քիրտն

From *քիտրն (*kʻitrn), from Proto-Indo-European *swidren- or *swidron-, from *sweyd- (“to sweat”).

քիրտն • (kʻirtn)

1. perspiration, sweat

   քիրտն մահու ― kʻirtn mahu ― death sweat, perspiration preceding death

   առատ քիրտն ― aṙat kʻirtn ― copious sweat

   կծու քիրտն ― kcu kʻirtn ― acrid sweat

   գարշահոտ քիրտն ― garšahot kʻirtn ― fetid sweat

   թթու քիրտն ― tʻtʻu kʻirtn ― sour or unpleasant perspiration

   ընդ քիրտն մտանել, հարկանել, ի քրտան լինել ― ənd kʻirtn mtanel, harkanel, i kʻrtan linel ― to sweat, to perspire, to transpire, to be all in a perspiration

   ի քրտունս համակիլ, ողողիլ յաւիշ քրտան ― i kʻrtuns hamakil, ołołil yawiš kʻrtan ― to be all over in a sweat, to be bathed in perspiration

   հարայ ընդ քիրտն ցուրտ ― haray ənd kʻirtn cʻurt ― I fell into a cold sweat

   քիրտն ցուրտ ընդ անդամսն իջանէր ― kʻirtn cʻurt ənd andamsn iǰanēr ― a cold sweat ran from all his members

   ընդ քիրտն եւ ընդ ապաժոյժ գալ ― ənd kʻirtn ew ənd apažoyž gal ― to sweat blood and water, to make great force, to fatigue oneself to death

2. (figuratively) toil, hard work, fatigue, labour, hardship

   քրտամբք երեսաց հայթայթել զկեանս ― kʻrtambkʻ eresacʻ haytʻaytʻel zkeans ― to earn one's bread or livelihood by the sweat of one's brow

• Armenian: քրտինք (kʻrtinkʻ)

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “քիրտն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “քիրտն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “քիրտն”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Godel, Robert (1975) An introduction to the study of classical Armenian, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 79