Historia

Stacja Wavelo w 2017 r.

Rower z systemu Wavelo

Na początku grudnia 2015 ogłoszono przetarg na obsługę systemu w latach 2016–2019/2023, który przewidywał, że w Krakowie docelowo znajdzie się 150 stacji i 1500 rowerów (w okresie zimowym 500)^[21][22][23]. Do postępowania koncesyjnego zgłosiło się 5 firm^[22], z których 4 złożyły ofertę^[24]. Zwyciężyła oferta konsorcjum firm BikeU i Social Bicycles^[25]. Do podpisania 8-letniej umowy doszło 14 lipca 2016^[26]. W ramach podpisanej umowy miasto zobowiązało się do płacenia operatorowi złotówki miesięcznie za każdy rower, a operator do odprowadzania 1% przychodu na rzecz miasta^[27]. 15 lipca na bazie starych stacji i rowerów uruchomiono tymczasowy system na czas wakacji składający się z 27 stacji (7 stacji w centrum zostało wyłączonych ze względu na Światowe Dni Młodzieży) i 200 rowerów^[28]. Uruchomienie tymczasowego systemu było konieczne ze względu na wydłużoną procedurę wyboru nowego operatora^[29].

Nowy system wystartował 13 października 2016 roku; dostępnych było wówczas 15 stacji i 100 rowerów^[30][31]. Wraz ze zmianą operatora zdecydowano się na zmianę nazwy. Nową nazwę – Wavelo – wybrano w plebiscycie^[32]. Ze względu na to, że nowy operator dostarczył nowe rowery, zdecydowano, że stare rowery zostaną przekazane do krakowskich szkół^[33].

Wraz z początkiem marca 2017 system został rozbudowany do 30 stacji i 300 rowerów^[34] oraz wprowadzono możliwość wypożyczania rowerów bez abonamentu^[35]. 8 kwietnia system osiągnął docelowy zasięg – czynne były 142 stacje (ze 150 planowanych) z 840 rowerami (z 1500 planowanych)^[36]. Na początku lipca uruchomiono została stacja przy sklepie Ikea, będąca 151. stacją ogółem i jednocześnie pierwszą stacją sponsorską^[37]. Następnie uruchomiono 4 dodatkowe stacje na Czyżynach^[38], a pod koniec lipca drugą stację sponsorską – stację przy Galerii Bronowice^[39]. 1 grudnia liczebność rowerów tymczasowo zmalała do 550 sztuk^[23][40]. Pod koniec roku system liczył 157 stacji^[41].

Na przełomie lutego i marca 2018 uruchomiona została stacja przy Quattro Business Park, będącą 158. stacją ogółem i trzecią stacją sponsorską^[42]. Kolejne dwie stacje sponsorskie uruchomiono w maju 2018 przy centrum handlowym Bonarka oraz biurowym Bonarka for Business^[43], a następną w czerwcu przy Centrum Biurowym Jasnogórska 1^[44].

W 2019 roku otwarto 3 nowe stacje sponsorskie: Kapelanka 42 (w styczniu)^[45], Dot Office (w marcu)^[46] i O3 Business Campus (w lipcu)^[47].

Na początku listopada 2019 roku BikeU złożyło pisemne wypowiedzenie umowy na obsługę systemu^[48], w efekcie czego 31 grudnia system przestał funkcjonować^[49]. W związku zaprzestaniem świadczenia usług przez BikeU miasto prowadziło rozmowy z firmami zainteresowanym odkupieniem rowerów Wavelo i udostępnianiem ich na swoich warunkach. Rozmowy zakończyły się fiaskiem^[50], a rowery zostały sprzedane prywatnemu przedsiębiorcy, który w połowie marca 2020 wystawił je na sprzedaż w jednym z serwisów aukcyjnych^[51].

Stacje

19 marca 2019 roku system składał się z 169 stacji (w tym jednej mobilnej)^[52].

Działanie systemu

Aby stać się użytkownikiem Wavelo, należało założyć w systemie konto za pośrednictwem strony operatora lub specjalnej aplikacji mobilnej. Do wyboru były dwa abonamenty, różniące się liczbą bezpłatnych minut dziennie oraz naliczaniem minutowym i pakietem 12 godzinnym^[53][54]. W okresie zimowym obowiązywał specjalny, promocyjny cennik^[55]. Na początku 2018 roku wprowadzono również zniżki dla posiadaczy Krakowskiej Karty Rodzinnej^[56], w lipcu specjalną ofertę dla gości wybranych krakowskich hoteli^[57], a w sierpniu dla studentów wybranych uczelni^[58].

Wypożyczenie roweru realizowane było za pomocą klawiatury umieszczonej z tyłu roweru poprzez uwierzytelnienie użytkownika na podstawie posiadanego numeru klienta i PIN-u. Pozostawienie roweru w innymi miejscu niż stacja powodowało naliczenie opłaty dodatkowej w wysokości 3 złotych – przy pozostawieniu roweru wewnątrz strefy działania systemu – i 100 zł poza strefą. Przywiezienie roweru na stację powodowało naliczenie bonusu dodatniego na koncie użytkownika w wysokości 1 zł^[53][54].

Rowery

Wavelo liczyło 1500 rowerów^[59], z których minimum 500 było dostępnych również zimą^[23][40].

Rowery wyposażone były w wał napędowy zastępujący łańcuch. Dodatkowe wyposażenie to m.in. koszyk stalowy, komputer pokładowy, GPS, oświetlenie LED oraz zapięcie kłódką typu U^[60][25]. Zasilanie podzespołów odbywało się poprzez dynamo i panel słoneczny. Dzięki wyposażeniu w moduł GPS rower można było zostawić w dowolnym miejscu oraz było łatwiej zapobiegać kradzieżom^[25].

Każdy rower przechodził przegląd co 500 km^[40].

Historia

Pod koniec 2020 roku na terenie P+R Czerwone Maki Zarząd Transportu Publicznego uruchomił darmową wypożyczalnię rowerów elektrycznych Park-e-Bike, do obsługi której zakupiono 43 rowery^[61][62]. W pierwszym sezonie (2020) funkcjonowania systemu do dokonania wypożyczenia konieczna była obecność pracownika obsługi stacji, ale na początku sezonu 2021 wprowadzono możliwość wypożyczania rowerów poprzez dedykowaną aplikację^[63]. W lipcu 2022 ZTP rozstrzygnął przetarg na dostawę kolejnych 100 rowerów elektrycznych, w którym najkorzystniejszą ofertę złożyła firma Freebike^[64]. W efekcie czego we wrześniu system został rozbudowany o dodatkowe rowery i 3 dodatkowe punkty wypożyczania rowerów: P+R Nowy Bieżanów, P+R Kurdwanów oraz P+R Mały Płaszów^[61]. Na początku sezonu 2023 w systemie dostępnych było około 80 jednośladów^[65]. Zimą 2023/2024 rowery były tymczasowo niedostępne ze względu na przeglądy i prace konserwacyjne^[66].

Działanie systemu

Aby stać się użytkownikiem Park-e-Bike należy zarejestrować się w aplikacji mobilnej, a następnie przejść proces weryfikacji. Wypożyczanie rowerów jest możliwe wyłącznie w dni powszednie w określonych godzinach, ale jest darmowe. Użytkownik systemu może korzystać z roweru oraz pozostawić go w trybie postoju w dowolnym ogólnodostępnym punkcie na terenie Krakowa oraz Skawiny^[61][67].