Sytuacja prawna osób homo- i biseksualnych na świecie
Sytuacja prawna osób homo- i biseksualnych na świecie

Kontakty homoseksualne legalne

     Małżeństwo osób tej samej płci

     Rejestrowane związki partnerskie lub konkubinaty

     Uznawanie małżeństw osób tej samej płci zawartych za granicą

     Ograniczone uznawanie małżeństw osób tej samej płci

     Związki jednopłciowe nieuznawane prawnie

     Ograniczenie swobody wypowiedzi

     De iure nielegalne, de facto nie wszczyna się postępowania

Kontakty homoseksualne nielegalne

     Kara więzienia

     Dożywotnie pozbawienie wolności

     Kara śmierci

Rejestrowany związek partnerski, formalny związek partnerski lub związek partnerski – uznany prawnie związek dwóch osób. Istnieje kilka terminów równoważnych związkom partnerskim (ang. registered partnerships), które różnią się nazwami: związki cywilne (ang. civil unions), partnerstwo domowe (ang. domestic partnerships) i inne.

W zależności od jurysdykcji, regulacje prawne różnią się, obejmując pary tej samej płci i różnej płci (np. PACS we Francji, unión concubinaria w Urugwaju i civil partnership w Wielkiej Brytanii[1]), zwłaszcza w krajach nieuznających małżeństw osób homoseksualnych (np. Węgry). We Francji, w której związki partnerskie są dostępne zarówno dla związków hetero- i homoseksualnych, pary osób różnej płci stanowią ich większość, w 2010 – 96% wszystkich związków partnerskich.

Zróżnicowany jest także zakres praw i obowiązków stron związku partnerskiego: w niektórych krajach związki partnerskie mają wszystkie lub niemal wszystkie prawa i obowiązki małżeństw cywilnych, zaś w innych tylko ich część.

Mimo to, w większości krajów jedyną uznawaną prawnie formą związku intymnego jest małżeństwo (osób hetero- lub w niektórych krajach hetero- lub homoseksualnych)[2].

W kilku stanach USA możliwe jest zawarcie heteroseksualnego związku partnerskiego, zamiast małżeństwa, gdy jedna z osób nie osiągnęła wyznaczonego wieku (ma 15 do 18 lat)[3]. Jest on traktowany jako forma tymczasowa, przed zawarciem małżeństwa[4].

Zarys historyczny

Stosunek społeczeństwa do homoseksualności i do formalnych związków par tej samej płci jest zależny od miejsca i czasów – począwszy od pełnej akceptacji i integracji, poprzez neutralność i tolerancję, po nieuznawanie, dyskryminację, a nawet prześladowanie i fizyczną eksterminację[5].

John Boswell podaje, że najstarsze znane zapiski o zawieraniu formalnych związków między osobami tej samej płci pochodzą z doryckiej Krety (VII wiek p.n.e.) i starożytnego Rzymu. Jego zdaniem, związki tej samej płci zawierano formalnie też w pierwszych wspólnotach chrześcijańskich[6]. Inni naukowcy wskazują, że opis w książce „Same-Sex Unions in Premodern Europe” adelphopoiesis jako formy małżeństwa homoseksualnego, jest nadinterpretacją[7][8]. Wraz z rosnącymi problemami ekonomicznymi i politycznymi Cesarstwa Rzymskiego, ludzie homoseksualni, jak i inne mniejszości, stali się kozłami ofiarnymi dla cesarzy Rzymu i Kościoła katolickiego, usprawiedliwiając nieudolność rządzących bądź niepowodzenia organizacji kościelnych[9].

Najstarszy znany zapis dotyczący zawarcia małżeństwa jednopłciowego pochodzi z 1061 roku kiedy to związek zawarli Pedro Díaz i Muño Vandilaz z hiszpańskiej Galicji. Ślub został udzielony przez kapłana katolickiego w małej kaplicy, a dokumenty historyczne o tym wydarzeniu odnaleziono w Klasztorze San Salvador de Celanova[10].

W czasach wiktoriańskich znane było bostońskie małżeństwo – związek dwóch niezamężnych kobiet, pozbawiony był relacji seksualnych[11], jednak niektóre z nich miał charakter romantyczny. Współczesne równouprawnienie związków tej samej płci przez całe państwo zapoczątkowano w Danii, w roku 1989, gdzie wprowadzono po raz pierwszy związki partnerskie[12], które zastąpiono w 2012 równouprawnieniem małżeństw.

Stan obecny

Uznanie

Państwa i inne jednostki terytorialne, w których uznawane są związki partnerskie (obejmujące pary osób tej samej płci i ewentualnie też pary różnopłciowe). Daty uprawomocnienia podano w nawiasach. Na liście nie uwzględniono krajów, w których możliwe było zawieranie związków partnerskich. W przeciwieństwie do Urugwaju (hiszp. unión concubinaria) i Wielkiej Brytanii (ang. civil partnerships), nie utrzymano możliwości zawarcia związku partnerskiego i zastąpiono je całkowicie przez uznanie małżeństw osób tej samej płci lub unieważniono po okresie współistnienia z powodu naruszenia prawa równości obywatelskiej i niedyskryminacji[13]. Do tych krajów należą: Argentyna, Belgia, Dania, metropolitalna Francja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Nowa Zelandia, Portugalia, Republika Południowej Afryki, Szwecja, niektóre stany Brazylii, Meksyku i USA.

Afryka

Ameryka Południowa

Ameryka Północna

Azja

Europa

Oceania

Honorowanie

Na świecie

W niektórych państwach regulacje prawne honorują zawarte za granicą związki partnerskie. Jednak rzadko jest to akceptacja bezwarunkowa. W Stanach Zjednoczonych pomimo istnienia zasady full faith and credit (pełnego, wzajemnego uznawania aktów i czynności prawnych dokonanych w innym stanie) prawo federalne dopuszcza odmowę skutków prawnych związkom niebędącymi małżeństwami różnopłciowymi. Uznania związków partnerskich poza granicami państwa, w którym został zawarty nie gwarantuje także w jej krajach Unia Europejska. Związki pozbawione konstytutywnych cech małżeństwa nie muszą być akceptowane przez polskiego ustawodawcę. Sprawy nie powiązane bezpośrednio z uznaniem związku, takie jak zobowiązania alimentacyjne, mogą być traktowane przez polskie sądy jako zobowiązania pozaumowne lub mogą być zastosowane przepisy analogiczne[119]. Mimo to, większość państw, w tym Polska, zobowiązała się bez zastrzeżeń do akceptowania aktów prywatnego prawa międzynarodowego w kwestii związków partnerskich, które jej prawodawstwo ignoruje[120][121].

W Polsce

Polska nie uznaje obecnie formalnych związków partnerskich, w tym tych zawartych w krajach, gdzie są one możliwe, jednak kilkukrotnie składano propozycje ich uznania.

W 2004 senator Maria Szyszkowska przedstawiła projekt ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich[122] Mimo wniosku 26 senatorów o „uczczenie pamięci” Jana Pawła II przez wycofanie inicjatywy ustawodawczej[123], projekt został zatwierdzony przez Senat, jednak nie został on poddany głosowaniu w Sejmie IV kadencji z powodu niewprowadzenia go przez ówczesnego Marszałka Sejmu Włodzimierza Cimoszewicza do porządku obrad. To spowodowało, że – zgodnie z zasadą dyskontynuacji – projekt przepadł.

W styczniu 2008 na zapytanie o kwestie regulacji prawnych związków partnerskich rzecznik rządu Donalda Tuska Agnieszka Liszka odpowiedziała: Rada Ministrów nie zajmowała się i nie będzie zajmować się tą sprawą[124].

W czerwcu 2009 powstała Grupa Inicjatywna ds. związków partnerskich, której celem jest przeprowadzanie konsultacji społecznych dotyczących oczekiwań w zakresie regulacji prawnej związków partnerskich w Polsce oraz zainicjowanie i kontynuacja debaty publicznej na ten temat[125]. Po roku jej działania powstał projekt ustawy[126]. Został on zaprezentowany w Sejmie 17 maja 2011 – z tej okazji wystosowano też apel do Marszałka Grzegorza Schetyny zaprezentowany na konferencji zorganizowanej w redakcji Gazecie Wyborczej[127].

W styczniu 2013 Sejm, po burzliwej dyskusji[128], głosami posłów PiS, SP, zdecydowanej większości posłów PO[129] i PSL odrzucił w pierwszym czytaniu poselskie projekty ustaw o związkach partnerskich wraz z przepisami wprowadzającymi przygotowane przez SLD, RP oraz PO[130][131]. Przed głosowaniem ówczesny minister sprawiedliwości Jarosław Gowin poinformował, że w ocenie jego resortu wszystkie przedstawione projekty są sprzeczne z art. 18 Konstytucji, z czym nie zgodził się premier Donald Tusk podkreślając, że w sprawie konstytucyjności rozpatrywanych projektów nie ma stanowiska żadnej instytucji rządowej[132][133]. Premier Donald Tusk wygłosił przemówienie głosząc, że związki partnerskie to nie sprawa sumień, lecz przywództwa w partii, aczkolwiek nie wprowadzono dyscypliny partyjnej w tej sprawie, mimo stosowania jej nawet w sprawach dotyczących wicemarszałków sejmu[134][135].

Wraz z projektem ustawy o związkach partnerskich wniesiona została poprawka do ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe. Propozycja zmian obejmowała wprowadzenie nowego rozdziału o tytule „Sprawy partnerskie”[136]. Propozycja zmian nie została uchwalona.

W lutym 2018 Nowoczesna złożyła ustawę o związkach partnerskich[137]. 13 lipca 2019 przewodniczący PO Grzegorz Schetyna w ramach forum programowego Koalicji Obywatelskiej zapowiedział wprowadzenie rejestrowanych związków partnerskich[138] (wobec których stanowisko PO wcześniej ewoluowało).

Zawieranie za granicą

Niektóre kraje dają możliwość zawarcia związku partnerskiego parom, które nie mieszkają na jego terytorium i nie mają jego obywatelstwa. Do tych krajów zaliczają się między innymi[139]:

Związek partnerski zawarty w tych krajach może być nieuznawany w kraju pochodzenia. Konieczna może być droga sądowa (zob. Orlandi i inni przeciwko Włochom).

Debaty nad uznaniem

Kraje

Debaty na temat formalnego uznawania związków tej samej i/lub różnej płci zostały zapoczątkowane w następujących krajach i jednostkach terytorialnych:

Przebieg debat

Argumenty za

Argument równouprawnienia

Zwolennicy stworzenia regulacji prawnych dla par osób tej samej płci i kraje które je wprowadziły uważają, iż orientacja seksualna nie powinna wpływać na prawa obywateli w obrębie społeczeństw i nie może być powodem do dyskryminacji w jakimkolwiek aspekcie życia społecznego[163][164][165][166]. Osoby pozostające w związku z inną osobą tej samej płci nie powinny odczuwać nacisków ze strony środowiska by ukrywać swoją orientację seksualną, lub wstydzić się swoich związków lub publicznego okazywania uczuć, np. trzymania się za ręce, wzajemnych pocałunków, co w niektórych systemach prawnych jest zaliczane do wykroczeń[167]. Zwolennicy uważają, że związki osób tej samej płci powinny być uznane, w tym samym lub podobnym stopniu, co związki osób różnej płci[168].

Argument pomyślności obywateli

Środowisko naukowe podkreśla negatywny wpływ dyskryminacji prawnej na funkcjonowanie psychiczne i społeczne nie tylko osób homoseksualnych, jak również reszty społeczeństwa, zwłaszcza ich rodzin. Ich zdaniem, niechęć względem prawnego uznania związków tej samej płci prowadzi do trwałego poczucia wykluczenia i napiętnowania mniejszości seksualnych, jak i tych, którzy są posądzani o bycie mniejszością seksualną. Psychologowie aktywnie wspierają równouprawnienie osób homoseksualnych i heteroseksualnych. Swoją postawę opierają na wynikach badań, które stwierdzają brak różnic między jakością związków tworzonych przez osoby homoseksualne i heteroseksualne, zdolnością do wychowywania dzieci przez te osoby, jak i brak różnic w ich zdrowiu psychicznym[169][170]. Poseł Robert Biedroń ostrzegł, że wiele osób homoseksualnych opuściło Polskę z powodu dyskryminacji obywateli LGBT przez polski system prawny[171].

Argument sprawiedliwości społecznej

Zdaniem zwolenników potrzebne jest uregulowanie wielu kwestii, z którymi często spotykają się pary jednopłciowe. Mowa jest tu o takich prawach i obowiązkach jak przykładowo[172][173][174][175]:

  • automatyczna wspólnota majątkowa między partnerami,
  • prawo do odwiedzin w szpitalu chorego partnera lub partnerki oraz informacji o jego lub jej stanie zdrowia,
  • prawo do otrzymania dokumentacji o stanie zdrowia partnera lub partnerki,
  • prawo o decydowaniu w kwestii dalszego leczenia partnera lub partnerki w przypadku ciężkiej choroby,
  • prawo do odbioru korespondencji partnera lub partnerki,
  • prawo do odbioru wynagrodzenia za pracę partnera lub partnerki,
  • prawo do wspólnego opodatkowania partnerów lub partnerek,
  • prawo do ubiegania się wspólnie o przyznanie kredytu,
  • obowiązek alimentacyjny,
  • prawo do renty bądź emerytury po zmarłym partnerze lub partnerce,
  • prawo do odmowy składania zeznań przeciwko partnerowi lub partnerce,
  • prawo do dziedziczenia ustawowego po zmarłym partnerze lub partnerce,
  • prawo do organizowania pochówku partnera lub partnerki,
  • prawo do reprezentacji partnera lub partnerki, np. przy wypożyczaniu książek i rezerwacji biletów
  • prawo do wspólnego najmu: w razie śmierci jednego z partnerów lub jednej z partnerek, żyjący partner lub partnerka mogą przejąć najem,
  • prawo do bycia traktowanymi jako osoby spokrewnione więzami emocjonalnymi

Niektóre z tych praw, które przysługują stabilnym związkom osób różnej płci teoretycznie mogłyby być rozwiązane dzięki umowom prawnym i notarialnym, lecz w praktyce te umowy bywają niehonorowane, a ich moc prawna jest bardzo ograniczona[176].

Argument ekonomiczny

Obywatele LGBT są obywatelami płacącymi podatki i pomimo tego, iż niektóre z praw par różnej płci mogłyby być dostępne dla osób pozostających w nieformalnych związkach partnerskich w Polsce, dzięki podpisaniu stosownego pełnomocnictwa spisywanego u notariusza lub w inny sposób, te deklaracje notarialne są często bezwartościowe, ponieważ są pozbawione mocy prawnej i bywają niehonorowane[176]. Są one także związane z wysokimi opłatami bądź podatkiem, z których zwolnieni są małżonkowie, bez względu na to czy posiadają potomstwo, czy nie[177].

Według Richarda Floridy wysoki poziom tolerancji przyciąga ludzi twórczych oraz umożliwia im publiczne funkcjonowanie. Amerykański ekonomista posługuje się wskaźnikiem nazywanym „Gay Index”, czyli odsetkiem osób jawnie deklarujących orientację homoseksualną. W miastach gdzie poziom tolerancji jest wyższy rozwój nauki i przemysłu jest większy[178].

Argument religijny

Odpierając stanowisko katolicyzmu, religijni zwolennicy wprowadzenia związków partnerskich twierdzą, że podstawowym celem małżeństwa, jak i związku partnerskiego jest stworzenie społecznej i prawnej platformy dla wzajemnej miłości i wzajemnego wsparcia małżonków lub partnerów czy partnerek. Funkcje rodzicielskie i wychowawcze w małżeństwie lub są dobrowolne i zazwyczaj nie obejmują całego okresu trwania małżeństwa, a prawa jakie posiadają małżonkowie w większości nie zależą od faktu posiadania dzieci[179]. Zwolennicy są zdania, że strach przed wprowadzeniem związków partnerskich jest strachem przed zmianą[180].

Papież Franciszek jeszcze jako kardynał zaproponował związki partnerskie jako „mniejsze zło”, kiedy w Argentynie trwała debata nad uznaniem małżeństw osób tej samej płci[181]. Kościoły państwowe m.in.: Szwecji, Danii i Holandii błogosławią związki zarówno tej samej, jak i różnej płci. Kościół katolicki sprzeciwia się jednak związkom osób tej samej płci[182].

Argument biurokratyczny

Pomimo tego, że związek partnerski można do pewnego stopnia stworzyć poprzez notariusza, jest to kosztowne, a także istnieje problem z ich uznawaniem[176]. Formalności związane z załatwieniem wszystkich umów są bardzo skomplikowane, czasochłonne, a jednocześnie bywają niehonorowane[176].

Argument konstytucyjny

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej nie zabrania możliwości zawierania związków partnerskich, choć przeciwnicy twierdzą inaczej, a konstytucja winna być interpretowana z życzliwością względem obywateli Polski, kierując się preambułą i innymi przepisami prawa[183][184][185]. Przykładami są:

Art. 1.
Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.
Art. 2.
Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.
Art. 31.
Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.
Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych.
Art. 32.
Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Konstytucja RP
Argument patriotyczny i reputacji Polski

Tradycyjnie Królestwo Polskie, Korona Królestwa Polskiego, Rzeczpospolita Obojga Narodów, których spadkobierczynią jest III Rzeczpospolita (współczesna Polska), były krajami postępowymi i tolerancyjnymi.

Obecnie Polska jest postrzegana na świecie jako kraj homofobiczny[186][187][188][189]. Unikanie wprowadzenia związków partnerskich zostało nazwane przez posła Tadeusza Iwińskiego ciosem w reputację Polski[190], a przez profesora Jana Hartmana wstydem dla polskiej demokracji[191]

Argument rodzinny

Rodziny LGBT istnieją nawet w tych społeczeństwach, które są im wrogie[192][193]. Związki partnerskie dałyby rodzinom LGBT więcej stabilności i umożliwiałyby rodzicom lub opiekunom przekazanie opieki nad osieroconym dzieckiem w przypadku śmierci jednego rodzica lub opiekuna, na rzecz jego lub jej żyjącego partnera lub partnerki[194][195][196].

Argument zmian społecznych

Związki partnerskie są uznawane w państwach otwartych, a zmiany społeczne w Polsce są bardzo dynamiczne na korzyść możliwości zawierania związków partnerskich, zwłaszcza tej samej płci: w 2002 jedynie 15% Polaków popierało związki partnerskie tej samej płci, w 2010 już 45%[197], w 2013 – 47%[198], a w 2017 – 52%[199]. Rośnie liczba konkubinatów, które nie mają dostępu przynajmniej do części praw małżeństw[200][201].

Argumenty przeciw

Argumenty religijne i moralne

Zgodnie z doktryną kościoła katolickiego, islamu, judaizmu ortodoksyjnego, bahaizmu, hinduizmu i wielu sekt indyjskich małżeństwo jest uświęconym przez Boga związkiem kobiety i mężczyzny. Kościół katolicki jest przeciwny wprowadzaniu pozamałżeńskich regulacji prawnych, zwłaszcza dotyczących osób tej samej płci. Rejestrowane związki partnerskie według doktryny tego wyznania nie spełniają wymogów małżeństwa, gdyż związek ten skierowany jest, zgodnie z nauką tego Kościoła, do dobra zarówno kobiety i mężczyzny oraz głównie w celach prokreacji[202]. Według Kościoła katolickiego wprowadzanie w prawie zapisu o związkach partnerskich jest „legalizacją zła”. Jednocześnie Kościół katolicki oczekuje od swoich wiernych „przeciwstawienia się zalegalizowaniu prawnemu związków homoseksualnych” i zaleca osobom homoseksualnym celibat, zaś wobec parlamentarzystów katolickich, którzy „mają do czynienia z prawem przychylnym związkom homoseksualnym”, nakłada „obowiązek moralny” wyraźnego publicznego sprzeciwu i głosowania przeciw projektowi ustawy[203]. Ks. prof. Andrzej Szostek, etyk z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego uważa, że związki partnerskie (również dla par heteroseksualnych) prowadzą do „pomnożenia chaosu społecznego”[204]. Teolog ks. Giovanni Cavalcoli stwierdził, iż trzęsienie ziemi w centralnych Włoszech, w których zginęły setki osób, są ‘karą boską’ za uznanie we włoskim prawie związków partnerskich, które jego zdaniem „obrażają rodzinę” i „godność małżeństwa”[205].

Argument konstytucyjny

Według Marka Biernackiego związki quazi-małżeńskie proponowane w przedstawianych w polskim sejmie projektach ustaw o związkach partnerskich były niezgodne z konstytucją. W wywiadzie dla prasy polityk zaznaczył, że jest to wypowiedź prywatna[206].

Art. 18.
Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej.

Konstytucja RP
Argument nierównego traktowania
Kobieta trzymająca baner z napisem „Nie pytałam jej, czy zawrze ze mną związek partnerski”

Do przeciwników związków partnerskich należą działacze LGBT, którzy uznają związki partnerskie jako dyskryminującą i poniżającą alternatywę dla małżeństwa. Ich zdaniem wcześniej nieznany termin jest zaproszeniem do nierównego traktowania, kiedy celem równouprawnienia powinna być równość małżeństw. Ci działacze podkreślają, że możliwość zawierania małżeństw tej samej płci nie krzywdzi nikogo, ponieważ wszystkie małżeństwa mają prawa i obowiązki, a może krzywdzić przez stygmatyzację dzieci par tej samej płci[207].

Argument niewystarczającego poparcia

Istnieje duży stopień poparcia dla związków partnerskich osób różnej płci pozostających w stałych związkach (85% w Polsce), który jest dużo mniejszy dla związków tej samej płci. Stąd wiele debat na temat uznania związków partnerskich skupia się na tych właśnie związkach osób tej samej płci i homoseksualizmie. W przypadku Polski, choć większość ankietowanych – 57% nie akceptuje legalizacji małżeństw homoseksualnych, to 52% wyraża zgodę na legalizację związków partnerskich osób tej samej płci[199].

Poparcie dla związków partnerskich (sondaż CBOS)[208] dla par różnej płci dla par tej samej płci
TAK NIE TAK NIE
Procent uczestników (II 2013) 85% 11% 33% 60%
Poparcie dla związków partnerskich (sondaż OBOP)[209] dla par różnej płci dla par tej samej płci
TAK NIE TAK NIE
Procent uczestników (III 2013) 67% 34% 47% 53%
Poparcie dla związków partnerskich (Sondaż Homo Homini) VI 2013[210]
TAK NIE
Procent uczestników 55% 39%
Poparcie dla związków partnerskich osób tej samej płci (sondaż PBS) X 2013[211]
TAK NIE
Procent uczestników 40% 46%
Poparcie dla związków partnerskich osób tej samej płci (sondaż IPSOS) VI 2017[212]
TAK NIE
Procent uczestników 52% 43%

Poparcie społeczne

Zmienność poparcia

Poparcie społeczne wobec związków partnerskich osób tej samej płci podlega ciągłym zmianom, np. w Polsce i Słowacji[213], z rosnącym poparciem[214], przy czym obydwa te kraje nie uznają związków partnerskich (np. osób tej samej płci)[215].

Poparcie dla: (sondaż CBOS) 2002[216] 2003[217] 2005[218] 2008[219] 2010[220] 2011[221] 2013[222]
ZA PRZECIW ZA PRZECIW ZA PRZECIW ZA PRZECIW ZA PRZECIW ZA PRZECIW ZA PRZECIW
związków partnerskich osób tej samej płci 15% 76% 34% 56% 46% 44% 41% 48% 45% 47% 25% 65% 33% 60%
Poparcie dla: (sondaże Iniciatíva Inakosť i Focus) 2008[223][224][225][226] 2009[225][226] 2012[225] 2015[227]
ZA PRZECIW ZA PRZECIW ZA PRZECIW ZA PRZECIW
związków partnerskich osób tej samej płci 42% 44,8% 45% 41% 47% 38% 50,4% 34,7%

Poparcie w wybranych krajach świata

Najnowsze sondaże w kwestii uznania związków partnerskich osób tej samej płci
Kraj Sondażownia Rok Za Przeciw Nie wiedzą/Obojętni/Nie dali odpowiedzi/Inne
Unia Europejska  Czechy Centrum pro výzkum veřejného mínění (CVVM) 2017 [228] 76% 19%
Unia Europejska  Estonia Turu-uuringute AS 2012 [229] 46% 46%
Unia Europejska  Grecja Focus Bari 2015 [230] 70% 10%
Unia Europejska  Litwa Vilmorus 2013 [231] 7% 79%
Unia Europejska  Polska IPSOS 2017 [232] 52% 43%
Unia Europejska  Słowacja Focus 2015 [227] 50,4% 34,7%

Chronologia

1989
  • 1 października: Dania jako pierwszy kraj na świecie umożliwiła formalizację związków par tej samej płci.
1993
  • Związki partnerskie zostały przegłosowane i weszły w życie w Norwegii (możliwość adopcji od roku 2002). W 2008 roku zostały zastąpione przez małżeństwa jednopłciowe.
1995
  • Związki partnerskie wprowadzono w Szwecji. W kwietniu 2009 roku zastąpiono je małżeństwami jednopłciowymi.
1996
  • Związki partnerskie z możliwością adopcji dziecka osoby partycypującej wprowadzono w Islandii (wspólna adopcja od roku 2006). Prawo zostało zastąpione przez małżeństwa jednopłciowe w roku 2010.
1998
  • 1 stycznia: Formalizacja związków partnerskich par tej samej płci w Holandii.
1999
2000
  • 21 grudnia: Zmiany w ustawie Prawa Cywilnego – formalizacja związków małżeńskich par tej samej płci w Holandii i prawo do adopcji dzieci z holenderskim obywatelstwem (ustawa weszła w życie 1 kwietnia 2001)
2001
  • 16 lutego: w Niemczech weszła w życie ustawa o rejestrowanych związkach partnerskich (niem. eingetragene Lebenspartnerschaft) osób tej samej płci.
2002
  • 5 czerwca: Szwecja wprowadziła przepis, według którego pary tej samej płci mogą starać się o adopcję.
2003
  • 17 września: związki partnerskie zostały przegłosowane w Tasmanii[233]. Prawo weszło w życie 1 stycznia 2004 roku.
2004
  • 17 listopada: Brytyjska Izba Lordów uchwaliła ustawę o związkach partnerskich.
  • 8 grudnia: Parlament Nowej Zelandii wprowadził (za 65, przeciw 55) związki partnerskie, ale odrzucono poprawki dotyczące małżeństw par tej samej płci.
  • 8 grudnia: Izraelski rząd zasygnalizował, że planuje możliwość formalizacji związków par tej samej płci i nada im pewne przywileje.
2005
  • 22 lutego: Rząd brytyjski ogłosił wprowadzenie w życie 5 grudnia 2005 roku ustawy o związkach partnerskich (ang. Civil Partnership Act) na obszarze całej Wielkiej Brytanii.
  • 5 czerwca: w głosowaniu powszechnym szwajcarski kanton Zurych przyjął ustawę o związkach partnerskich par tej samej płci(PartG), wchodzącą w życie 1 stycznia 2007.
  • 28 października: Sąd Najwyższy amerykańskiego stanu Alaska orzekł, że ograniczony dostęp do przywilejów, jakie posiadają partnerzy w związkach małżeńskich, a jakich nie mogą posiadać partnerzy żyjący w związkach partnerskich, jest niekonstytucyjny. Nakazał zmiany w prawie do końca 2006 roku.
2006
  • 15 marca: Parlament Czech zatwierdził ustawę o związkach partnerskich osób tej samej płci, tym samym odrzucił próbę zablokowania tej ustawy przez prawicowego prezydenta Czech, Vaclava Klausa (za 101 głosów, przeciw 99).
  • 23 lipca: W Słowenii wejście w życie ustawy o związkach partnerskich.
  • wrzesień: Senat Urugwaju uchwalił ustawę wprowadzającą w prawie instytucję związku partnerskiego dla osób tej samej i różnej płci.
  • 25 października: Sąd Najwyższy amerykańskiego stanu New Jersey uznał, opierając się na zasadzie równości, że nie można odmawiać osobom żyjącym w związkach homoseksualnych prawa do przywilejów jakie posiadają małżeństwa. Jednocześnie nakazał stosowne zmiany w prawie stanowym.
  • 13 listopada: Władze miasta Meksyk wprowadziły w prawie, po raz pierwszy w historii państwa Meksyk, formalne związki partnerskie osób tej samej płci dla par żyjących w stolicy kraju.
  • 8 grudnia: Parlament stanu Australii Południowej uchwalił ustawę o związkach partnerskich nadającą parom dowolnej płci większość praw, jakie posiadają pary w związkach małżeńskich.
  • 14 grudnia: Parlament stanowy amerykańskiego stanu New Jersey uchwalił ustawę o związkach partnerskich, dającą te same prawa i obowiązki parom osób tej samej płci, jakie daje małżeństwo.
2007
  • 1 stycznia: W Szwajcarii wejście w życie ustawy o związkach partnerskich dającej większość praw, jakie posiadają małżeństwa dla par tej samej płci.
  • 11 stycznia: Legislatura stanu Coahuila w Meksyku uchwaliła ustawę o formalnych związkach partnerskich dla par tej samej płci.
  • 1 lutego: Parlament Włoch przegłosował pracę nad ustawą wprowadzającą rejestrowane związki partnerskie.
  • 21 kwietnia: Chris Gregoire, gubernator amerykańskiego stanu Waszyngton, podpisał ustawę o związkach partnerskich.
  • 26 kwietnia: Senat amerykańskiego stanu New Hampshire przegłosował wprowadzenie związków partnerskich. Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2008 roku[234].
  • 9 maja: Gubernator amerykańskiego stanu Oregon Ted Kulongoski podpisał Oregon Family Fairness Act, która wprowadza na terenie tego stanu związki partnerskie pod nazwą domestic partnership. Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2008 roku[235].
  • 17 grudnia: Węgierski parlament przyjął ustawę wprowadzającą w kraju związki partnerskie dające te same prawa co małżeństwo z wyjątkiem praw adopcyjnych. Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2009 roku[236][237]
  • 19 grudnia: Parlament Urugwaju uchwalił ustawę o związkach partnerskich[238]. 27 grudnia prezydent Urugwaju Tabaré Vázquez podpisał ustawę, prawo weszło w życie 1 stycznia 2008 roku[239].
2008
  • 27 marca: Mariela Castro, córka Raúla Castro, zapowiedziała, że w czerwcu parlament Kuby będzie głosował nad ustawą regulującą związki partnerskie[240]. Głosowanie nie odbyło się.
  • 1 kwietnia: Europejski Trybunał Sprawiedliwości rozpatrując sprawę Tadao Maruko przeciwko Versorgungsanstalt der deutschen Bühnen orzekł, iż odmowa przyznania renty rodzinnej zarejestrowanemu partnerowi związku partnerskiego stanowi bezpośrednią dyskryminację ze względu na orientację seksualną przy założeniu, że pozostali przy życiu małżonkowie i pozostali przy życiu zarejestrowani partnerzy znajdują się w porównywalnej sytuacji w odniesieniu do tej renty rodzinnej[241][242]. Według niektórych opinii wyrok oznacza, iż w krajach Unii, w których wprowadzono w prawie rejestrowane związki partnerskie, partnerzy tej samej płci powinni posiadać takie same prawa, jak małżonkowie[243].
  • 17 kwietnia: Konstytucyjny Sąd Kolumbii wydał orzeczenie, w którym stwierdził, iż pary osób tej samej płci powinny mieć te same prawa i przywileje dotyczące emerytury, opieki zdrowotnej jak pary przeciwnej płci w małżeństwie. Zdaniem sędziów, wykluczenie partnerów związków jednopłciowych narusza podstawowe prawa o niedyskryminacji i godności człowieka. Jednocześnie sąd stwierdził, iż wyrok nie oznacza automatycznego wprowadzenia związków partnerskich w prawie – to leży w autonomii Kongresu Narodowego Kolumbii[244].
  • 3 lipca: Ministerstwo Sprawiedliwości Estonii ogłosiło, iż pracuje nad ustawą o związkach partnerskich. Zgodnie z zapowiedziami ustawa ma być głosowana przez estoński parlament w 2009 roku[245].
2009
2010
  • Związki partnerskie przyjmują Węgry, Kolumbia, stany USA Waszyngton i Nevada oraz Austria
  • 10 sierpnia: Główny sąd w Kostaryce zablokował możliwość referendum w sprawie związków partnerskich. Uzasadniając swoje postanowienie sędziowie stwierdzili, że postawiłoby to mniejszość seksualną w sytuacji dla nich niekorzystnej oraz że to sprawa legislacyjna, a nie wyborcza[246].
2011
  • 1 stycznia: W Irlandii weszło w życie prawo o związkach partnerskich[247].
  • 5 maja: sędziowie Sądu Najwyższego w Brazylii zagłosowali by 112 praw, z których korzystają małżeństwa różnej płci przysługiwały także związkom tej samej płci. Decyzja została przyjęta 10–0 z jednym sędzią, który wstrzymał się, ponieważ mówił publicznie na korzyść związków tej samej płci, kiedy był adwokatem[248]. Zarządzenie dało parom tej samej płci te same prawa finansowe i socjalne, z których korzystają ludzie pozostający w związkach różnej płci[249].
  • 17 maja: W Polsce złożono projekt ustawy o umowie związku partnerskiego do Sejmu[250] Nie został on przyjęty.
  • 19 czerwca: 68,8% biorących udział w referendum w Liechtensteinie poparło wprowadzone w marcu związki partnerskie oparte na modelu szwajcarskim; wynik jest wiążący[251].
2012
2013
  • 25 stycznia: W Polsce odrzucenie przez Sejm poselskich projektów ustaw o związkach partnerskich przygotowanych przez SLD, RP oraz PO[252].
2014
  • Związki partnerskie zostały wprowadzone na Gibraltarze, Malcie i w Chorwacji.
  • 9 października: Estoński parlament uchwalił ustawę o związkach partnerskich, legalizującą także takie związki osób tej samej płci. Związkom partnerskim przyznaje ona niemal takie same prawa, jak małżeństwom. Ustawa weszła w życie w styczniu 2016.
2015
2016
  • 11 maja: Włoski parlament uchwalił ustawę o związkach partnerskich (wyłącznie dla osób tej samej płci) i wprowadził możliwość podpisania umowy kohabitacyjnej (dla wszystkich par). Ustawa weszła w życie 5 czerwca 2016.
2017
  • 14 grudnia Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie Orlandi i inni przeciwko Włochom[254] zobowiązuje kraje Rady Europy do prawnego uznawania małżeństw osób tej samej płci zawartych w innych krajach.

Adopcja

Prawo do adopcji dzieci przez pary jednopłciowe na świecie

     Adopcja przez pary jednopłciowe legalna

     Adopcja przez partnera związku jednopłciowego legalna

     Adopcja dozwolona przez samotną osobę LGBT

     Brak praw do adopcji / brak informacji

Rejestrowane związki partnerskie umożliwiają parom jednopłciowym adopcję dzieci tylko w niektórych krajach[255]. W Finlandii, Niemczech i Izraelu prawo adopcji ma jedna z osób pozostająca w związku partnerskim, nie ma zaś tego prawa para[256]. W Polsce i Rumunii adoptować może osoba samotna.

W Niemczech w wyniku decyzji Trybunału Konstytucyjnego partner w związku jednopłciowym otrzymał prawo adopcji dziecka, którego rodzicem biologicznym lub adopcyjnym jest drugi uczestnik związku. Uznano, że takie rozwiązanie umożliwia lepszą opiekę nad dzieckiem oraz zapewnia mu możliwość dziedziczenia po obu uczestnikach związku, pod których opieką i rodzicielstwem pozostaje[196].

Z 78 badań naukowych, 74 potwierdzają[257], że dzieci wychowywane przez homoseksualnych rodziców rozwijają się prawidłowo. Podobnie, organizacje skupujące psychologów: Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne[258], Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne[259], Amerykańskie Towarzystwo Psychoanalityczne[260], Amerykańska Akademia Pediatryczna[261][262], Kanadyjskie Towarzystwo Psychologiczne[263] i Amerykańska Akademia Psychiatrii Dzieci i Młodzieży[264].

Statystyki

Ponad 90% umów partnerskich zawartych we Francji w 2006 roku dotyczyło par heteroseksualnych[265]. W roku 2010 związki między osobami tej samej płci stanowiły 4,4% związków partnerskich zawieranych we Francji[266]. Pomimo to, niektórzy przeciwnicy związków partnerskich twierdzą, że związki partnerskie to związki tylko tej samej płci[267].

Prawo o „zarejestrowanych związkach partnerskich” m.in. we Francji (związek nazywany PACS) stosuje się dla dwóch osób, które nie chcą lub nie mogą zawrzeć małżeństwa. PACS-y stanowiły 17,7% wszystkich rodzajów legalnych związków zawieranych we Francji w 2005 roku (reszta to małżeństwa)[268]. Związki partnerskie obejmują pary jednej płci i pary odmiennej płci także w Nowej Zelandii[269], Urugwaju[270], Brazylii[271] oraz 6 stanach USA[272]. W Brazylii w roku 2012 notariusz zarejestrował także związek partnerski dwóch kobiet i jednego mężczyzny[271].

Przykładowe związki

Neil Patrick Harris i David Burtka

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Związek partnerski obok małżeństwa także dla par heteroseksualnych. Zmiana prawa w Anglii i Walii - Polsat News [online], polsatnews.pl, 31 grudnia 2019 [dostęp 2020-10-08] (pol.).
  2. ↑ Marriage, Civil Unions and Domestic Partnerships: A Comparison. EqualityMaine. [dostęp 2014-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-12)].
  3. ↑ A Strange Map of the World’s Child-Marriage Laws. 2015-03-09. [dostęp 2015-06-11].
  4. ↑ civil union, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-01-12] (ang.).
  5. ↑ Colin Spence. Homosexuality: A History
  6. ↑ John Boswell, Same Sex Unions in Premodern Europe; strony 211, 258, 259
  7. ↑ Robin Darling Young: Gay Marriage: Reimagining Church History. [dostęp 2014-01-12].
  8. ↑ Jordan, Mark D.: Blessing Same-Sex Unions: The Perils of Queer Romance and the Confusions of Christian Marriage. University of Chicago Press, 2005, s. 134. ISBN 0-226-41033-1.
  9. ↑ Christianity, Social Tolerance and Homosexuality New Haven: Yale University Press (1980)
  10. ↑ Callón gaña o Vicente Risco de Ciencias Sociais cun ensaio sobre a homosexualidade na Idade Media [online], Galiciae, 27 lutego 2011 [dostęp 2013-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2011-03-05] (hiszp.).
  11. ↑ Would Jesus Discriminate? - Ruth loved Naomi as Adam loved Eve [online], wouldjesusdiscriminate.org [dostęp 2017-11-26].
  12. ↑ http://www.qrd.org/qrd/world/europe/denmark/registered.partnership.act.with.amendments
  13. ↑ Jesús Aranda, Discriminatorio, artículo 21 de Ley de Sociedades de Convivencia: SCJN [online], La Joranda en línea, 30 września 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-09-05] (hiszp.).
  14. ↑ Civil Union Act, 2006. [dostęp 2013-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-10)].
  15. ↑ Chapitre Ier: Du pacte civil de solidarité
  16. 1 2 Reprise d’entreprise Ile de La Réunion – se préparer aux enjeux de la reprise d’entreprise: Le Pacs. [dostęp 2013-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)].
  17. ↑ LEY 5/2003, de 6 de marzo, para la regulación de las parejas de hecho en la Comunidad Autónoma de Canarias
  18. ↑ Reglamento regulador del Registro de Uniones de Hecho
  19. ↑ REGLAMENTO REGULADOR DEL REGISTRO DE PAREJAS DE HEC HO DE LA CIUDAD AUTÓNOMA DE MELILLA
  20. 1 2 Venezuela’s Sexual Revolution Within the Revolution | Venezuelanalysis.com [online], venezuelanalysis.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  21. ↑ Brazil supreme court recognizes same-sex civil unions
  22. ↑ Ley 26.994 CODIGO CIVIL Y COMERCIAL DE LA NACION
  23. ↑ En 5 años, sólo 10 parejas gays pasaron por el Registro Civil
  24. ↑ Same-sex couples legal in BA. [dostęp 2007-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].
  25. ↑ Cordoba: aprueban la union civil entre homosexuales en Villa Carlos Paz
  26. ↑ Río Cuarto: aprueban la unión civil de parejas gays
  27. ↑ Ley Nº 18.246 UNIÓN CONCUBINARIA. www0.parlamento.gub.uy. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-15)].
  28. ↑ Voters in Ecuador Approve Constitution
  29. ↑ Decision C-029 of 2009. english.corteconstitucional.gov.co. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)].
  30. ↑ Chile approves same-sex civil unions [online], news.yahoo.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  31. ↑ Adiciona Código de Familia para Regular la Unión de Hecho
  32. ↑ Comunidad gay celebra fallo que reconoce primera unión de hecho homosexual
  33. ↑ New York City Takes Historic Step on Domestic Partnership
  34. ↑ AB 26
  35. ↑ D.C. DOMESTIC PARTNERSHIP PROGRAM
  36. ↑ An Act To Promote the Financial Security of Maine’s Families and Children
  37. ↑ Donald D. Vanarelli, New Jersey Domestic Partnership Act [online], Law Office of Donald D. Vanarelli [zarchiwizowane z adresu 2008-11-20] (ang.).
  38. ↑ Protecting individuals in domestic partnerships by granting certain rights and benefits.
  39. ↑ HOUSE BILL 09-1260
  40. ↑ Domestic Partnerships in Nevada
  41. ↑ Law Reform (2000) Act
  42. ↑ Civil Unions. justice.gouv.qc.ca. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-11-11)].
  43. ↑ Family Law in Manitoba. [dostęp 2007-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)].
  44. ↑ Adult Interdependent Relationships Act, SA 2002
  45. ↑ Katittarneq / inooqatigiittut nalunaarsorsimasut. stm.dk. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-18)].
  46. ↑ Mexican state of Colima allows same-sex civil unions - BBC News [online], bbc.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  47. ↑ Jalisco, cuna de charros y tequila, da primer paso hacia el matrimonio gay [online], CNN México, 1 listopada 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-11-03] (hiszp.).
  48. ↑ Legalizan bodas gays en Campeche | SDP Noticias [online], sdpnoticias.com [dostęp 2017-11-26] (hiszp.).
  49. ↑ http://www.pinknews.co.uk/2016/09/11/aruba-votes-to-recognise-same-sex-unions-with-marriage-equivalent-benefits/ Aruba votes to recognise same-sex unions with marriage-equivalent benefits
  50. 1 2 Insurer among first businesses to recognize same-sex partnerships in Japan [online], gaystarnews.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  51. ↑ City of Iga to recognize same-sex partnerships from April | The Japan Times [online], japantimes.co.jp [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  52. ↑ Takarazuka first city in Japan's Kansai region to certify gay couples [online], gaystarnews.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  53. ↑ 那覇市、同性パートナーシップ制度を開始へ【LGBT】 [online], huffingtonpost.jp [dostęp 2017-11-26] (jap.).
  54. ↑ Japanese city becomes the biggest to recognise same-sex relationships · PinkNews [online], pinknews.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  55. ↑ Kaohsiung allows same-sex couples to register partnership: Shanghaiist [online], shanghaiist.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  56. ↑ Taipei opens registration for gay couples [online], gaystarnews.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  57. ↑ Taiwanese city becomes first to record gay relationships as next-of-kin in hospitals [online], gaystarnews.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  58. ↑ Tainan to register gay couples [online], gaystarnews.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  59. ↑ New Taipei City to start registering gay couples next week [online], gaystarnews.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  60. ↑ Chiayi to register gay couples [online], gaystarnews.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  61. ↑ All Taiwan Municipalities To Recognize Same-Sex Relationships
  62. ↑ Taiwanese Same-Sex Pairs Move 1 Step Closer to Marriage Lega [online], en.yibada.com [dostęp 2017-11-26].
  63. ↑ 起新竹縣開始受理
  64. ↑ 520蔡英文上台後宜蘭第一個改變 開放同性伴侶註記
  65. ↑ HiNet [online], times.hinet.net [dostęp 2017-11-26].
  66. ↑ LLEI 10/1998, de 15 de juliol, d’unions estables de parella (DOGC núm. 2687, de 23.07.1998). www20.gencat.cat. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-13)].
  67. ↑ Ley 6/1999, de 26 de marzo, relativa a parejas estables no casadas
  68. ↑ Decreto Legislativo 1/2011, de 22 de marzo, del Gobierno de Aragón, por el que se aprueba, con el título de «Código del Derecho Foral de Aragón», el Texto Refundido de las Leyes civiles aragonesas TÍTULO VI De las parejas estables no casadas
  69. ↑ Decreto 124/2000, de 11 de julio, por el que se regula la creación y el régimen de funcionamiento del Registro de parejas de hecho de la comunidad autónoma de Castilla-La Mancha
  70. ↑ LEY FORAL 6/2000, DE 3 DE JULIO, PARA LA IGUALDAD JURÍDICA DE LAS PAREJAS ESTABLES
  71. ↑ Ley 5/2012, de 15 de octubre, de Uniones de Hecho Formalizadas de la Comunitat Valenciana
  72. ↑ Ley 18/2001, de 19 de diciembre, de parejas estables
  73. ↑ LEY 5/2002, de 16 de diciembre, de Parejas de Hecho
  74. ↑ LEY 4/2002, de 23 de mayo, de Parejas Estables
  75. ↑ Ley 11/2001, de 19 de diciembre, de Uniones de Hecho de la Comunidad de Madrid
  76. ↑ Decreto 134/2002, de 18 de julio, por el que se aprueba el Reglamento del Registro de Uniones de Hecho de la Comunidad de Madrid
  77. ↑ DECRETO 117/2002, de 24 de octubre, por el que se crea el Registro de Uniones de Hecho en Castilla y León y se regula su funcionamiento
  78. ↑ Ley 5/2003, de 20 de marzo, de Parejas de Hecho de la Comunidad Autónoma de Extremadura
  79. ↑ Ley 2/2003, de 7 de mayo, reguladora de las parejas de hecho
  80. ↑ Ley de la C.A. de Cantabria 1/2005, de 16 de mayo, de parejas de hecho de la Comunidad Autónoma de Cantabria. [dostęp 2013-06-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
  81. ↑ Ley 10/2007, de 28 de junio, de reforma de la disposición adicional tercera de la Ley 2/2006, de 14 de junio, de derecho civil de Galicia
  82. ↑ Decreto 248/2007, de 20 de diciembre, por el que se crea y se regula el Registro de Parejas de Hecho de Galicia
  83. ↑ Decreto 30/2010, de 14 de mayo, por el que se crea el Registro de Parejas de Hecho de La Rioja
  84. ↑ Gesetz über die Eingetragene Lebenspartnerschaft (Lebenspartnerschaftsgesetz – LPartG)
  85. ↑ Valtioneuvoston asetus rekisteröidystä parisuhteesta
  86. ↑ Finlandia: parlament dał zielone światło małżeństwom - Kolejny kraj z równością! - Newsy - Queer.pl [online], queer.pl [dostęp 2017-11-26].
  87. ↑ Déclarer un partenariat (PACS)
  88. ↑ LEGGE 20 maggio 2016, n. 76
  89. ↑ Ars approva ddl sulle unioni civili: 50 i favorevoli, ma non mancano le polemiche [online], Sudpress, 4 marca 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-03-07] (wł.).
  90. ↑ Ultime Notizie Online | Agenzia Giornalistica Italia | AGI [online], agi.it [dostęp 2018-05-29] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-18] (ang.).
  91. ↑ http://www.registrecivil.ad/index.php?option=com_content&view=article&id=105&Itemid=597
  92. ↑ Civil Partnership Act 2004
  93. ↑ CIVIL PARTNERSHIP ACT 2011
  94. ↑ Civil Partnership (Jersey) Law 2012. [dostęp 2021-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-06)].
  95. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-07)].
  96. ↑ Uzavření registrovaného partnerství
  97. ↑ UKAZ o razglasitvi Zakona o registraciji istospolne partnerske skupnosti (ZRIPS)
  98. ↑ Bundesgesetz über die eingetragene Partnerschaft gleichgeschlechtlicher Paare (Partnerschaftsgesetz, PartG)
  99. ↑ 2009. évi XXIX. törvény a bejegyzett élettársi kapcsolatról, az ezzel összefüggő, valamint az élettársi viszony igazolásának megkönnyítéséhez szükséges egyes törvények módosításáról1 A bejegyzett élettársi kapcsolat létrejötte
  100. ↑ Eingetragene Partnerschaft-Gesetz – EPG
  101. ↑ Civil Partnership and Certain Rights and Obligations of Cohabitants Act 2010. irishstatutebook.ie. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-30)].
  102. ↑ Aufenthaltsbewilligung für Lebenspartner
  103. ↑ Catholic Malta legalizes same-sex civil unions | News | DW | 15.04.2014 [online], dw.de [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  104. ↑ Croatia passes civil partnerships law · PinkNews [online], pinknews.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  105. ↑ https://www.amnesty.org/en/latest/news/2015/11/cyprus-marriage-equality-campaigners-celebrate-victory-on-civil-unions/ Cyprus: Marriage equality campaigners celebrate hard-won victory on civil unions
  106. ↑ In-Cyprus is under construction [online], in-cyprus.com [dostęp 2018-02-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-28] (ang.).
  107. ↑ Grecja: parlament zalegalizował związki homoseksualne [online], Wyborcza.pl, 23 grudnia 2015 [dostęp 2015-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-24].
  108. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2017-11-26].
  109. ↑ Jari Tanner, Estonia Approves Same-Sex Partnerships [online], ABC News, 9 października 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-10-10] (ang.).
  110. ↑ LEGGE 20 novembre 2018 n.147 – Regolamentazione delle unioni civili - Consiglio Grande e Generale [online], consigliograndeegenerale.sm [dostęp 2020-03-13] (wł.).
  111. ↑ n° 1481 – Loi du 17 décembre 2019 relative aux contrats civils de solidarité [online], conseil-national.mc [dostęp 2020-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-02] (fr.).
  112. ↑ Montenegro Is Latest Country to Recognize Same-Sex Unions [online], out.com [dostęp 2024-04-25] (ang.).
  113. ↑ Relationships Act 2003
  114. ↑ South Australia gays get new rights · PinkNews [online], pinknews.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  115. ↑ Civil Partnerships Act 2008
  116. ↑ Relationships Act 2008
  117. ↑ Relationships Register Act 2010. legislation.nsw.gov.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-15)].
  118. ↑ Civil Partnerships Act 2011. [dostęp 2012-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-13)].
  119. ↑ Związki quasi-małżeńskie w polskim prawie prywatnym międzynarodowym (po nowelizacji k.k.) [„Państwo i Prawo” – numer 2 z 2011 r. – Nowe artykuły z czasopism – Czytaj]. [dostęp 2014-01-31].
  120. ↑ Ewa Siedlecka, Prof. Łętowska: Konstytucja nie zakazuje związków partnerskich [online], Wyborcza.pl, 25 marca 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-03-28].
  121. ↑ Kwestie kompetencji Unii Europejskiej oraz warunków pomocniczości i proporcjonalności prawodawstwa unijnego na tle projektów rozporządzeń o jurysdykcji, prawie właściwym i skuteczności zagranicznych orzeczeń w majątkowych sprawach małżeńskich i partnerskich
  122. ↑ Treść projektu ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich autorstwa prof. Marii Szyszkowskiej
  123. ↑ Druk nr 942
  124. ↑ Innastrona.pl: Tusk nie chce rozmawiać
  125. ↑ Grupa Inicjatywna ds. związków partnerskich. [dostęp 2010-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-04)].
  126. ↑ Założenia ustawy o umowie związku partnerskiego
  127. ↑ Treść apelu do Marszałka Schetyny. [dostęp 2011-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-20)].
  128. ↑ Sprawozdanie stenograficzne z 32 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 24 stycznia 2013 r. (drugi dzień obrad). Kancelaria Sejmu. s. 157–201. [dostęp 2013-02-22].
  129. ↑ Głosowanie nr 47 na 32. posiedzeniu Sejmu [online], sejm.gov.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  130. ↑ Druki sejmowe nr 552, 553, 554, 555 i 825. Za wnioskiem o odrzucenie projektów ustaw zawartych w drukach 552 i 553 (projekt SLD) głosowało 276 posłów, 150 było przeciw, 23 wstrzymało się od głosu; drukach 554 i 555 (projekt Ruchu Palikota) odpowiednio 283, 137 i 30 posłów, natomiast druku 825 (projekt PO) – 228, 211 i 10 posłów
  131. ↑ gazeta.pl: Związki partnerskie – Jak głosowali posłowie?. [dostęp 2013-01-26]. (pol.).
  132. ↑ Związki partnerskie zgodne z Konstytucją | naTemat.pl [online], bartlomiejciazynski.natemat.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  133. ↑ Sejm odrzucił: Poselskie projekty dotyczące związków partnerskich. [w:] Kronika Sejmowa [on-line]. Kancelaria Sejmu, 31 stycznia 2013. s. 17–18. [dostęp 2013-02-22].
  134. ↑ John Godson odejdzie z PO, jeśli będzie dyscyplina w sprawach światopoglądowych. wprost.pl. [dostęp 2013-03-18]. (pol.).
  135. ↑ PO zastosuje dyscyplinę partyjną w sprawie Wandy Nowickiej. gazetaprawna.pl. [dostęp 2013-03-18].
  136. ↑ Związki partnerskie – regulować czy nie regulować?. [dostęp 2014-01-31].
  137. ↑ Związki partnerskie w Polsce? PiS nie bierze takiego rozwiązania pod uwagę. - WTK PLAY [online], wtkplay.pl [dostęp 2018-02-23] (pol.).
  138. ↑ #SzóstkaSchetyny. platforma.org, 15 lipca 2019. [dostęp 2019-07-20].
  139. ↑ Paweł Knut, Agata Kwaśniewska, Jakub Lendzion, Związki osób tej samej płci w Europie, 2015, ISBN 978-83-933619-5-3 [zarchiwizowane z adresu 2015-05-18].
  140. ↑ Bolivia: First steps toward same-sex marriage | Pulsamerica: Impartial, Direct, Independent | The Impartial Latin American News Magazine [online], pulsamerica.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  141. ↑ Hong Kong legislature to debate same-sex unions this year [online], gaystarnews.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  142. ↑ Bill protecting same-sex couples' property rights filed | News | GMA News Online [online], gmanetwork.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  143. ↑ Israel: Civil union legislation introduced to extend marriage rights to same-sex couples · PinkNews [online], pinknews.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  144. ↑ Tokyo Issues Japan’s First Same-Sex Marriage Certificate | HuffPost [online], huffingtonpost.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  145. ↑ http://insidecostarica.com/2013/01/04/government-debates-alternative-to-gay-marriage/
  146. ↑ Cuba mulls legalising gay marriage - Telegraph [online], telegraph.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  147. ↑ 9 MPs register bill on same-sex partnership - EN.DELFI [online], en.delfi.lt [dostęp 2017-11-26].
  148. ↑ Coalition sceptical about approving Cohabitation Law | Baltic News Network - News from Latvia, Lithuania, Estonia [online], bnn-news.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  149. ↑ mexicogulfreporter.com [online], mexicogulfreporter.com [dostęp 2018-03-23].
  150. ↑ Panama: Support Civil Union Proposal Now under Attack by the Catholic Church [online], OutRight Action International, 16 września 2004 (ang.).
  151. ↑ Peru gay rights activists push for more rights in law - BBC News [online], bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  152. ↑ The Visegrad Group: the Czech Republic, Hungary, Poland and Slovakia | Civil partnership bill in two months, says Tusk [online], visegradgroup.eu [dostęp 2017-11-26] (węg.).
  153. ↑ BODNAR, SEARS, LEGIERSKI, LISICKI: Małżeństwa par jednopłciowych. Nowy etap? - Kultura Liberalna [online], kulturaliberalna.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  154. ↑ „Dlaczego nie małżeństwa? Sąd nad homofobią” – Ruch LGBT – portal informacyjny les, gej, bi, trans [online], ruchlgbt.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  155. ↑ Kylos - Strona została zawieszona [online], paradarownosci.eu [dostęp 2018-10-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-26].
  156. ↑ Wyborcza.pl
  157. ↑ VREM PARTENERIAT CIVIL IN ROMANIA - Petitieonline.com [online], petitieonline.com [dostęp 2017-11-14].
  158. ↑ Parteneriatul civil propus de Remus Cernea, respins în plenul Camerei Deputaţilor [online], antena3.ro [dostęp 2017-11-26] (rum.).
  159. ↑ Serbia to consider giving gay couples legal rights [online], gaystarnews.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  160. ↑ Civil partnership defeat for Slovakia · PinkNews [online], pinknews.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  161. ↑ Thailand Considers Civil Union Bill; Would Be First Country in Asia - Towleroad [online], towleroad.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  162. ↑ In Venezuela, gays and lesbians demand equal rights | San Diego Gay and Lesbian News [online], sdgln.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  163. ↑ Heterosexism and Homophobia [online], Case Western Reserve University, marzec 2000 [zarchiwizowane z adresu 2011-03-06] (ang.).
  164. ↑ 8 Moral and Social Arguments for Gay Marriage [online], atheism.about.com [dostęp 2017-11-26].
  165. ↑ Gay Marriage - ProCon.org [online], gaymarriage.procon.org [dostęp 2017-11-26].
  166. ↑ Sexual orientation discrimination | nidirect [online], nidirect.gov.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  167. ↑ Status publicznych zachowań homoseksualnych w polskim systemie prawa wykroczeń Liberte! | Liberte! [online], liberte.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  168. ↑ Spousal Benefits: Recognizing Same-Sex Spouses for Benefits Programs [online], The Human Rights Campaign [zarchiwizowane z adresu 2012-05-04] (ang.).
  169. ↑ Same-sex marriage and equality | The Psychologist [online], thepsychologist.org.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  170. ↑ What Difference Does a Civil Union Make? Changing Public Policies and the Experiences of Same-Sex Couples: Comment on Solomon, Rothblum, and Balsam (2004). people.virginia.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-26)].
  171. ↑ Gay Poles head for UK to escape state crackdown | World news | The Guardian [online], guardian.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  172. ↑ PO ws. związków partnerskich: kredyty, alimenty... - Wiadomości - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2017-11-26].
  173. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-16)].
  174. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-22)].
  175. ↑ Wyborcza.pl
  176. 1 2 3 4 Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2017-11-26].
  177. ↑ „Dziesięć mitów prawnych gejów i lesbijek – polemika”, 2005, homiki.pl
  178. ↑ Edwin Bendyk, Jacek Żakowski: Miłuj geja swego. Polityka, NUMER 23/2005 (2507). [dostęp 2013-12-14].
  179. ↑ Mitologia homoseksualizmu. [dostęp 2014-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-26)].
  180. ↑ Integrity Official Argues Opposition to Homosexuality Rooted in Opposition to Change. [dostęp 2014-02-01].
  181. ↑ Papież Franciszek dopuszczał związki partnerskie - Świat - Newsweek.pl [online], swiat.newsweek.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-24] (pol.).
  182. ↑ Związki partnerskie: Episkopat dziękuje posłom, którzy odrzucili projekt ustawy [online], Polskatimes.pl, 30 stycznia 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-06-25].
  183. ↑ Prawnicy: konstytucja nie wyklucza związków partnerskich - Rodzina - rp.pl [online], prawo.rp.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-12] (pol.).
  184. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2017-11-26].
  185. ↑ Prof. Winczorek: Konstytucja nie wyklucza związków partnerskich - Dzienniklodzki.pl [online], dzienniklodzki.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  186. ↑ euro|topics - Homophobia in Eastern Europe [online], eurotopics.net [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-19] (ang.).
  187. ↑ BBC NEWS | Europe | Poland urged to halt 'homophobia' [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  188. ↑ Debunking stereotypes: Poles are homophobic | World news | The Guardian [online], guardian.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  189. ↑ Meller Aleksandra, Lydia Downing, Johanna Lieser, Hate in the Headlines: Media Reactions to Homophobic Rhetoric in Poland [online], Humanity in Action [zarchiwizowane z adresu 2012-03-21] (ang.).
  190. ↑ To cios w reputację Polski
  191. ↑ Związki partnerskie czarnej reakcji | Loose blues [online], hartman.blog.polityka.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  192. ↑ Dzieci dla gejów - Polska - Newsweek.pl [online], spoleczenstwo.newsweek.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-02] (pol.).
  193. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2013-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-08)].
  194. ↑ Amerykańskie badania dzieci wychowywanych w rodzinach LGBT [online], kobiety-kobietom.com [dostęp 2017-11-26].
  195. ↑ Ὑάκινθος 1978: Argumenty za związkami partnerskimi [online], hyakinthos1978.blogspot.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  196. 1 2 Niemcy zezwalają na adopcję dzieci, Sąd zezwala na adopcję dzieci - Świat - Newsweek.pl [online], newsweek.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  197. ↑ http://www.konkubinat.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=70:czy-zwizki-partnerskie-maj-faktycznie-tak-due-spoeczne-poparcie&catid=37:blog&Itemid=60
  198. ↑ TNS Polska: 67 proc. za prawami związków partnerskich heteroseksualnych. [dostęp 2021-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-16)].
  199. 1 2 Po raz pierwszy w Polsce zwolennicy jednopłciowych związków partnerskich są w większości. Może już czas
  200. ↑ Homo i hetero progresja – uzasadnienie. zwiazkipartnerskie.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-03)].
  201. ↑ Maleje liczba małżeństw, przybywa rozwodów, singli i heteroseksualnych par żyjących bez ślubu - nowosci.com.pl
  202. ↑ Kanon 1055 kodeksu prawa kanonicznego z 1983
  203. ↑ Congregation for the Doctrine of the Faith: Considerations regarding proposals to give legal recognition to unions between homosexual persons. ewtn.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-06-16)].
  204. ↑ eKAI.pl - Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej [online], ekai.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-08].
  205. ↑ Ksiądz w katolickim radiu podał przyczynę trzęsienia ziemi we Włoszech. „Kara boska za związki partnerskie”
  206. ↑ Marek Biernacki, związki partnerskie, niekonstytucyjność – Polska – Newsweek.pl. [dostęp 2014-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-03)].
  207. ↑ lambdalegal.org [online], data.lambdalegal.org [dostęp 2018-04-21] [zarchiwizowane z adresu 2009-11-28].
  208. ↑ Związki partnerskie – za czy przeciw?
  209. ↑ TNS Polska: 67 proc. za prawami związków partnerskich heteroseksualnych
  210. ↑ Sondaż Super Expressu o związkach partnerskich: Polacy przeciw małżeństwom homo!. Retrieved 22 June 2013.
  211. ↑ Polski rekord tolerancji: 40 proc. z nas akceptuje związki partnerskie dla homoseksualistów. M.wyborcza.pl (9 October 2013). Retrieved 12 October 2013
  212. ↑ Po raz pierwszy w Polsce zwolennicy jednopłciowych związków partnerskich są w większości. Może już czas. oko.press (26 czerwca 2017)
  213. ↑ Stuart M. Davis: Conflicts of Law and the Mutual Recognition of Same-Sex Unions in the EU. 2015-03-31. s. 2, 238. [dostęp 2017-01-29].
  214. ↑ Stuart M. Davis: Conflicts of Law and the Mutual Recognition of Same-Sex Unions in the EU. 2015-03-31. s. 2. [dostęp 2017-01-29]. (ang.).
  215. ↑ Stuart M. Davis: Conflicts of Law and the Mutual Recognition of Same-Sex Unions in the EU. 2015-03-31. s. 3. [dostęp 2017-01-29]. (ang.).
  216. ↑ http://web.archive.org/web/20070927222200/http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2002/K_049_02.PDF
  217. ↑ http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2003/K_189_03.PDF
  218. ↑ http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2005/K_127_05.PDF
  219. ↑ http://web.archive.org/web/20090124091102/http://cbos.pl/SPISKOM.POL/2008/K_088_08.PDF
  220. ↑ http://web.archive.org/web/20131219232813/http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_095_10.PDF
  221. ↑ Wyborcza.pl [online], m.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-19].
  222. ↑ http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_024_13.PDF
  223. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2017-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-28)].
  224. ↑ Inakosť spustila webovú kampaň na podporu životného partnerstva | diskriminacia.sk [online], diskriminacia.sk [dostęp 2017-11-26] (słow.).
  225. 1 2 3 CUPRIK, Roman a Matkovská Zuzana. Podporovateľov registrovaných partnerstiev pribúda, odporcov ubúda [online]. Petit Press, 14.08.2012, [cit. 2015-02-04]
  226. 1 2 http://www.diskriminacia.sk/sites/default/files/Inakost_registr_partnerstva_7_2012.pdf
  227. 1 2 Alternatívu k manželstvu podporuje väčšina spoločnosti - domov.sme.sk [online], domov.sme.sk [dostęp 2017-11-26] (słow.).
  228. ↑ Postoje veřejnosti k právům homosexuálů
  229. ↑ Uuring: eestlased pole samasooliste kooselu registreerimise vastu - Eesti uudised - Postimees.ee [online], postimees.ee [dostęp 2017-11-26] (est.).
  230. ↑ http://www.focusbari.gr/images/press_releases/LGBT_Barometer_2015_FocusBari.pdf
  231. ↑ Lietuviai nenori vienos lyties santuokų - DELFI [online], delfi.lt [dostęp 2017-11-26].
  232. ↑ Po raz pierwszy w Polsce zwolennicy jednopłciowych związków partnerskich są w większości. Może już czas. [online], oko.press [dostęp 2017-06-27].
  233. ↑ View - Tasmanian Legislation Online [online], thelaw.tas.gov.au [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  234. ↑ Concord Monitor: State Senate approves civil unions for same-sex couples. [dostęp 2021-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-03)].
  235. ↑ Oregon Governor Ted Kulongoski Signs Basic Fairness Legislation: House Bill 2007 and Senate Bill 2
  236. ↑ Węgry: legalizacja cywilnych związków osób tej samej płci [online], Gazeta.pl, 18 grudnia 2007 [zarchiwizowane z adresu 2012-07-19].
  237. ↑ Reuters: Hungary legalizes same-sex civil partnerships, reuters.com, 18-12-2007
  238. ↑ BBC: Uruguay approves gay civil unions
  239. ↑ Uruguay enacts historic civil unions law. [dostęp 2007-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-29)].
  240. ↑ Cuba Considers Sweeping Gay Rights Bill. 365gay.com. [dostęp 2010-12-05]. (ang.).
  241. ↑ Sprawa C‑267/06
  242. ↑ Innastrona.pl: Precedensowy wyrok: Wdowia emerytura dla geja
  243. ↑ ETS: Geje w przywilejach równi małżeństwu
  244. ↑ Colombia Court Gives More Rights To Gay Couples. 365gay.com. [dostęp 2010-12-05]. (ang.).
  245. ↑ Estonia may allow registration of one-sex unions
  246. ↑ Wieści ze świata. [dostęp 2011-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-28)].
  247. ↑ Irlandia: Związki homoseksualne niemal zrównane z małżeństwami [online], Gazeta.pl, 2011 [zarchiwizowane z adresu 2016-03-12].
  248. ↑ Marilia Brocchetto, Luciani Gomes, Same-sex unions recognized by Brazil's high court [online], CNN, 5 maja 2011 [zarchiwizowane z adresu 2012-10-07] (ang.).
  249. ↑ Brazil Supreme Court awards gay couples new rights (ang.)
  250. ↑ Prezentacja projektu
  251. ↑ PAP: Kolejny kraj Europy ze związkami partnerskimi. onet.pl, 2011-06-19. [dostęp 2011-06-20].
  252. ↑ Sejm odrzucił: Poselskie projekty dotyczące związków partnerskich. [w:] Kronika Sejmowa [on-line]. Kancelaria Sejmu, 31 stycznia 2013. s. 15–18. [dostęp 2013-02-22].
  253. ↑ Oliari i inni przeciwko Włochom (wyrok – 21 lipca 2015r., Izba (Sekcja IV). [dostęp 2018-01-01].
  254. ↑ Strasburg: zagraniczne małżeństwa jednopłciowe muszą być uznawane przez państwo. [dostęp 2018-01-24].
  255. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2013-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-09)].
  256. ↑ W jakich krajach geje/lesbijki mogą adoptować dzieci? Dlaczego Polacy się tego boją? przeczytaj na FOKUS.tv [online], mowimyjak.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-09].
  257. ↑ What does the scholarly research say about the wellbeing of children with gay or lesbian parents?. whatweknow.law.columbia.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-18)].
  258. ↑ APA Council of Representatives: Sexual Orientation, Parents, & Children. American Psychological Association, 2004. [dostęp 2012-04-17].
  259. ↑ American Psychiatric Association: Position Statement on Adoption and Co-parenting of Children by Same-sex Couples. 2002. [dostęp 2013-08-31].
  260. ↑ Position Statement on Parenting [online], American Psychoanalytic Association, czerwiec 2012 [dostęp 2013-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-31].
  261. ↑ Perrin EC; Committee on Psychosocial Aspects of Child and Family Health. Technical Report: Coparent or Second-Parent Adoption by Same-Sex Parents. „Pediatrics”. 109 (2), s. 341–344, 2002. PMID: 11826220. [dostęp 2012-04-17].
  262. ↑ American Academy of Pediatrics. AAP Publications Retired and Reaffirmed. „Pediatrics”. 125 (2), s. e444–e445, 2010. DOI: 10.1542/peds.2009-3160.
  263. ↑ Marriage of Same-Sex Couples – 2006 Position Statement Canadian Psychological Association [online], Canadian Psychological Association, 2006 [dostęp 2012-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2009-04-19] (ang.).
  264. ↑ American Academy of Child and Adolescent Psychiatry: Gay, Lesbian, Bisexual, or Transgender Parents. 2008. [dostęp 2013-08-31].
  265. ↑ Partnerstwo cywilne święci triumfy we Francji, Barbara Mitosek, „Gazeta Wyborcza” nr 45, 22/02/2008, s. 17
  266. ↑ Évolution du nombre de mariages et de pacs conclus jusqu’en 2012. [dostęp 2013-11-12].
  267. ↑ Związki partnerskie - za czy przeciw? | Więc jestem [online], wiecjestem.us.edu.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  268. ↑ „Les députés réduisent la différence entre PaCS et mariage”
  269. ↑ Civil Unions Bill passed – National – NZ Herald News. [dostęp 2013-11-24].
  270. ↑ Preguntas frecuentes sobre Unión Concubinaria. [dostęp 2013-11-24].
  271. 1 2 BBC News – Three-person civil union sparks controversy in Brazil. [dostęp 2013-11-24].
  272. ↑ Civil Unions & Domestic Partnership Statutes [online], National Conference of State Legislatures, 26 czerwca 2013 [dostęp 2013-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-08] (ang.).
  273. ↑ 1st Partnership Page. [dostęp 2007-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-12-16)].
  274. ↑ Według Gazety Wyborczej pierwsza polska para gejowska wzięła ślub w Anglii

Bibliografia

Książki

  • John Boswell: Same Sex Unions in Premodern Europe. Nowy Jork: 1994. ISBN 0-679-432280.
  • Miłość nie wyklucza (serwis kampanii społecznej i kompendium wiedzy na temat związków partnerskich)

Artykuły

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.