գինի
Armenian
Etymology
From Old Armenian գինի (gini), from Proto-Indo-European *wóyh₁nom.
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɡiní]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [kʰiní]
Audio (Eastern Armenian) (file) - Hyphenation: գի‧նի
Declension
u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | գինի (gini) | գինիներ (gininer) | ||
| dative | գինու (ginu) | գինիների (ginineri) | ||
| ablative | գինուց (ginucʻ) | գինիներից (gininericʻ) | ||
| instrumental | գինով, գինիով (ginov, giniov) | գինիներով (gininerov) | ||
| locative | գինում, գինիում (ginum, ginium) | գինիներում (gininerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | գինին (ginin) | գինիները/գինիներն (gininerə/gininern) | ||
| dative | գինուն (ginun) | գինիներին (gininerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | գինիս (ginis) | գինիներս (gininers) | ||
| dative | գինուս (ginus) | գինիներիս (ginineris) | ||
| ablative | գինուցս (ginucʻs) | գինիներիցս (gininericʻs) | ||
| instrumental | գինովս, գինիովս (ginovs, giniovs) | գինիներովս (gininerovs) | ||
| locative | գինումս, գինիումս (ginums, giniums) | գինիներումս (gininerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | գինիդ (ginid) | գինիներդ (gininerd) | ||
| dative | գինուդ (ginud) | գինիներիդ (gininerid) | ||
| ablative | գինուցդ (ginucʻd) | գինիներիցդ (gininericʻd) | ||
| instrumental | գինովդ, գինիովդ (ginovd, giniovd) | գինիներովդ (gininerovd) | ||
| locative | գինումդ, գինիումդ (ginumd, giniumd) | գինիներումդ (gininerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
From Proto-Indo-European *wóyh₁nom. See also Proto-Kartvelian *ɣwino-, which is probably borrowed from Proto-Armenian.
Noun
գինի • (gini)
- wine
- զուարթանալ սրտի ի գինւոյ, ընդ գինիս մտանել, զգինեօք անկանել, ի գինւոջ լինել ― zuartʻanal srti i ginwoy, ənd ginis mtanel, zgineōkʻ ankanel, i ginwoǰ linel ― to be merry with wine, to drink, to get drunk
- թափել զգինի, սթափել ի գինւոյ ― tʻapʻel zgini, stʻapʻel i ginwoy ― to sleep oneself sober
- զուարթացուցանել ի գինւոյ ― zuartʻacʻucʻanel i ginwoy ― to make tipsy, to fuddle
- պարզել զգինի ― parzel zgini ― to clear the wine
- 5th century, Yovhan Mandakuni, Čaṙkʻ [Sermons] :
- Այլ գինի և իւղ, ձու, ձուկն, պանիր, կոգի, կաղտի, բածին, շճուկ, կաթն, խեր, և ձկանմորէ, զայս բնաւ ամենևին չէ օրէն և ոչ վայել է ճաշակել ամենայն ումեք, մեծի և փոքու, արդարոյ և մեղաւորի։
- Ayl gini ew iwł, ju, jukn, panir, kogi, kałti, bacin, ščuk, katʻn, xer, ew jkanmorē, zays bnaw amenewin čʻē ōrēn ew očʻ vayel ē čašakel amenayn umekʻ, meci ew pʻokʻu, ardaroy ew meławori.
- Այլ գինի և իւղ, ձու, ձուկն, պանիր, կոգի, կաղտի, բածին, շճուկ, կաթն, խեր, և ձկանմորէ, զայս բնաւ ամենևին չէ օրէն և ոչ վայել է ճաշակել ամենայն ումեք, մեծի և փոքու, արդարոյ և մեղաւորի։
Usage notes
The word has two combining forms: գինե- (gine-) and less common գին- (gin-).
Declension
o-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գինի (gini) | գինիք (ginikʻ) | |
| genitive | գինւոյ (ginwoy) | գինեաց (gineacʻ) | |
| dative | գինւոյ (ginwoy) | գինեաց (gineacʻ) | |
| accusative | գինի (gini) | գինիս (ginis) | |
| ablative | գինւոյ (ginwoy) | գինեաց (gineacʻ) | |
| instrumental | գինեաւ (gineaw) | գինեաւք = գինեօք (gineawkʻ = gineōkʻ) | |
| locative | գինի (gini) | գինիս (ginis) |
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գինի (gini) | գինիք (ginikʻ) | |
| genitive | գինւոյ (ginwoy) | գինւոց (ginwocʻ) | |
| dative | գինւոջ (ginwoǰ) | գինւոց (ginwocʻ) | |
| accusative | գինի (gini) | գինիս (ginis) | |
| ablative | գինւոյ (ginwoy) | գինւոց (ginwocʻ) | |
| instrumental | գինւով (ginwov) | գինւովք (ginwovkʻ) | |
| locative | գինւոջ (ginwoǰ) | գինիս (ginis) | |
| note the irregular dative/locative in -ոջ (-oǰ) | |||
Derived terms
- գինարբու (ginarbu)
- գինարբութիւն (ginarbutʻiwn)
- գինարբումն (ginarbumn)
- գինարբուք (ginarbukʻ)
- գինաւէտ (ginawēt)
- գինեակ (gineak)
- գինեբեր (gineber)
- գինեբուխ (ginebux)
- գինեբուղխ (ginebułx)
- գինեգոյն (ginegoyn)
- գինեզանցութիւն (ginezancʻutʻiwn)
- գինեզեխութիւն (ginezexutʻiwn)
- գինեզէն (ginezēn)
- գինեզինիմ (ginezinim)
- գինեզինութիւն (ginezinutʻiwn)
- գինելից (ginelicʻ)
- գինեխազութիւն (ginexazutʻiwn)
- գինեխմեալ (ginexmeal)
- գինեխում (ginexum)
- գինեծախ (ginecax)
- գինեծաղիկ (ginecałik)
- գինեկարաս (ginekaras)
- գինեկէզ (ginekēz)
- գինեկիզութիւն (ginekizutʻiwn)
- գինեհամ (gineham)
- գինեհան (ginehan)
- գինեհատ (ginehat)
- գինեհատութիւն (ginehatutʻiwn)
- գինեհար (ginehar)
- գինեհարիմ (gineharim)
- գինեհարութիւն (gineharutʻiwn)
- գինեճանութիւն (ginečanutʻiwn)
- գինեմ (ginem)
- գինեման (gineman)
- գինեմոլ (ginemol)
- գինեմրուր (ginemrur)
- գինենամ (ginenam)
- գինեպաշտութիւն (ginepaštutʻiwn)
- գինեպետ (ginepet)
- գինեսէր (ginesēr)
- գինեվաճառ (ginevačaṙ)
- գինեվաճառիկ (ginevačaṙik)
- գինետեսակ (ginetesak)
- գինետեսիլ (ginetesil)
- գիներբու (ginerbu)
- գիներբունք (ginerbunkʻ)
- գինեւէտ (ginewēt)
- գինէբեր (ginēber)
- գինէհար (ginēhar)
- գինըմպելիք (ginəmpelikʻ)
- գինըմպու (ginəmpu)
- գինըմպութիւն (ginəmputʻiwn)
- գինըմպուք (ginəmpukʻ)
- գինութիւն (ginutʻiwn)
Descendants
- Armenian: գինի (gini)
References
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “գինի”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 558–559
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “գինի”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 214
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “գինի”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.