انداختن
Persian
Etymology
From Middle Persian [Book Pahlavi needed] (hndʾhtn' /handāxtan/, “to plan, allot, reckon, judge”), from *ham- (“together, syn-”) + *tač- (“to reach for, attain”), the latter from Proto-Indo-European *tek- (“to stretch the hand, receive, reach”) and cognate with شاه (šâh, “king, shah”), as well as Old English þiċġan (“to receive, accept”) and Lithuanian tèkti (“to be granted”). See also اندازه (andâze, “size, scale”).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): [ʔan.dɑːx.ˈtan]
- (Dari, formal) IPA(key): [ʔän̪.d̪ɑːx.t̪ʰǽn]
- (Kabuli) IPA(key): [ʔän̪.d̪ɑːx.t̪ʰǽn]
- (Hazaragi) IPA(key): [ʔän̪.d̪ɔːx.t̪ʰǽn]
- (Iran, formal) IPA(key): [ʔæn̪.d̪ɒːx.t̪ʰǽn]
- (Tehrani) IPA(key): [en̪d̪ɒːx.t̪ʰǽn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [ʔän̪.d̪ɔχ.t̪ʰǽn]
Readings | |
---|---|
Classical reading? | andāxtan |
Dari reading? | andāxtan |
Iranian reading? | andâxtan |
Tajik reading? | andoxtan |
Verb
Dari | انداختن |
---|---|
Iranian Persian | |
Tajik | андохтан |
انداختن • (andâxtan) (present stem انداز (andâz))
- to throw, to eject, to cast
- آن را از پنجره بیرون انداختم. (more literary)
- ân-râ az panjere birun andâxtam.
- از پنجره بیرون انداختمش. (more colloquial)
- az panjere birun endâxtam-eš.
- I threw it out the window.
- c. 1260, Rumi, “1:2876—2877”, in The Masnavi:
- کمترک انداز سگ را استخوان، ز آن که سگ چون سیر شد سرکش شود.
- kamtarak andâz sag-râ ostoxân, z-ân key sag čun šir šod, sarkeš šavad.
- Throw bones to the dog but seldom, because when the dog has eaten its fill, it becomes rebellious.
- to drop
- to shoot, to fire
- to fire from work
- to fall ill
- (of animals) to give birth to
- مادیان کره انداخت.
- mâdiyân korre andâxt.
- The mare gave birth to a foal.
Conjugation
infinitive | انداختن (andâxtán) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
stem | present | انداز (andâz) | ||||||
past | انداخت (andâxt) | |||||||
participle | present | اندازنده (andâzandé) | ||||||
past | انداخته (andâxté) | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
indicative | aorist | اندازم (andâzam) |
اندازی (andâzi) |
اندازد (andâzad) |
اندازیم (andâzim) |
اندازید (andâzid) |
اندازند (andâzand) | |
present (imperfect) | میاندازم (mí-andâzam) |
میاندازی (mí-andâzi) |
میاندازد (mí-andâzad) |
میاندازیم (mí-andâzim) |
میاندازید (mí-andâzid) |
میاندازند (mí-andâzand) | ||
present progressive | دارم میاندازم (dấram mí-andâzam) |
داری میاندازی (dấri mí-andâzi) |
دارد میاندازد (dấrad mí-andâzad) |
داریم میاندازیم (dấrim mí-andâzim) |
دارید میاندازید (dấrid mí-andâzid) |
دارند میاندازند (dấrand mí-andâzand) | ||
present perfect | انداختهام (andâxté-am) |
انداختهای (andâxté-i) |
انداخته است (andâxté ast) |
انداختهایم (andâxté-im) |
انداختهاید (andâxté-id) |
انداختهاند (andâxté-and) | ||
past | انداختم (andâxtam) |
انداختی (andâxti) |
انداخت (andâxt) |
انداختیم (andâxtim) |
انداختید (andâxtid) |
انداختند (andâxtand) | ||
past (imperfect) | میانداختم (mí-andâxtam) |
میانداختی (mí-andâxti) |
میانداخت (mí-andâxt) |
میانداختیم (mí-andâxtim) |
میانداختید (mí-andâxtid) |
میانداختند (mí-andâxtand) | ||
past progressive | داشتم میانداختم (dấštam mí-andâxtam) |
داشتی میانداختی (dấšti mí-andâxti) |
داشت میانداخت (dâšt mí-andâxt) |
داشتیم میانداختیم (dấštim mí-andâxtim) |
داشتید میانداختید (dấštid mí-andâxtid) |
داشتند میانداختند (dấštand mí-andâxtand) | ||
pluperfect | انداخته بودم (andâxté búdam) |
انداخته بودی (andâxté búdi) |
انداخته بود (andâxté bud) |
انداخته بودیم (andâxté búdim) |
انداخته بودید (andâxté búdid) |
انداخته بودند (andâxté búdand) | ||
future | خواهم انداخت (xâhám andâxt) |
خواهی انداخت (xâhí andâxt) |
خواهد انداخت (xâhád andâxt) |
خواهیم انداخت (xâhím andâxt) |
خواهید انداخت (xâhíd andâxt) |
خواهند انداخت (xâhánd andâxt) | ||
subjunctive | present | باندازم (béandâzam) |
باندازی (béandâzi) |
باندازد (béandâzad) |
باندازیم (béandâzim) |
باندازید (béandâzid) |
باندازند (béandâzand) | |
past | انداخته باشم (andâxté bấšam) |
انداخته باشی (andâxté bấši) |
انداخته باشد (andâxté bấšad) |
انداخته باشیم (andâxté bấšim) |
انداخته باشید (andâxté bấšid) |
انداخته باشند (andâxté bấšand) | ||
imperative | بانداز (béandâz) |
باندازید (béandâzid) |
infinitive | انداختن (andâxtán) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
stem | present | انداز (andâz) | ||||||
past | انداخت (andâxt) | |||||||
participle | present | اندازنده (andâzandé) | ||||||
past | انداخته (andâxté) | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
indicative | aorist | اندازم (andâzam) |
اندازی (andâzi) |
اندازه (andâze) |
اندازیم (andâzim) |
اندازین (andâzin) |
اندازن (andâzan) | |
present (imperfect) | میاندازم (mí-andâzam) |
میاندازی (mí-andâzi) |
میاندازه (mí-andâze) |
میاندازیم (mí-andâzim) |
میاندازین (mí-andâzin) |
میاندازن (mí-andâzan) | ||
present progressive | دارم میاندازم (dấram mí-andâzam) |
داری میاندازی (dấri mí-andâzi) |
داره میاندازه (dấre mí-andâze) |
داریم میاندازیم (dấrim mí-andâzim) |
دارین میاندازین (dấrin mí-andâzin) |
دارن میاندازن (dấran mí-andâzan) | ||
present perfect | انداختهام (andâxtám) |
انداختهای (andâxtí) |
انداخته (andâxté) |
انداختهایم (andâxtím) |
انداختهاین (andâxtín) |
انداختهان (andâxtán) | ||
past | انداختم (andâxtam) |
انداختی (andâxti) |
انداخت (andâxt) |
انداختیم (andâxtim) |
انداختین (andâxtin) |
انداختن (andâxtan) | ||
past (imperfect) | میانداختم (mí-andâxtam) |
میانداختی (mí-andâxti) |
میانداخت (mí-andâxt) |
میانداختیم (mí-andâxtim) |
میانداختین (mí-andâxtin) |
میانداختن (mí-andâxtan) | ||
past progressive | داشتم میانداختم (dấštam mí-andâxtam) |
داشتی میانداختی (dấšti mí-andâxti) |
داشت میانداخت (dấšt mí-andâxt) |
داشتیم میانداختیم (dấštim mí-andâxtim) |
داشتین میانداختین (dấštin mí-andâxtin) |
داشتن میانداختن (dấštan mí-andâxtan) | ||
pluperfect | انداخته بودم (andâxté búdam) |
انداخته بودی (andâxté búdi) |
انداخته بود (andâxté bud) |
انداخته بودیم (andâxté búdim) |
انداخته بودین (andâxté búdin) |
انداخته بودن (andâxté búdan) | ||
subjunctive | present | باندازم (béandâzam) |
باندازی (béandâzi) |
باندازه (béandâze) |
باندازیم (béandâzim) |
باندازین (béandâzin) |
باندازن (béandâzan) | |
past | انداخته باشم (andâxté bấšam) |
انداخته باشی (andâxté bấši) |
انداخته باشه (andâxté bấše) |
انداخته باشیم (andâxté bấšim) |
انداخته باشین (andâxté bấšin) |
انداخته باشن (andâxté bấšan) | ||
imperative | بانداز (béandâz) |
باندازین (béandâzin) |
Derived terms
- خاکانداز (xâk-andâz)
References
- Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 374-5
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.