Członkowie ruchu z Berlina, 1930

Wandervogel (pol. Wędrowny ptak) – ruch młodzieżowy, powstały w Niemczech pod koniec XIX wieku. W jego ramach powstały liczne grupy młodzieżowe – byli to pionierzy niemieckiego skautingu, propagujący rozwój patriotyczny poprzez m.in. krajoznawstwo i budowę „nowego porządku”.

Ruch ten odwoływał się do romantycznego buntu przeciw nowoczesności, moralności mieszczańskiej i dotychczasowym autorytetom. Stał on niejako w opozycji do propaństwowego patriotyzmu cesarskich Niemiec i habsburskich Austro-Węgier. Głosił kult przyrody ojczystej, nordyckiego piękna, mitologii germańskiej. Odrzucał on podziały partyjne i klasowe na rzecz stworzenia „wspólnoty ludowej” Niemców.

Zobacz też

• Wanderbund – luźny związek grup Wandervogel w przedwojennym województwie śląskim
• Lutnia romantyczna

Bibliografia

• George L. Mosse: Kryzys ideologii niemieckiej. Rodowód intelektualny Trzeciej Rzeszy. Warszawa 1972, s. 225-248.
• Ulrich Aufmuth: Die deutsche Wandervogelbewegung unter soziologischem Aspekt. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1979
• Hans Blüher: Wandervogel. Geschichte einer Jugendbewegung. dipa, Frankfurt am Main 1976. ISBN 3-7638-0210-X
• Werner Helwig: Die Blaue Blume des Wandervogels. Deutscher Spurbuchverlag, Baunach 1998. ISBN 3-88778-208-9
• Walter Laqueur: Young Germany: A History of the German Youth Movement. Transaction Pub, 1984, ISBN 0-87855-960-4
• Peter D. Stachura: The German youth movement, 1900-1945: an interpretative and documentary history. St. Martin’s Press, 1981, ISBN 0-312-32624-6

Linki zewnętrzne

• Portal obecnych organizacji Wandervogel