կարգ

Armenian

Etymology

Inherited from Old Armenian կարգ (karg).

Pronunciation

Noun

կարգ • (karg)

  1. system, order, rank, class; category
  2. order (the state of being well arranged)
    կարգի հրավիրելkargi hravirelto call for order, to make someone stop doing something objectionable, wrong, or illegal
  3. row
  4. custom
  5. (biology, taxonomy) order

Declension

Derived terms

Descendants

  • Udi: кӏарк (ḳark)

Old Armenian

Etymology

The origin is uncertain. Possibly an Iranian borrowing: compare Khotanese [script needed] (haṃggargga-, gathering, assembly), [script needed] (haṃggalj-, to gather), prefixed with *ham- to an Iranian root possibly underlying Old Armenian կարգ (karg).[1][2] Said Iranian root may be related to Latin grex (group); see there for more.[3]

Noun

կարգ • (karg)

  1. order, arrangement, rank; institution
    կարգաւ, ըստ կարգի, կարգ ըստ կարգէ, կարգ ըստ կարգիkargaw, əst kargi, karg əst kargē, karg əst kargiin order, orderly, regularly, systematically, by turns; one after another, each in his turn, successively
    արտաքոյ կարգիartakʻoy kargiextraordinary
    կարգ բնութեանkarg bnutʻeanorder of nature
    կարգք ուղղութեանkargkʻ ułłutʻeanthe laws of probity
    դաշնակեալ կարգքdašnakeal kargkʻharmony
    կարգ կանանցkarg kanancʻthe menses
    կարգ բանիցkarg banicʻtrain, style
    անդրէն ի կարգ բանին ի վեր ելանելandrēn i karg banin i ver elanelto return to one's subject, to take up a discourse anew
    դնել ի կարգի, ի կարգ արկանել, ածելdnel i kargi, i karg arkanel, acelto put or set in order, to set to rights, to order, to arrange, to settle, to regulate, to dispose; to count, to enumerate, to run over
    խանգարել, վրդովել զկարգxangarel, vrdovel zkargto trouble, to disturb, to disarrange (the order)
    զանձն ի կարգի ունել, ի կարգ գալzanjn i kargi unel, i karg galto regulate oneself, to become discreet, orderly, methodical
    ի կարգ անկանիլi karg ankanilto prepare, to dispose oneself
    ի կարգ անկեալ պատմելi karg ankeal patmelto relate or narrate methodically
    դնել ի վերայ կարգdnel i veray kargto impose penitence
    ի կարգ աշխարհի մտանելi karg ašxarhi mtanelto get married
    եւ որ ի կարգինew or i karginand so forth; and so on, et cetera, etc

Declension

Derived terms

  • անկարգ (ankarg)
  • անկարգաբար (ankargabar)
  • անկարգապէս (ankargapēs)
  • անկարգաւոր (ankargawor)
  • անկարգաւորաբար (ankargaworabar)
  • անկարգեմ (ankargem)
  • անկարգութիւն (ankargutʻiwn)
  • անշարակարգ (anšarakarg)
  • աշխարհակարգ (ašxarhakarg)
  • առաքելակարգ (aṙakʻelakarg)
  • աստուածակարգ (astuacakarg)
  • արտակարգեմ (artakargem)
  • բանակարգ (banakarg)
  • բանակարգութիւն (banakargutʻiwn)
  • բարեկարգ (barekarg)
  • բարեկարգապէս (barekargapēs)
  • բարեկարգեմ (barekargem)
  • բարեկարգութիւն (barekargutʻiwn)
  • գահակարգիմ (gahakargim)
  • գեղեցկակարգ (gełecʻkakarg)
  • գեղեցկակարգութիւն (gełecʻkakargutʻiwn)
  • գերակարգեալ (gerakargeal)
  • գլխակարգութիւն (glxakargutʻiwn)
  • դասակարգ (dasakarg)
  • դասակարգեմ (dasakargem)
  • դասակարգութիւն (dasakargutʻiwn)
  • ենթակարգեալ (entʻakargeal)
  • երեքկարգեան (erekʻkargean)
  • զուգակարգեմ (zugakargem)
  • զրուցակարգութիւն (zrucʻakargutʻiwn)
  • թերակարգ (tʻerakarg)
  • թուակարգիմ (tʻuakargim)
  • ժամակարգութիւն (žamakargutʻiwn)
  • իրակարգութիւն (irakargutʻiwn)
  • ծննդակարգ (cnndakarg)
  • կարգաբանութիւն (kargabanutʻiwn)
  • կարգագիր (kargagir)
  • կարգագրեմ (kargagrem)
  • կարգագրութիւն (kargagrutʻiwn)
  • կարգադրեմ (kargadrem)
  • կարգադրութիւն (kargadrutʻiwn)
  • կարգաթող (kargatʻoł)
  • կարգալից (kargalicʻ)
  • կարգած (kargac)
  • կարգական (kargakan)
  • կարգակէս (kargakēs)
  • կարգակից (kargakicʻ)
  • կարգապետ (kargapet)
  • կարգապետեմ (kargapetem)
  • կարգապետութիւն (kargapetutʻiwn)
  • կարգապէս (kargapēs)
  • կարգառութիւն (kargaṙutʻiwn)
  • կարգաւ (kargaw)
  • կարգաւոր (kargawor)
  • կարգաւորաբար (kargaworabar)
  • կարգաւորապէս (kargaworapēs)
  • կարգաւորեմ (kargaworem)
  • կարգաւորիչ (kargaworičʻ)
  • կարգաւորութիւն (kargaworutʻiwn)
  • կարգեմ (kargem)
  • կարգիչ (kargičʻ)
  • կարգումն (kargumn)
  • հակառակակարգութիւն (hakaṙakakargutʻiwn)
  • համակարգ (hamakarg)
  • համակարգեմ (hamakargem)
  • համակարգութիւն (hamakargutʻiwn)
  • հաւասարակարգ (hawasarakarg)
  • հիմնակարգութիւն (himnakargutʻiwn)
  • հրամանակարգ (hramanakarg)
  • հրեշտակակարգ (hreštakakarg)
  • մշտնջենակարգ (mštnǰenakarg)
  • յառաջակարգ (yaṙaǰakarg)
  • յառաջակարգութիւն (yaṙaǰakargutʻiwn)
  • յարակարգեմ (yarakargem)
  • յարակարգութիւն (yarakargutʻiwn)
  • յարմարակարգ (yarmarakarg)
  • յարմարակարգութիւն (yarmarakargutʻiwn)
  • նախակարգ (naxakarg)
  • նախակարգաբար (naxakargabar)
  • նախակարգեմ (naxakargem)
  • նախակարգութիւն (naxakargutʻiwn)
  • նաւակարգ (nawakarg)
  • նորակարգ (norakarg)
  • շարակարգեմ (šarakargem)
  • շարակարգութիւն (šarakargutʻiwn)
  • շնորհակարգութիւն (šnorhakargutʻiwn)
  • չորեքկարգեան (čʻorekʻkargean)
  • ջոկադասակարգութիւն (ǰokadasakargutʻiwn)
  • վերակարգեմ (verakargem)
  • վնասկարգութիւն (vnaskargutʻiwn)
  • տօնակարգ (tōnakarg)
  • ցեղակարգութիւն (cʻełakargutʻiwn)
  • փոխակարգեմ (pʻoxakargem)
  • քաջակարգութիւն (kʻaǰakargutʻiwn)
  • քառակարգեան (kʻaṙakargean)
  • քրիստոսակարգ (kʻristosakarg)

Descendants

References

  1. Bailey, H. W. (1967) Prolexis to the Book of Zambasta (Indo-Scythian Studies Being Khotanese Texts; 6), Cambridge: Cambridge University Press, page 377
  2. Bailey, H. W. (1979) Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University press, page 441a
  3. Cheung, Johnny (2007) “*garĵ2 ?”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 110

Further reading

  • Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կարգ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 547–548
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կարգ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • J̌ahukyan, Geworg (2010) “կարգ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 391b
  • Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 960
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “կարգ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.