(nowruzấtun)
3rd plural
(“their”)		 نوروزشان
(nowruzešân)
نوروزشون △
(nowruzešun)		 نوروز‌هایشان
(nowruz-hấyešân)
نوروز‌هاشون، نوروزاشون △
(nowruzấšun)
△ Colloquial.

Derived terms

Descendants

References
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.