18/1 z dnia 1.07.1965 i 10.05.2008[1] | |||||||||||||||
kościół pokamedulski, kolegiata, kościół parafialny | |||||||||||||||
Kościół pokamedulski na Bielanach | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||
Wezwanie |
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, św. Józefa i św. Ambrożego | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||||||||||||||
52°17′44″N 20°57′36″E/52,295556 20,960000 |
Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach – zespół obiektów pokamedulskich, w skład którego wchodzą: kościoły pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, św. Józefa i św. Ambrożego i zabudowania klasztorne. Znajduje się w parafii błogosławionego Edwarda Detkensa spośród 108 męczenników w Warszawie, przy ul. Dewajtis w Lesie Bielańskim, w dzielnicy Bielany.
30 września 1930 wyłączony z gminy Młociny i włączony do Warszawy[2].
Opis
Kościół, pierwotnie drewniany[3], został wzniesiony w latach 1669–1710 dla zakonu kamedułów przybyłych tu z Bielan krakowskich. Prace wykończeniowe ciągnęły się jednak przez następne pół wieku. Kościół wzniesiony został w stylu późnobarokowym na planie wydłużonego ośmioboku z dwiema dużymi kaplicami. Wnętrze kościoła zdobią stiukowa dekoracja rokokowa oraz cenne obrazy. W zakrystii na sklepieniu znajdują się malowidła M. A. Palloniego z drugiej połowy XVII wieku. W kościele znajduje się serce Michała Korybuta Wiśniowieckiego oraz jego matki, a przy świątyni grób Stanisława Staszica[4]. W pobliżu świątyni wzniesiono 13 eremów; w jednym z nich rekolekcje odprawiał król Jan Kazimierz[3].
Oprócz kościoła zachowały się inne zabudowania klasztorne: refektarz, infirmeria, dom gościnny i 13 eremów. Kameduli zostali wypędzeni z Warszawy przez zaborców i nie wrócili już nigdy na warszawskie Bielany.
Siedziba Kampinosko-Bielańskiej Kapituły Kolegiackiej. Z zespołem klasztornym sąsiaduje dawna Akademia Teologii Katolickiej, obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Zabytki
Zespół został wpisany do rejestru zabytków[1] jako zespół klasztorny kamedułów na Bielanach, ul. Dewajtis 3, nr rej: 18/1 z 1.07.1965 i z 10.05.2008:
- kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, 1669, 1734–58, nr rej: 18/5 z 1.07.1965
- 13 eremów kamedulskich, 2 poł. XVII, nr rej: 18/2 z 1.07.1965
- budynki poklasztorne, XVIII-XX, nr rej: 18/3 z 1.07.1965
- grób Staszica, 1876, nr rej: B-261 z 1.07.1965
- obudowa źródła, 1835, nr rej: 18/6 z 1.07.1965
Inne informacje
- „Najbardziej znanym kamedułą” dzięki powieści Henryka Sienkiewicza na warszawskich Bielanach był brat Jerzy czyli pułkownik Jerzy Michał Wołodyjowski – jego figura w habicie znajduje się w otworze wieży kościoła.
- W maju 2001 w podziemiach kościoła zespół muzyczny Orkiestra Jednej Góry Matragona dokonał nagrań, które zostały wydane na albumie Tańce zmierzchu w 2002[5].
- W kościele kręcone były zdjęcia do serialu telewizyjnego „Plebania”[6].
- Przy kościele znajduje się szopka ze zwierzętami oraz karuzela. Te obiekty są dziełami Józefa Wilkonia[7].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 Rejestr zabytków nieruchomych – Warszawa [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 2 [dostęp 2015-10-02] .
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 68, poz. 540
- 1 2 Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“, 1939, s. 284.
- ↑ Grzegorz Kalwarczyk: Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji Warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2015, s. 267. ISBN 978-83-7821-118-1.
- ↑ Płyty i recenzje. matragona.pl. [dostęp 2014-06-10].
- ↑ Adam Podlewski. Dom białych zakonników. „Skarpa Warszawska”, s. 37, marzec 2022.
- ↑ Jakub Chełmiński: Nie żyje najbardziej znany osioł Warszawy. Jego następca to muł. [w:] Gazeta Stołeczna [on-line]. 18 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-19].
Linki zewnętrzne
- Strona parafii bł. Edwarda Detkensa w Lasku Bielańskim. [dostęp 2009-05-23]. (pol.).
- Kameduli. [dostęp 2009-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 sierpnia 2020)]. (pol.).