Willa „Wanda”
Symbol zabytku nr rej. A-624 z 7 czerwca 1991 [A-1069/M]
Ilustracja
Willa „Wanda”
Państwo

 Polska

Miejscowość

Szczawnica

Adres

ulica Główna 25, 34-460 Szczawnica

Typ budynku

willa

Architekt

Adam Stadnicki

Inwestor

rodzina Zachwiejów

Kondygnacje

3

Pierwszy właściciel

Maria Zachwieja

Położenie na mapie Szczawnicy
Mapa konturowa Szczawnicy, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Willa „Wanda””
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Willa „Wanda””
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Willa „Wanda””
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Willa „Wanda””
Położenie na mapie gminy Szczawnica
Mapa konturowa gminy Szczawnica, po lewej znajduje się punkt z opisem „Willa „Wanda””
Ziemia49°25′34,4″N 20°28′31,3″E/49,426222 20,475361

Willa „Wanda” w Szczawnicy – zabytkowa willa w Szczawnicy, poniżej dworca autobusowego, na wysokości Parku Dolnego między ul. Główną a Grajcarkiem.

Historia

Willa około 1934

Willa została wybudowana w dwudziestoleciu międzywojennym przez rodzinę Zachwiejów-Gawlak. Był to hotel pierwszej kategorii. Miał światło elektryczne. Pierwszą właścicielką była Maria Zachwieja, a nazwa willi pochodziła od imienia jej córki, Wandy. Projekt został zakupiony od hrabiego Adama Stadnickiego.

Willa słynęła ze świetnej kuchni prowadzonej przez kucharza z Francji. Jednym z licznych gości była tu często Tola Mankiewiczówna.

W czasie II wojny światowej willa stanowiła ważny punkt działalności ZWZ i AK. Rodzina Zachwiejów zaangażowana była czynnie w działalność ruchu oporu. Od grudnia 1939 roku dom był punktem zbornym i przerzutowym dla uchodźców. Wojciech Zachwieja (ur. 30 czerwca 1915 roku) po powrocie z kampanii wrześniowej wraz z bratem Janem (ur. w 1920 roku) byli kurierami, przeprowadzali uchodźców przez granicę na Węgry. Maria Zachwieja (ps. „Willa Wanda”) i jej córka Wanda (ps. „Mała Wanda”) były łączniczkami ruchu oporu.

26 listopada 1941 roku Gestapo aresztowało braci, ich matkę Marię i siostrę Wandę. Po przesłuchaniach w Palace w Zakopanem Maria Zachwieja trafiła do obozu koncentracjnego Auschwitz-Birkenau, a jej obaj synowie zginęli w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen: Wojciech 23 lipca 1942 i Jan 3 września 1942 roku. Siedemnastoletnia Wanda, po trzyipółmiesięcznych torturach w siedzibie Gestapo w Zakopanem wróciła do domu w Szczawnicy.

Od 1942 roku znajdował się tu szpital zakaźny prowadzony przez Zbigniewa Kołączkowskiego.

Po wojnie willa „Wanda” została upaństwowiona. Maria Zachwieja wróciła z obozu do nieswojej już willi. Przez pierwsze dwa lata po wojnie w willi funkcjonował Fundusz Wczasów Państwowych, a w roku 1947 jej przeznaczenie zostało zmienione na ośrodek zdrowia. W 1998 roku willa wróciła do spadkobierców właścicieli. Wymaga generalnego remontu, aby mogła być dalej użytkowana.

Architektura

Trzykondygnacyjna willa posiada 42 pokoje, garaże i obok kort tenisowy. Jest świetnie zakomponowaną bryłą, z elementami pruskiego muru, wieloma tarasami i balkonami oraz licznymi drewnianymi detalami.

Bibliografia

  • Józefa Salamon: Za wolność przyszłych ojczystych dni – Wanda Węglarz z „Wandy”. Wyd. 1. Tuchów: Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie, 2013, s. 42–61. ISBN 978-83-7631-395-5.
  • Barbara Alina Węglarz: Spacerkiem po starej Szczawnicy i Rusi Szlachtowskiej. Wyd. 3. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2011, s. 110–111. ISBN 978-83-62460-17-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.