 Wasyl Tkaczuk | |
| Data urodzenia |
13 stycznia 1916 |
|---|---|
| Data śmierci |
19 października 1944 |
Wasyl Tkaczuk (ukr. Василь Ткачук; ur. 13 stycznia 1916 we wsi Illinci, powiat Śniatyń w woj. stanisławowskim obecnie obwód iwanofrankiwski na Ukrainie, zm. 19 października 1944 w Prusach Wschodnich) – ukraiński pisarz-nowelista, piewca umiłowanej huculszczyzny, samouk, działacz społeczno-polityczny.
Życiorys
Urodził się ubogiej wiejskiej rodzinie. Ojciec Iwan Tkaczuk, matka Olena Tkaczuk. Miał dwoje rodzeństwa: brata Oleksego (ur. 1904r) i siostrę Marię (ur. 1912 r.). Rozmiar biedy niech zobrazują warunki mieszkaniowe: w jednoizbowej chacie o powierzchni około 16 m kwadratowych mieszkały dwie rodziny, łącznie dziesięć osób.
W 1921 roku umiera jego ojciec i babcia. Ciężar utrzymania rodziny spada na barki jego matki, Oleny. Wynajmowała się do posług, szyła, tkała jak również haftowała.
W 1922 r. rozpoczął edukację w miejscowej szkole podstawowej, którą ukończył w 1930 r. W trakcie nauki zwrócił na siebie uwagę nauczycieli; był zdolny i ambitny. W tym czasie zaczął pisać swoje pierwsze wiersze.
Prowadził aktywne życie, zajmował się etnografią, wsłuchiwał się w opowieści starych ludzi i spisywał. Był członkiem kółka choreograficznego „Oświata”, a z czasem jego kierownikiem. Brał aktywny udział w życiu politycznym wsi – członek organizacji „Oświata” oraz Ukraińskiego Włościańsko-Robotniczego Zjednoczenia Socjalistycznego „Sel-Rob Jedność”. Występował na demonstracjach wygłaszając płomienne przemówienia. Mając 15 lat został aresztowany za karykaturę Józefa Piłsudskiego; zwolniony z powodu młodego wieku. W 1932 roku ponownie aresztowany, występował przeciwko polskiej władzy. Po zwolnieniu pracował w wydawnictwie w Kołomyi. W 1934 r. wyjechał do Lwowa, gdzie publikował swoje nowele w miejscowych czasopismach; dorywczo pracował w różnych redakcjach. Związał się z grupą młodych pisarzy, dziennikarzy tzw. „Dwunastką” (ukr. „Дванадцятка”). Była to grupa literacko-kawiarniana, nie mogąca się przebić przez blokadę ówczesnego establiszmentu literackiego. W 1937 r. ożenił się z lwowianką Marią Janusz. W 1938 r. młodemu małżeństwu urodziła się córka Olga. Po agresji ZSRR na Polskę w 1940 r. przyjęty do Narodowego Związku Pisarzy Ukrainy, a także na Uniwersytet Lwowski im. Iwana Franki. W tym samym roku wyjechał do Kijowa. W 1941 roku wcielony do Armii Czerwonej. Zaginął w walce w Prusach Wschodnich.
Twórczość
Twórczość Wasyla Tkaczuka charakteryzuje się swoistym stylem poezji w prozie, maluje obrazy z życia i przyrody słowami. Charakteryzuje się tym, że wprowadził do swoich utworów dialekt huculski. Z tego względu porównywany jest do Wasyla Stefanyka. Jego twórczość opisuje życie mieszkańców wsi ich trudy oraz wszechobecną biedę. Opisuje obyczaje. Jego twórczość jest zabarwiona optymizmem.
- „Wielkanoc nadchodzi”, nowela – 1933 r.
- „Wesele na Pokuciu” artykuł w czasopiśmie „Życie i wiedza” 1935 r. Nr 97(10)
- „Niebieskie kwiatki” – zbiór nowel wydane we Lwowie przez Iwana Tyktora 1935 r.
- „Złote dzwoneczki” – zbiór nowel 1936 r.
- „Zimowa melodia” – zbiór nowel 1938 r.
- „Wiosna” – zbiór nowel 1940 r.
- „Nowele” zbiorek – 1973 r.
Bibliografia
- Wilde, Wasyl Tkaczuk „Złote dzwoneczki”, I. Wilde, Niepoznane serce, Lwów 1990.
- W. Tkaczuk, Nowele, Lwów 1973.
- M. Rudnicki, Wasyl Tkaczuk „Wiosna”, „Literatura i sztuka” 1940, Nr 1.
- I. Wilde, Gość w naszej redakcji, I. Wilde, Niepoznane serce, Lwów 1990
- W. Tkaczuk Nowele, Lwów 1973.
- W. Tkaczuk Zimowa melodia, Lwów 1936.
- W. Tkaczuk .Niebieskie kwiatki, Lwów 1935.
- W.Luczuk, Pisarz – demokrata, Wasyl Tkaczuk, Nowele, Lwów 1973.
- I. Ogijenko .Wasyl Tkaczuk ”Zimowa melodia”, „Język ojczysty” 1939.
- Chorob, Słowo. Obraz. Forma. W poszukiwaniu artyzmu, [w:]Swoistość nowelistyki W. Tkaczuka, Płaj 2000.
- P. Karmański, Ukraińska cyganeria, Lwów 1936.
- Kurdydyk, Bogdan /Niźniński/ z innej strony. Próba portretu tego mojego bliskiego przyjaciela, Terem-Detroit 1971.
- J. Gordyński Krytyka literacka podsowieckiej Ukrainy – Lwów 1939.
- J. Hryckowian, Pisarze ukraińscy dwudziestolecia międzywojennego, Lwów 1994.
- Ostap Tarnawski, Literacki Lwów 1939-1944, Lwów 1995.