 Autoportret | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
holenderska |
| Dziedzina sztuki |
rytownictwo, kartografia |
| Epoka |
barok |
| Ważne dzieła | |
|
"Theatrum Poloniae" | |
| Odznaczenia | |
| Chalcographus Regius (Rytownik Królewski) | |
Willem Hondius (ur. 1597 w Hadze, zm. ok. 1652) – rytownik i kartograf.
Życie
Zajmował się rytownictwem i kartografią. Wykształcenie artystyczne zdobył w pracowni swego ojca Henryka Starszego, otrzymując wkrótce tytuł uprzywilejowanego sztycharza Stanów Holenderskich. W 1636 przyjechał do Gdańska, gdzie przeprowadził się z Hagi w 1641 roku. Był nadwornym sztycharzem na dworze króla Władysława IV Wazy, który nadał mu tytuł Chalcographus privilegialus i Chalcographus Regius, a później u kolejnego króla Jana Kazimierza. W 1651 roku podczas Powstania Chmielnickiego brał udział w zajęciu Kijowa przez Janusza Radziwiłła. Nie ma informacji o jego życiu po 1652 roku.
Twórczość
Jego twórczość rozwijała się w 2 kierunkach: rytownictwo oraz kartografia. W zakresie rytownictwa współpracował z Antoonem van Dyckiem przy tworzeniu portretów członków dworu holenderskiego. Po przeniesieniu się do Polski (po 1636 r.) wykonał portrety: Władysława IV, Ludwiki Marii, Jana Kazimierza oraz licznych dostojników i przedstawicieli patrycjatu gdańskiego. W dziedzinie kartografii największa sławę przyniósł mu plan odsieczy Smoleńska z lat 1633 - 1634, wykonany na zlecenie Władysława IV według rysunku Jana Pleitnera. Z innych prac tego typu wykonał np. plan Wieliczki i widok kopalni soli według Marcina Germana. Nieukończonym dziełem był szczegółowy atlas Polski "Theatrum Poloniae" według Beauplana.
Z Gdańskiem związany był poprzez wykonanie rycin, które przedstawiają bramę triumfalną w Gdańsku z 1646, oraz widoków prac fortyfikacyjnych prowadzonych pod nadzorem Wybego Adama w 1644.
Wilhelm Hondius był również powiązany ze znaną gdańską oficyną wydawniczą Forstera. Pracując dla niego, Hondius wykonał m.in. kartę tytułową do dzieła Pastoriusza pt. "Bellum Scythico Casacium". Był on również współwykonawcą tablic astronomicznych umieszczonych w rozprawie Jana Heweliusza pt. Selenographia sive lunae descriptia wydanej w 1647.
Bibliografia
- Ewa Czepielowa, Skarby Niederlandów: rysunki i wybrane ryciny artystów niderlandzkich XVI-XVII wieku ze zbiorów Fundacji Książąt Czartoryskich, Hanc ipsius Sacrae Regiae Majestatis erfigiem, manu mea ad vivum delineatam, aerique incisam humillime offero / Wilhelmus Hondius Chalcographus Regius, Katalog wystawy w Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich 20 kwietnia-30 maja 2004, wyd. Muzeum Narodowe w Krakowie 2004, ISBN 83-89424-16-9, s. 98.
- praca zbiorowa Encyklopedia Wiedzy o Książce, Wrocław, 1971, ISBN 83-202-0785-1.
- Maria Żywirska: Saliny Wielickie w sztychach Wilhelma Hondiusa,"Biuletyn Historii Sztuki" 16 (1954), s. 420-432.
Linki zewnętrzne
- Wilhelm Hondius, Obraz Żupy Wielickiej i miasta Wieliczki na mapach Wilhelma Hondiusa z 1645 roku w serwisie polona.pl
- Łoski Józef, Wilhelm Hondius w serwisie polona.pl
- Grafika i rysunki Wilhelma Hondiusa w serwisie polona.pl