Lipowe
Ilustracja
Lipa drobnolistna
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

ślazowce

Rodzina

ślazowate

Podrodzina

lipowe

Nazwa systematyczna
Tilioideae Arnott
Synonimy
  • Tiliaceae Juss. in Gen. Pl.: 289. 4 Aug 1789
  • nom. cons.

Lipowe (Tilioideae Arnott) – podrodzina roślin w obrębie ślazowatych w jednych systemach klasyfikacyjnych lub samodzielna rodzina lipowate (Tiliaceae) w innych. W zależności od systemu klasyfikacyjnego znacznie zróżnicowana jest wielkość rodziny. Dawniej zaliczano tu nawet 50 rodzajów z 450 gatunkami, które później okazały się należeć do różnych linii rozwojowych w obrębie ślazowatych sensu lato. Współcześnie (np. według Angiosperm Phylogeny Website) należą tu tylko 3 rodzaje z 50 gatunkami. We florze Polski występuje tylko jeden rodzaj należący do tej rodziny – lipa.

Charakterystyka

Drzewa i krzewy. Ogonki liściowe zebrane pierścieniowo z wewnętrznymi pasmami łyka i odwróconymi wiązkami. Ulistnienie nakrzyżległe. Kielich wolny. Prątniczki i pręciki naprzeciw płatków korony. Miejsce naprzeciw działek kielicha wolne. Słupkowie naprzeciw działek kielicha. Liścienie sfałdowane. 41 chromosomów haploidalnych[2].

Diagram kwiatowy lipy

Systematyka

Pozycja podrodziny według APweb (2001...) (aktualizowany system APG II)

Takson w randze podrodziny znajduje się w politomii z kilkoma innymi podrodzinami ślazowatych. W stosunku do dawniejszych podziałów (np. system Cronquista z 1981, system Reveala z 1993) APweb wyłącza z rodziny liczne rodzaje w odrębne podrodziny głównie Brownlowioideae i Grewioideae.

ślazowate


Grewioideae

Byttnerioideae dawniej w zatwarowatych (Sterculiaceae)

Brownlowioideae dawniej w lipowatych (Tiliaceae) lub jako rodzina Brownlowiaceae

Dombeyoideae dawniej w zatwarowatych Sterculiaceae

Helicteroideae dawniej w zatwarowatych Sterculiaceae

Sterculioideae dawniej w zatwarowatych Sterculiaceae

lipowe (Tilioideae) dawniej jako Tiliaceae

ślazowe (Malvoideae) dawniej Malvaceae

wełniakowe (Bombacoideae) dawniej wełniakowate (Bombacaceae)





Podział według APweb (2001...) (aktualizowany system APG II) i GRIN[3]
  • rodzaj: Craigia W. W. Sm. & W. E. Evans
  • rodzaj: Mortoniodendron Standl. & Steyerm.
  • rodzaj: Tilia L. – lipa
Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Malvanae Takht., rząd ślazowce (Malvales Dumort.), podrząd Tiliineae Rchb., rodzina lipowate (Tiliaceae Juss.)[4]. Do rodziny w takim ujęciu zaliczanych jest 51 rodzajów.

Podział na rodzaje w ujęciu Reveala według Crescent Bloom[4]
  • Ancistrocarpus Oliv.
  • Apeiba Aubl.
  • Asterophorum Sprague
  • Berrya Roxb.
  • Brownlowia Roxb.
  • Burretiodendron Rehder
  • Carpodiptera Griseb.
  • Christiana DC.
  • Clappertonia Meisn.
  • Colona Cav.
  • Corchoropsis Siebold & Zucc.
  • Corchorus L. – juta
  • Craigia W.W.Sm. & W.E.Evans
  • Desplatsia Bocq.
  • Dicraspidia Standl.
  • Diplodiscus Turcz.
  • Duboscia Bocquet
  • Eleutherostylis Burret
  • Entelea R.Br.
  • Erinocarpus Nimmo ex J.Graham
  • Glyphaea Hook.f.
  • Goethalsia Pittier
  • Grewia L.
  • Hainania Merr.
  • Hasseltia Kunth
  • Hasseltiopsis Sleumer
  • Heliocarpus L.
  • Hydrogaster Kuhlm.
  • Jarandersonia Kosterm.
  • Luehea Willd.
  • Lueheopsis Burret
  • Macrohasseltia L.O.Williams
  • Microcos L.
  • Mollia Mart.
  • Mortoniodendron Standl. & Steyerm.
  • Neotessmannia Burret
  • Pentace Hassk.
  • Pentaplaris L.O.Williams & Standl.
  • Petenaea Lundell
  • Pityranthe Thwaites
  • Pleuranthodendron L.O.Williams
  • Pseudocorchorus Capuron
  • Schoutenia Korth.
  • Sicrea (Pierre) Hallier f.
  • Sparmannia L.f. – sparmania
  • Tetralix Griseb.
  • Tilia L. – lipa
  • Trichospermum Blume
  • Triumfetta L.
  • Vasivaea Baill.
  • Westphalina A.Robyns & Bamps

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-03-10] (ang.).
  2. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-10] (ang.).
  3. ↑ United States Department of Agriculture Agricultural Research Service: Family: Malvaceae Juss.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-22]. (ang.).
  4. 1 2 Crescent Bloom: Tiliaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-02-22]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.