Watomierz – przyrząd przeznaczony do pomiaru mocy czynnej.
Watomierze budowane są jako mierniki:
- elektrodynamiczne,
- ferrodynamiczne,
- indukcyjne.
Watomierz elektrodynamiczny – najczęściej spotykany typ miernika. Przeznaczony jest do pomiaru mocy w obwodach prądu stałego i przemiennego.
Ma on dwie cewki: nieruchomą cewkę prądową, o małej rezystancji, oraz ruchomą cewkę napięciową, o dużej rezystancji. Cewkę prądową włącza się do obwodu poprzez zaciski prądowe, szeregowo z obciążeniem; cewkę napięciową – poprzez zaciski napięciowe, równolegle z obciążeniem. Odchylenie wskazówki miernika jest proporcjonalne do wartości średniej iloczynu natężeń prądu w cewkach prądowej i napięciowej. Iloczyn ten jest proporcjonalny do natężenia prądu w cewce prądowej, napięcia na cewce napięciowej i (nazywanego współczynnikiem mocy):
gdzie:
- – napięcie na cewce napięciowej,
- – natężenie prądu w cewce prądowej,
- – różnica faz między napięciem a natężeniem prądu elektrycznego.
Na tarczy podziałki watomierza znajduje się symbol jednostki wielkości mierzonej (moc czynna) – W (wat).
Zaciski odpowiadające początkom cewek prądowej i napięciowej są oznaczone gwiazdkami i w czasie pomiaru powinny być zwarte.
W watomierzu można za pomocą przełączników: prądowego i napięciowego nastawić zakres prądowy i napięciowy niezależnie od siebie. Zakres watomierza równy jest iloczynowi wyżej wspomnianych zakresów.