Usole Syberyjskie
Усолье-Сибирское
Ilustracja
Jeden z tramwajów w mieście
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Rosja

Obwód

 irkucki

Powierzchnia

74[1] km²

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


76 047[2]
1027,66 os./km²

Nr kierunkowy

39543

Kod pocztowy

665460

Położenie na mapie obwodu irkuckiego
Mapa konturowa obwodu irkuckiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Usole Syberyjskie”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, na dole znajduje się punkt z opisem „Usole Syberyjskie”
Ziemia52°45′N 103°38′E/52,750000 103,633333
Strona internetowa

Usole Syberyjskie (ros. Усолье-Сибирское, Usolje-Sibirskoje) – miasto w obwodzie irkuckim Federacji Rosyjskiej, położone na lewym brzegu Angary ok. 70 km na północny zachód od Irkucka, przy linii kolei transsyberyjskiej i drodze federalnej R255 «Sybir». Ludność około 76 047 (2020).

Historia

Założone w 1669 r. przy warzelni soli jako Usole. Od XIX w. było miejscem zesłań i katorgi, m.in. rosyjskich dekabrystów i eserów oraz polskich powstańców styczniowych[3]. W latach 1947-1953 w mieście funkcjonował obóz pracy przymusowej[4].

W czasach ZSRR nastąpił rozwój przemysłu w mieście: w 1936 r. uruchomiono zakłady chemiczne, później wielokrotnie rozbudowywane, w 1945 r. fabrykę maszyn górniczych, powstały także zakłady farmaceutyczne, budownictwa chemicznego, zakład produkcji krzemu, cegielnia, browar i inne.

Kombinat chemiczny początkowo produkował płyn etylowy, w 1943 r. uruchomiono ewakuowaną z Krymu instalację do produkcji chloru i sody kaustycznej, w kolejnych latach rozszerzano produkcję o nadtlenek wodoru, tlen i azot (1961), polichlorek winylu (1963), lakiery i emalie (1964), karbid i acetylen (1966), kauczuk syntetyczny (1968), metylocelulozę (1969), podchloryn wapnia (1974), metaliczny wapń (1980) i sód (1983), żywice epoksydowe i produkty chemii gospodarczej.

Przemysł

Po 2000 r. przemysł w Usolu podupadł, największe przedsiębiorstwo – zakłady chemiczne Usoljechimprom – stopniowo ograniczało produkcję aż do ogłoszenia bankructwa w 2017 r. Na terenie zakładu nadal składowane są odpady chemiczne, co może doprowadzić do katastrofy ekologicznej[5][6].

W związku z upadkiem Usoljechimpromu w mieście panuje wysokie bezrobocie. Nadal funkcjonują mniejsze zakłady:

  • kopalnia soli należąca do koncernu Russol,
  • fabryka maszyn górniczych Usolmasz,
  • zakłady farmaceutyczne Usolje-sibirskij chimiko-farmacewticzeskij zawod,
  • zakład produkcji monokryształów i liczników scyntylacyjnych Kristall.

Likwidacja zagrożenia ekologicznego

W 2020 roku na polecenie prezydenta Rosji Władimira Putina podjęto działania w celu likwidacji Usoljechimpromu i rekultywacji terenu[7]. Powołano grupę roboczą pod przewodnictwem wicepremier Wiktorii Abramczenko. Nadzór nad operacją powierzono przedsiębiorstwu państwowemu Fiedieralnyj ekologiczieskij opierator, które jest częścią koncernu Rosatom. Uruchomiono także siły Ministerstwa Obrony i Ministerstwa Sytuacji Nadzwyczajnych. W lutym 2020 r. ogrodzenie zostało naprawione, wprowadzona ochrona terenu siłami Rosyjskiej Gwardii Narodowej. Od sierpnia odpady są stopniowo inwentaryzowane i przetaczane do nowych, bezpiecznych zbiorników.

10 sierpnia do Usola przybyły pododdziały wojsk chemicznych, żandarmerii, Gwardii Narodowej oraz Ministerstwa Sytuacji Nadzwyczajnych, przywieziono sprzęt, m.in. mobilne stanowiska zwiadu chemicznego[8]. Za pomocą wykrywaczy metalu odnaleziono zakopane pod ziemią cysterny z chemikaliami[9]. Powołano sztab kryzysowy, zakłady odwiedził p.o. gubernatora obwodu irkuckiego Igor Kobziew[10]. Dyrektor d.s. projektów ekologicznych Rosatomu Andriej Liebiediew ogłosił zakres najpilniejszych prac na lata 2020-2021: zburzenie i rekultywacja terenu zakładu produkcji sodu metodą elektrolizy rtęciowej, przetoczenie płynnych odpadów z rdzewiejących cystern do bezpiecznych zbiorników, zabezpieczenie odwiertów po wydobyciu solanki użytych później do głębinowego składowania odpadów oraz lokalizacja i zabezpieczenie podziemnego nagromadzenia produktów naftowych, zagrażającego wyciekiem do Angary[11]. Rosatom ogłosił także, że po rekultywacji terenu zamierza zbudować na miejscu byłej fabryki chemicznej zakład przeróbki odpadów, w tym tych, które zostaną zabezpieczone na miejscu[12].

10 września rozpoczęto próbne przetaczanie chemikaliów z odkopanej cysterny nr 2, przetoczono 800 litrów[13]. Odkopano i zabezpieczono przed wyciekami wszystkie cysterny, przygotowano likwidację dwóch najbardziej niebezpiecznych odwiertów głębinowego składowania odpadów[14]. Do końca września udało się przetoczyć zawartość połowy cystern (ok. 18 tys. litrów) oraz rozpocząć rozbiórkę budynku zakładu elektrolizy[15].

Transport

Kolej

Przez Usole przebiega linia kolei transsyberyjskiej. W granicach miasta znajduje się stacja kolejowa Usolje-Sibirskoje, na której zatrzymują się pociągi dalekobieżne, oraz trzy przystanki obsługiwane przez pociągi podmiejskie: Zielionyj gorodok, Łużki i Maltinka.

Transport drogowy

Usole leży przy drodze federalnej R255 «Sybir». Odległość wzdłuż drogi do stolicy obwodu, Irkucka, wynosi ok. 85 km. Kursuje wiele linii autobusowych, zarówno publicznych[16], jak i prywatnych.

Miejski transport publiczny

W mieście działają trzy linie autobusowe (nr 1, 2 i 5) oraz cztery tramwajowe (nr 1, 2, 3 i 4)[17]. Transport jest obsługiwany przez miejską jednostkę budżetową Elektroawtotrans[18].

Zdrowie

W mieście funkcjonuje uzdrowisko Usole założone w 1848 r. Specjalizuje się w leczeniu chorób narządu ruchu, układu pokarmowego i obwodowego układu nerwowego. Do zabiegów wykorzystywane są usolskie solanki i siarkowe wody mineralne oraz błoto iłowe.

Religia

Prawosławie

  • Сerkiew Św. Mikołaja
  • Cerkiew Przemienienia Pańskiego

Katolicyzm

Islam

  • Meczet

W kulturze

Przypisy

  1. ↑ УСОЛЬЕ-СИБИРСКОЕ, ИРКУТСКАЯ ОБЛАСТЬ [online] [dostęp 2021-07-06] (ros.).
  2. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года [online] [dostęp 2021-07-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-22] (ros.).
  3. ↑ Na zsyłkę, na katorgę i za chlebem [online] [dostęp 2019-10-11] (pol.).
  4. ↑ Metryczka obozu w Usolu na stronie Memoriału [online] [dostęp 2019-10-11] (ros.).
  5. ↑ Rosja: możliwy wybuch "ekologicznego Czarnobyla". rp.pl, 2019-07-25. [dostęp 2020-10-23].
  6. ↑ Wizja "ekologicznego Czarnobyla" w Rosji. "Wszystko jest przesiąknięte". gazeta.pl, 2019-07-25. [dostęp 2020-10-23].
  7. ↑ Uratować miasto. Władimir Putin polecił rozwiązać problemy ekologiczne w Usolu Syberyjskim. „Rossijskaja Gazieta”, 2020-07-30. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  8. ↑ Do Usoljechimpromu przyjechali wojskowi. „Usolskije Nowosti”, s. 1, 2020-08-12. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  9. ↑ W Usolu pod ziemią odkryto niebezpieczne cysterny. „Usolskije Nowosti”, s. 1, 2020-08-12. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  10. ↑ Pierwsze posiedzenie sztabu. „Usolskije Nowosti”, s. 4, 2020-08-19. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  11. ↑ Rosatom zidentyfikował priorytetowe prace likwidacji obiektów chemicznych. „Usolskije Nowosti”, s. 4, 2020-08-19. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  12. ↑ W Usolu zbudują zakład przeróbki odpadów. „Usolskije Nowosti”, s. 1,3, 2020-08-26. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  13. ↑ Wzięli się za niebezpieczne cysterny. „Usolskije Nowosti”, s. 1, 2020-09-16. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  14. ↑ Chimprom: Pierwszy krok likwidacji zakończony. „Usolskije Nowosti”, s. 3, 2020-09-16. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  15. ↑ Usoljechimprom – prace idą pełną parą. „Usolskije Nowosti”, s. 2, 2020-10-07. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  16. ↑ Wykaz międzymiastowych linii autobusowych na stronie Ministerstwa Polityki Mieszkaniowej, Energetyki i Transportu obwodu irkuckiego [online] [dostęp 2020-10-23] (ros.).
  17. ↑ Spis linii w Usolu dostępnych dla posiadaczy biletu socjalnego [online] [dostęp 2020-10-23] (ros.).
  18. ↑ 16 lat przedsiębiorstwa Elektroawtotrans. usolie-citi.ru, 2018-08-03. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  19. ↑ "Syberyjska lekcja", reż. Wojciech Staroń [online] [dostęp 2021-07-06] (ros.).

Bibliografia

  • Istoria Usolja Sibirskogo. pribaikal.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-06)]. na podst.: M. A. Winokurow, A. P. Suchodołow: Goroda Irkutskoj Obłasti, Irkuck 2010, ISBN 978-5-7253-2253-8.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.