կարդամ
Old Armenian
Etymology
From Proto-Indo-European *gʷr̥H-dʰh₁-, composed of *gʷerH- (“to praise; to sing; to shout, recite”) and *dʰeh₁- (“to do, put, place”). Cognates include Sanskrit गिर् (gír-, “song of praise, invocation”), Lithuanian gìrti (“to praise, boast”).
Verb
կարդամ • (kardam)
- to shout, to call, to recite loudly
- կարդալ զանուն ուրուք ― kardal zanun urukʻ ― to call on the name of
- կարդալ յօգնութիւն ― kardal yōgnutʻiwn ― to cry out for help, succour or assistance
- կարդալ զօգնականութիւն ― kardal zōgnakanutʻiwn ― to implore, to crave the aid of
- երջանիկ կարդալ ումեք ― erǰanik kardal umekʻ ― to call any one happy
- վաշ վաշ կարդալ ― vaš vaš kardal ― to insult, to revile, to scoff at
- աւաղ/ողբս կարդալ ― awał/ołbs kardal ― to deplore, to lament for
- to read
Conjugation
active
| infinitive | կարդալ (kardal) | participle | կարդացեալ (kardacʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կարդաց- (kardacʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարդամ (kardam) | կարդաս (kardas) | կարդայ (karday) | կարդամք (kardamkʻ) | կարդայք (kardaykʻ) | կարդան (kardan) | |
| imperfect | կարդայի (kardayi) | կարդայիր (kardayir) | կարդայր (kardayr) | կարդայաք (kardayakʻ) | կարդայիք (kardayikʻ) | կարդային (kardayin) | |
| aorist | կարդացի (kardacʻi) | կարդացեր (kardacʻer) | կարդաց (kardacʻ) | կարդացաք (kardacʻakʻ) | կարդացէք, կարդացիք (kardacʻēkʻ, kardacʻikʻ) | կարդացին (kardacʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարդայցեմ (kardaycʻem) | կարդայցես (kardaycʻes) | կարդայցէ (kardaycʻē) | կարդայցեմք (kardaycʻemkʻ) | կարդայցէք (kardaycʻēkʻ) | կարդայցեն (kardaycʻen) | |
| aorist | կարդացից (kardacʻicʻ) | կարդասցես (kardascʻes) | կարդասցէ (kardascʻē) | կարդասցուք (kardascʻukʻ) | կարդասջիք (kardasǰikʻ) | կարդասցեն (kardascʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կարդա՛ (kardá) | — | — | կարդացէ՛ք (kardacʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | կարդասջի՛ր (kardasǰír) | — | — | կարդասջի՛ք (kardasǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կարդար (mí kardar) | — | — | մի՛ կարդայք (mí kardaykʻ) | — | |
mediopassive
| infinitive | կարդալ (kardal) | participle | կարդացեալ (kardacʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կարդաց- (kardacʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարդամ (kardam) | կարդաս (kardas) | կարդայ (karday) | կարդամք (kardamkʻ) | կարդայք (kardaykʻ) | կարդան (kardan) | |
| imperfect | կարդայի (kardayi) | կարդայիր (kardayir) | կարդայր (kardayr) | կարդայաք (kardayakʻ) | կարդայիք (kardayikʻ) | կարդային (kardayin) | |
| aorist | կարդացայ (kardacʻay) | կարդացար (kardacʻar) | կարդացաւ (kardacʻaw) | կարդացաք (kardacʻakʻ) | կարդացայք (kardacʻaykʻ) | կարդացան (kardacʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կարդայցիմ (kardaycʻim) | կարդայցիս (kardaycʻis) | կարդայցի (kardaycʻi) | կարդայցիմք (kardaycʻimkʻ) | կարդայցիք (kardaycʻikʻ) | կարդայցին (kardaycʻin) | |
| aorist | կարդացայց (kardacʻaycʻ) | կարդասցիս (kardascʻis) | կարդասցի (kardascʻi) | կարդասցուք (kardascʻukʻ) | կարդասջիք (kardasǰikʻ) | կարդասցին (kardascʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կարդացի՛ր (kardacʻír) | — | — | կարդացարո՛ւք (kardacʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | կարդասջի՛ր (kardasǰír) | — | — | կարդասջի՛ք (kardasǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կարդար (mí kardar) | — | — | մի՛ կարդայք (mí kardaykʻ) | — | |
Derived terms
- գրակարդաց (grakardacʻ)
- գրակարդացութիւն (grakardacʻutʻiwn)
- գրակարդացումն (grakardacʻumn)
- կարդացողութիւն (kardacʻołutʻiwn)
- կարդացութիւն (kardacʻutʻiwn)
- կարդացումն (kardacʻumn)
- վերակարդամ (verakardam)
- վերկարդամ (verkardam)
- փողակարդաց (pʻołakardacʻ)
Descendants
- Armenian: կարդալ (kardal)
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “կարդամ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կարդամ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “կարդալ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 354
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.