կոտեմ
Armenian
Alternative forms
dialects
- dialectal forms recorded in dialectological notation[1]
- կոտեմ (kotem) — New Julfa, Salmas
- կօտէմ (kōtēm) — Akhaltsikhe, Erzurum
- գօդէմ (gōdēm) — Kharberd, Svedia
- կօտիմ (kōtim) — Ararat, Tbilisi
- (ջր)գօդիմ ((ǰr)gōdim) — Hamshen
- կօտա̈մ (kōtäm) — Shamakhi
- գօ̈դէմ (gödēm) — Aslanbeg
- կո՛ւտէմնը (kútēmnə), կի՛տէմնը (kítēmnə) — Goris, Karabakh
- կյա̈՛տիմ (kyä́tim) — Agulis
- գիդիմ (gidim) — Haçin
Etymology
From Middle Armenian կոտեմ (kotem).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [kotém]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɡodém]
Noun
կոտեմ • (kotem)
- peppergrass, pepperwort, Lepidium,[2][3] especially garden cress, Lepidium sativum
- Synonyms: նվարդակ (nvardak), աղբակոտեմ (aġbakotem)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | կոտեմ (kotem) | կոտեմներ (kotemner) | ||
dative | կոտեմի (kotemi) | կոտեմների (kotemneri) | ||
ablative | կոտեմից (kotemicʻ) | կոտեմներից (kotemnericʻ) | ||
instrumental | կոտեմով (kotemov) | կոտեմներով (kotemnerov) | ||
locative | կոտեմում (kotemum) | կոտեմներում (kotemnerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | կոտեմը/կոտեմն (kotemə/kotemn) | կոտեմները/կոտեմներն (kotemnerə/kotemnern) | ||
dative | կոտեմին (kotemin) | կոտեմներին (kotemnerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | կոտեմս (kotems) | կոտեմներս (kotemners) | ||
dative | կոտեմիս (kotemis) | կոտեմներիս (kotemneris) | ||
ablative | կոտեմիցս (kotemicʻs) | կոտեմներիցս (kotemnericʻs) | ||
instrumental | կոտեմովս (kotemovs) | կոտեմներովս (kotemnerovs) | ||
locative | կոտեմումս (kotemums) | կոտեմներումս (kotemnerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | կոտեմդ (kotemd) | կոտեմներդ (kotemnerd) | ||
dative | կոտեմիդ (kotemid) | կոտեմներիդ (kotemnerid) | ||
ablative | կոտեմիցդ (kotemicʻd) | կոտեմներիցդ (kotemnericʻd) | ||
instrumental | կոտեմովդ (kotemovd) | կոտեմներովդ (kotemnerovd) | ||
locative | կոտեմումդ (kotemumd) | կոտեմներումդ (kotemnerumd) |
Derived terms
- դաշտակոտեմ (daštakotem)
- կոտեմ բշտիկավոր (kotem bštikavor)
- կոտեմ դաշտային (kotem daštayin)
- կոտեմ մշակովի (kotem mšakovi)
- կոտեմ վայրի (kotem vayri)
- կոտեմուկ (kotemuk)
- կոտմնտուկ (kotmntuk)
- շնկոտեմ (šnkotem)
Related terms
- ջրկոտեմ (ǰrkotem)
Descendants
- → Cappadocian Greek: κότιμο (kótimo)
References
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կոտիմն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 640b
- Ġazaryan, Ṙ. S. (1981) “կոտեմ”, in Busanunneri hayeren-latineren-ṙuseren-angleren-franseren-germaneren baṙaran [Armenian–Latin–Russian–English–French–German Dictionary of Plant Names], Yerevan: University Press, § 621, page 51b
- Ayvazyan H. M. et al., editors (2006), “կոտեմ”, in Hayastani bnašxarh [Nature of Armenia] (Əntanekan hanragitaran matenašar; 3) (in Armenian), Yerevan: Armenian Encyclopaedia, pages 276–277
Further reading
- կոտեմ on the Armenian Wikipedia.Wikipedia hy
Middle Armenian
Alternative forms
- կոտիմ (kotim), կոտիմն (kotimn)
Etymology
From Old Armenian. A wanderword of uncertain immediate and ultimate origin, reflected also in Akkadian 𒆪𒌓𒋾𒅎𒈬 (ku-ut-ti-im-mu /kuttimmu, kutīmu/), 𒌑𒆪𒁲𒈨 (U2ku-di-me /kuddimmu, kudimmu/, “kind of salt or plant-based lye, cress”), possibly also in Classical Persian کودم (kōdim/kūdim, “a sort of plant (water-cress?)”) attested only in the 14th c. Dastūr ul-afāḍil glossary, Akkadian 𒌑𒆪𒁲𒈨𒊒 (U2ku-di-me-ru /kudimēru/), 𒌑𒆪𒁲𒈨𒊏𒉡 (U2ku-di-me-ra-nu /kudimeranu/, “the name of a sort of cress”), Ancient Greek κάρδαμον (kárdamon, “garden cress”), and Hittite 𒄑𒋼𒀀𒊭𒉌 (GIŠkar-ša-ni /karšani/, “an alcalic plant”).
Noun
կոտեմ • (kotem)
- garden cress, Lepidium sativum
- 6th–12th? centuries, Baṙkʻ Gałianosi [The Greek–Armenian Dictionary to Galen] :[1]
- Կարդամ (vars. կարդամամոյ, կարդամայ, կարդամոմոյ) = ասորակ կամ կոտիմն (vars. սորեակ կամ կոտիմն, կոտիմ)։
- Kardam (vars. kardamamoy, kardamay, kardamomoy) = asorak kam kotimn (vars. soreak kam kotimn, kotim).
- κάρδαμον (kárdamon) = garden cress
- Կարդամ (vars. կարդամամոյ, կարդամայ, կարդամոմոյ) = ասորակ կամ կոտիմն (vars. սորեակ կամ կոտիմն, կոտիմ)։
- 13th century, Girkʻ Vastakocʻ [Geoponica] 271:
- Քէրէֆսն, ստեպղինն, անանուխն, սամիթն, ճակնդեղն, հազարն, կոտեմն, քուռաթն, բողկն եւ շողգամն։
- Kʻērēfsn, stepġinn, ananuxn, samitʻn, čakndeġn, hazarn, kotemn, kʻuṙatʻn, boġkn ew šoġgamn.
- Քէրէֆսն, ստեպղինն, անանուխն, սամիթն, ճակնդեղն, հազարն, կոտեմն, քուռաթն, բողկն եւ շողգամն։
- 13th century, Faraj the Syrian, Bžškaran jioy ew aṙhasarak grastnoy [Medical Book on Horses and Other Beasts of Burden] 124:[4]
- Ա՛ռ սխտոր ու չամիչ, կոտման հունդ, ցրտի պտուղ […]
- Áṙ sxtor u čʻamičʻ, kotman hund, cʻrti ptuġ […]
- Ա՛ռ սխտոր ու չամիչ, կոտման հունդ, ցրտի պտուղ […]
- 1478 – 1492, Amirdovlatʻ Amasiacʻi, Angitacʻ anpēt [Useless for Ignoramuses] :
- […] եւ թէ զծիրտն կոտման հնդով կամ մաննեխով խառնէ եւ ուտէ, աւգտէ ցուրտ անցած մարդուն […]
- […] ew tʻē zcirtn kotman hndov kam mannexov xaṙnē ew utē, awgtē cʻurt ancʻac mardun […]
- […] եւ թէ զծիրտն կոտման հնդով կամ մաննեխով խառնէ եւ ուտէ, աւգտէ ցուրտ անցած մարդուն […]
Derived terms
- ջրկոտեմ (ǰrkotem), ջրկոտիմ (ǰrkotim), ջրկոտիմն (ǰrkotimn)
Descendants
References
- Greppin, John A. C. (1985) Baṙkʿ Gaɫianosi: The Greek–Armenian Dictionary to Galen, Delmar, New York: Caravan Books, page 51
- Greppin, John A. C. (1997) A Medieval Arabic–Armenian Botanical Dictionary (Studien zur armenischen Geschichte; 16), a separate print of Greppin 1995, Vienna: Mekhitarist Press, § 11, page 22
- Norayr N. Biwzandacʻi (1925) Kʻnnadatutʻiwn Haybusaki [A Critique of Haybusak] (Azgayin matenadaran; 109) (in Armenian), Vienna: Mekhitarist Press, pages 80–87, correcting the confusion in the manuscript, by substituting հորփ (horpʻ) for ակրկրհա (akrkrha)
- Čʻugaszyan, B. L. (1980) Bžškaran jioy ew aṙhasarak grastnoy (ŽG dar) [Medical Book on Horses and Other Beasts of Burden (13th century)], Yerevan: Academy Press, page 146
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կոտիմն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 640b
- Asatrian, Garnik (2012) “Marginal remarks on the history of some Persian words”, in Iran and the Caucasus, volume 16, number 1, pages 112–113
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կոտեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Greppin, John A. C. (1992) “Mediterranian Botanical Loanwords in Classical Armenian”, in John A. C. Greppin, editor, Proceedings of the Fourth International Conference on Armenian Linguistics, Cleveland State University, Cleveland, Ohio September 14–18, 1991, Delmar, New York: Caravan Books, page 70
- Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “կոտեմ, կոտիմ, կոտիմն”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 382b
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “կոտեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Weitenberg, J. J. S. (1985) “Reconstructing Classical Armenian. The case of kotem(n)”, in Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung, volume 98, number 2, pages 238–244
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.