жыр

See also: җыр

Kazakh
Alternative scripts
Arabic جىر
Cyrillic жыр
Latin jyr
Yañalif çьr

Etymology

Proto-Turkic *yïr (“song”).

Cognate with Tatar җыр (cır), Bashkir йыр (yır), Karachay-Balkar джыр (cır), Kumyk йыр (yır), etc.

Noun

жыр • (jyr)

  1. song
  2. epic, epopee, saga

Declension
declension of жыр
singular (жекеше) plural (көпше)
nominative (атау септік) жыр (jyr) жырлар (jyrlar)
genitive (ілік септік) жырдың (jyrdyñ) жырлардың (jyrlardyñ)
dative (барыс септік) жырға (jyrğa) жырларға (jyrlarğa)
accusative (табыс септік) жырды (jyrdy) жырларды (jyrlardy)
locative (жатыс септік) жырда (jyrda) жырларда (jyrlarda)
ablative (шығыс септік) жырдан (jyrdan) жырлардан (jyrlardan)
instrumental (көмектес септік) жырмен (jyrmen) жырлармен (jyrlarmen)

Synonyms

Komi-Zyrian
Жыр.

Pronunciation
  • IPA(key): /ˈʒɯr/, [ˈʒ̺ɯ̈r]
  • Hyphenation: жыр

Noun

жыр • (žyr)

  1. room, chamber

Declension
Declension of жыр (stem: жырй-)
singular plural
nominative жыр (žyr) жыръяс (žyrjas)
accusative I* жыр (žyr) жыръяс (žyrjas)
II* жырйӧс (žyrjös) жыръясӧс (žyrjasös)
instrumental жырйӧн (žyrjön) жыръясӧн (žyrjasön)
comitative жыркӧд (žyrköd) жыръяскӧд (žyrjasköd)
caritive жыртӧг (žyrtög) жыръястӧг (žyrjastög)
consecutive жырла (žyrla) жыръясла (žyrjasla)
genitive жырлӧн (žyrlön) жыръяслӧн (žyrjaslön)
ablative жырлысь (žyrlyś) жыръяслысь (žyrjaslyś)
dative жырлы (žyrly) жыръяслы (žyrjasly)
inessive жырйын (žyrjyn) жыръясын (žyrjasyn)
elative жырйысь (žyrjyś) жыръясысь (žyrjasyś)
illative жырйӧ (žyrjö) жыръясӧ (žyrjasö)
egressive жырсянь (žyrśań) жыръяссянь (žyrjasśań)
approximative жырлань (žyrlań) жыръяслань (žyrjaslań)
terminative жырйӧдз (žyrjödź) жыръясӧдз (žyrjasödź)
prolative I жырйӧд (žyrjöd) жыръясӧд (žyrjasöd)
II жырті (žyrti) жыръясті (žyrjasti)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Possessive declension of жыр
First person singular
singular plural
nominative жырйӧй (žyrjöj) жыръясӧй (žyrjasöj)
accusative I* жырйӧй (žyrjöj) жыръясӧй (žyrjasöj)
II* жырйӧс (žyrjös) жыръясӧс (žyrjasös)
instrumental жырнам (žyrnam) жыръяснам (žyrjasnam)
comitative жырйӧйкӧд (žyrjöjköd) жыръясӧйкӧд (žyrjasöjköd)
caritive жыртӧгым (žyrtögym) жыръястӧгым (žyrjastögym)
consecutive жырйӧйла (žyrjöjla) жыръясӧйла (žyrjasöjla)
genitive жырйӧйлӧн (žyrjöjlön) жыръясӧйлӧн (žyrjasöjlön)
ablative жырйӧйлысь (žyrjöjlyś) жыръясӧйлысь (žyrjasöjlyś)
dative жырйӧйлы (žyrjöjly) жыръясӧйлы (žyrjasöjly)
inessive жыръям (žyrjam) жыръясам (žyrjasam)
elative жырсьым (žyrśym) жыръяссьым (žyrjasśym)
illative жыръям (žyrjam) жыръясам (žyrjasam)
egressive жырсяньым (žyrśańym) жыръяссяньым (žyrjasśańym)
approximative жырланьым (žyrlańym) жыръясланьым (žyrjaslańym)
terminative жырйӧдзым (žyrjödźym) жыръясӧдзым (žyrjasödźym)
prolative I жырйӧдым (žyrjödym) жыръясӧдым (žyrjasödym)
II жыртіым (žyrtiym) жыръястіым (žyrjastiym)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Second person singular
singular plural
nominative жырйыд (žyrjyd) жыръясыд (žyrjasyd)
accusative I* жырйыд (žyrjyd) жыръясыд (žyrjasyd)
II* жыртӧ (žyrtö) жыръястӧ (žyrjastö)
instrumental жырнад (žyrnad) жыръяснад (žyrjasnad)
comitative жырйыдкӧд (žyrjydköd) жыръясыдкӧд (žyrjasydköd)
caritive жыртӧгыд (žyrtögyd) жыръястӧгыд (žyrjastögyd)
consecutive жырйыдла (žyrjydla) жыръясыдла (žyrjasydla)
genitive жырйыдлӧн (žyrjydlön) жыръясыдлӧн (žyrjasydlön)
ablative жырйыдлысь (žyrjydlyś) жыръясыдлысь (žyrjasydlyś)
dative жырйыдлы (žyrjydly) жыръясыдлы (žyrjasydly)
inessive жыръяд (žyrjad) жыръясад (žyrjasad)
elative жырсьыд (žyrśyd) жыръяссьыд (žyrjasśyd)
illative жыръяд (žyrjad) жыръясад (žyrjasad)
egressive жырсяньыд (žyrśańyd) жыръяссяньыд (žyrjasśańyd)
approximative жырланьыд (žyrlańyd) жыръясланьыд (žyrjaslańyd)
terminative жырйӧдзыд (žyrjödźyd) жыръясӧдзыд (žyrjasödźyd)
prolative I жырйӧдыд (žyrjödyd) жыръясӧдыд (žyrjasödyd)
II жыртіыд (žyrtiyd) жыръястіыд (žyrjastiyd)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Third person singular
singular plural
nominative жырйыс (žyrjys) жыръясыс (žyrjasys)
accusative I* жырйыс (žyrjys) жыръясыс (žyrjasys)
II* жырсӧ (žyrsö) жыръяссӧ (žyrjassö)
instrumental жырнас (žyrnas) жыръяснас (žyrjasnas)
comitative жырйыскӧд (žyrjysköd) жыръясыскӧд (žyrjasysköd)
caritive жыртӧгыс (žyrtögys) жыръястӧгыс (žyrjastögys)
consecutive жырйысла (žyrjysla) жыръясысла (žyrjasysla)
genitive жырйыслӧн (žyrjyslön) жыръясыслӧн (žyrjasyslön)
ablative жырйыслысь (žyrjyslyś) жыръясыслысь (žyrjasyslyś)
dative жырйыслы (žyrjysly) жыръясыслы (žyrjasysly)
inessive жыръяс (žyrjas) жыръясас (žyrjasas)
elative жырсьыс (žyrśys) жыръяссьыс (žyrjasśys)
illative жыръяс (žyrjas) жыръясас (žyrjasas)
egressive жырсяньыс (žyrśańys) жыръяссяньыс (žyrjasśańys)
approximative жырланьыс (žyrlańys) жыръясланьыс (žyrjaslańys)
terminative жырйӧдзыс (žyrjödźys) жыръясӧдзыс (žyrjasödźys)
prolative I жырйӧдыс (žyrjödys) жыръясӧдыс (žyrjasödys)
II жыртіыс (žyrtiys) жыръястіыс (žyrjastiys)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
First person plural
singular plural
nominative жырным (žyrnym) жыръясным (žyrjasnym)
accusative I* жырным (žyrnym) жыръясным (žyrjasnym)
II* жырнымӧ (žyrnymö) жыръяснымӧ (žyrjasnymö)
instrumental жырнаным (žyrnanym) жыръяснаным (žyrjasnanym)
comitative жырнымкӧд (žyrnymköd) жыръяснымкӧд (žyrjasnymköd)
caritive жыртӧгным (žyrtögnym) жыръястӧгным (žyrjastögnym)
consecutive жырнымла (žyrnymla) жыръяснымла (žyrjasnymla)
genitive жырнымлӧн (žyrnymlön) жыръяснымлӧн (žyrjasnymlön)
ablative жырнымлысь (žyrnymlyś) жыръяснымлысь (žyrjasnymlyś)
dative жырнымлы (žyrnymly) жыръяснымлы (žyrjasnymly)
inessive жыръяным (žyrjanym) жыръясаным (žyrjasanym)
elative жырсьыным (žyrśynym) жыръяссьыным (žyrjasśynym)
illative жыръяным (žyrjanym) жыръясаным (žyrjasanym)
egressive жырсяньным (žyrśańnym) жыръяссяньным (žyrjasśańnym)
approximative жырланьным (žyrlańnym) жыръясланьным (žyrjaslańnym)
terminative жырйӧдзным (žyrjödźnym) жыръясӧдзным (žyrjasödźnym)
prolative I жырйӧдным (žyrjödnym) жыръясӧдным (žyrjasödnym)
II жыртіным (žyrtinym) жыръястіным (žyrjastinym)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Second person plural
singular plural
nominative жырныд (žyrnyd) жыръясныд (žyrjasnyd)
accusative I* жырныд (žyrnyd) жыръясныд (žyrjasnyd)
II* жырнытӧ (žyrnytö) жыръяснытӧ (žyrjasnytö)
instrumental жырнаныд (žyrnanyd) жыръяснаныд (žyrjasnanyd)
comitative жырныдкӧд (žyrnydköd) жыръясныдкӧд (žyrjasnydköd)
caritive жыртӧгныд (žyrtögnyd) жыръястӧгныд (žyrjastögnyd)
consecutive жырныдла (žyrnydla) жыръясныдла (žyrjasnydla)
genitive жырныдлӧн (žyrnydlön) жыръясныдлӧн (žyrjasnydlön)
ablative жырныдлысь (žyrnydlyś) жыръясныдлысь (žyrjasnydlyś)
dative жырныдлы (žyrnydly) жыръясныдлы (žyrjasnydly)
inessive жыръяныд (žyrjanyd) жыръясаныд (žyrjasanyd)
elative жырсьыныд (žyrśynyd) жыръяссьыныд (žyrjasśynyd)
illative жыръяныд (žyrjanyd) жыръясаныд (žyrjasanyd)
egressive жырсяньныд (žyrśańnyd) жыръяссяньныд (žyrjasśańnyd)
approximative жырланьныд (žyrlańnyd) жыръясланьныд (žyrjaslańnyd)
terminative жырйӧдзныд (žyrjödźnyd) жыръясӧдзныд (žyrjasödźnyd)
prolative I жырйӧдныд (žyrjödnyd) жыръясӧдныд (žyrjasödnyd)
II жыртіныд (žyrtinyd) жыръястіныд (žyrjastinyd)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Third person plural
singular plural
nominative жырныс (žyrnys) жыръясныс (žyrjasnys)
accusative I* жырныс (žyrnys) жыръясныс (žyrjasnys)
II* жырнысӧ (žyrnysö) жыръяснысӧ (žyrjasnysö)
instrumental жырнаныс (žyrnanys) жыръяснаныс (žyrjasnanys)
comitative жырнымкӧс (žyrnymkös) жыръяснымкӧс (žyrjasnymkös)
caritive жыртӧгныс (žyrtögnys) жыръястӧгныс (žyrjastögnys)
consecutive жырнысла (žyrnysla) жыръяснысла (žyrjasnysla)
genitive жырныслӧн (žyrnyslön) жыръясныслӧн (žyrjasnyslön)
ablative жырныслысь (žyrnyslyś) жыръясныслысь (žyrjasnyslyś)
dative жырныслы (žyrnysly) жыръясныслы (žyrjasnysly)
inessive жыръяныс (žyrjanys) жыръясаныс (žyrjasanys)
elative жырсьыныс (žyrśynys) жыръяссьыныс (žyrjasśynys)
illative жыръаныс (žyranys) жыръясаныс (žyrjasanys)
egressive жырсяньныс (žyrśańnys) жыръяссяньныс (žyrjasśańnys)
approximative жырланьныс (žyrlańnys) жыръясланьныс (žyrjaslańnys)
terminative жырйӧдзныс (žyrjödźnys) жыръясӧдзныс (žyrjasödźnys)
prolative I жырйӧдныс (žyrjödnys) жыръясӧдныс (žyrjasödnys)
II жыртіныс (žyrtinys) жыръястіныс (žyrjastinys)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

References
  • Bubrikh, Dmitry V. (1949) Грамматика литературного коми языка [Grammar of the literary Komi language] (in Russian), Leningrad: Zhdanov Leningrad State University, page 31
  • L. M. Beznosikova, E. A. Ajbabina, R. I. Kosnyreva (2000) Коми-русский словарь [Komi-Russian dictionary], →ISBN, page 217
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.