խուժան
Armenian
Etymology
ّLearned borrowing from Old Armenian խուժան (xužan).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [χuʒɑ́n]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [χuʒɑ́n]
Noun
խուժան • (xužan)
- mob, rabble, a disorderly and violent crowd
- (dated, derogatory) the vulgar, the common people
- (collective) beggars, the poor
- (dated) street urchin, a homeless child or youth who lives by stealing
- (colloquial) ruffian, vulgarian, hooligan, disorderly person
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խուժան (xužan) | խուժաններ (xužanner) | ||
| dative | խուժանի (xužani) | խուժանների (xužanneri) | ||
| ablative | խուժանից (xužanicʻ) | խուժաններից (xužannericʻ) | ||
| instrumental | խուժանով (xužanov) | խուժաններով (xužannerov) | ||
| locative | խուժանում (xužanum) | խուժաններում (xužannerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | խուժանը/խուժանն (xužanə/xužann) | խուժանները/խուժաններն (xužannerə/xužannern) | ||
| dative | խուժանին (xužanin) | խուժաններին (xužannerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խուժանս (xužans) | խուժաններս (xužanners) | ||
| dative | խուժանիս (xužanis) | խուժաններիս (xužanneris) | ||
| ablative | խուժանիցս (xužanicʻs) | խուժաններիցս (xužannericʻs) | ||
| instrumental | խուժանովս (xužanovs) | խուժաններովս (xužannerovs) | ||
| locative | խուժանումս (xužanums) | խուժաններումս (xužannerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խուժանդ (xužand) | խուժաններդ (xužannerd) | ||
| dative | խուժանիդ (xužanid) | խուժաններիդ (xužannerid) | ||
| ablative | խուժանիցդ (xužanicʻd) | խուժաններիցդ (xužannericʻd) | ||
| instrumental | խուժանովդ (xužanovd) | խուժաններովդ (xužannerovd) | ||
| locative | խուժանումդ (xužanumd) | խուժաններումդ (xužannerumd) | ||
Derived terms
- խուժանախումբ (xužanaxumb)
- խուժանական (xužanakan)
- խուժանամատույց (xužanamatuycʻ)
- խուժանային (xužanayin)
- խուժանանալ (xužananal)
- խուժանապետ (xužanapet)
- խուժանավար (xužanavar)
- խուժանություն (xužanutʻyun)
Adjective
խուժան • (xužan) (superlative ամենախուժան)
- engaging in disorderly behavior, hooliganish
- (slang) obscene, indecent, racy
- 2015 May 25, soloaper, Twitter, archived from the original on 2023-01-22:
- Հին մաքուր ճապոնական վիդեոյով բայեվիկ նայելու ու խուժան պահերին աչքերը փակելու եղանակ ա
- Hin makʻur čaponakan videoyov bayevik nayelu u xužan paherin ačʻkʻerə pʻakelu eġanak a
- It's a good season for watching a pure old Japanese action movie on VHS and shutting your eyes during the racy moments
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խուժան (xužan) | խուժաններ (xužanner) | ||
| dative | խուժանի (xužani) | խուժանների (xužanneri) | ||
| ablative | խուժանից (xužanicʻ) | խուժաններից (xužannericʻ) | ||
| instrumental | խուժանով (xužanov) | խուժաններով (xužannerov) | ||
| locative | խուժանում (xužanum) | խուժաններում (xužannerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | խուժանը/խուժանն (xužanə/xužann) | խուժանները/խուժաններն (xužannerə/xužannern) | ||
| dative | խուժանին (xužanin) | խուժաններին (xužannerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խուժանս (xužans) | խուժաններս (xužanners) | ||
| dative | խուժանիս (xužanis) | խուժաններիս (xužanneris) | ||
| ablative | խուժանիցս (xužanicʻs) | խուժաններիցս (xužannericʻs) | ||
| instrumental | խուժանովս (xužanovs) | խուժաններովս (xužannerovs) | ||
| locative | խուժանումս (xužanums) | խուժաններումս (xužannerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խուժանդ (xužand) | խուժաններդ (xužannerd) | ||
| dative | խուժանիդ (xužanid) | խուժաններիդ (xužannerid) | ||
| ablative | խուժանիցդ (xužanicʻd) | խուժաններիցդ (xužannericʻd) | ||
| instrumental | խուժանովդ (xužanovd) | խուժաններովդ (xužannerovd) | ||
| locative | խուժանումդ (xužanumd) | խուժաններումդ (xužannerumd) | ||
Old Armenian
Alternative forms
- խուճան (xučan)
Etymology
Borrowed from a Middle Iranian word equivalent to խուժ (xuž, “wild, savage”) + -ան (-an, collective suffix).
Noun
խուժան • (xužan)
- mob, throng, multitude, crowd, especially an agitated one
- 5th century, Bible, 4 Kings 25.11:[1]
- Եւ զաւելորդս ժողովրդեանն՝ զմնացեալս ի քաղաքին, եւ զանկեալսն յարքայն Բաբելացւոց, եւ զայլ եւս խուժան ժողովրդեանն, խաղացոյց Նաբուզարդան դահճապետ:
- Ew zawelords žołovrdeann, zmnacʻeals i kʻałakʻin, ew zankealsn yarkʻayn Babelacʻwocʻ, ew zayl ews xužan žołovrdeann, xałacʻoycʻ Nabuzardan dahčapet:
- Translation by Brenton Septuagint Translation
- And Nabuzardan the captain of the guard removed the rest of the people that were left in the city, and the men who had deserted to the king of Babylon, and the rest of the multitude.
- Եւ զաւելորդս ժողովրդեանն՝ զմնացեալս ի քաղաքին, եւ զանկեալսն յարքայն Բաբելացւոց, եւ զայլ եւս խուժան ժողովրդեանն, խաղացոյց Նաբուզարդան դահճապետ:
- agitation, disorder
Declension
Descendants
- → Armenian: խուժան (xužan) (learned)
References
- Astuacašunčʻ matean Hin ew Nor ktakaranacʻ əst čšgrit tʻargmanutʻean naxneacʻ merocʻ hamematutʻeamb ebrayakan ew yunakan bnagracʻ [Bible. Scriptures of the Old and New Testaments], Constantinople: G. Paġtatlean, 1895, page 431b
Further reading
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խուժան”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “խուժ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “խուժան”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.