Tom Cruise
Ilustracja
Tom Cruise (2008)
Imię i nazwisko

Thomas Cruise Mapother IV

Data i miejsce urodzenia

3 lipca 1962
Syracuse

Zawód

aktor, producent filmowy

Współmałżonek

Mimi Rogers
(1987–1990; rozwód)
Nicole Kidman
(1990–2001; rozwód)
Katie Holmes
(2006–2012; rozwód)

Lata aktywności

od 1981

podpis
Strona internetowa

Tom Cruise, właśc. Thomas Cruise Mapother IV[1] (ur. 3 lipca 1962 w Syracuse) – amerykański aktor i producent filmowy[2]; scjentolog. Uznany przez magazyn „Forbes” za najbardziej wpływowego człowieka show-biznesu.

Za początek wielkiej kariery aktora uważa się nominowaną do Złotego Globu rolę w filmie Ryzykowny interes (1983). Światową sławę zdobył rolą pilota Mavericka w filmie Top Gun (1986)[3]. Był czterokrotnie nominowany do Oscara – trzykrotnie jako aktor (za role w filmach Urodzony 4 lipca, Jerry Maguire i Magnolia) oraz jednokrotnie jako producent (za film Top Gun: Maverick)[4].

16 października 1986 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6912 Hollywood Boulevard[5][6].

Wczesne lata

Urodzony w Syracuse[7] w Nowym Jorku jako trzecie dziecko, jedyny syn z czworga dzieci Mary Lee (z domu Pfeiffer; 1936–2017), nauczycielki pedagogiki specjalnej, i Thomasa Cruise’a Mapothera III (1934–1984), inżyniera elektronika[8]. Dorastał z trzema siostrami: Lee Anne De Vette (ur. 1959), Marian (ur. 1961) i Cass (ur. 1963). Ojciec rozszedł się z matką, gdy Tom miał 12 lat. Kiedy Tom był już sławnym aktorem, wynajął detektywa, by ten odnalazł jego ojca. Znalazł go w szpitalu chorego na raka.

W ciągu kilku lat rozpoczynał naukę w 15 szkołach w USA i Kanadzie. Ostatecznie osiedlił się w Glen Ridge w stanie New Jersey, wraz z matką i ojczymem, Joe Southem. Uczęszczał do Packanack School w Wayne, w New Jersey, krótko był uczniem St. Xavier High School w Louisville, w stanie Kentucky i dorabiał jako roznosiciel dziennika „Kurier Louisville”. Miał problemy z nauką i z kontaktami z rówieśnikami. Poczucie alienacji pogłębiła dysleksja, na którą cierpiał jeszcze na początku kariery aktorskiej.

Myślał o karierze w sporcie, lecz kontuzja kolana w drużynie zapaśników przekreśliła plany. Prosto z ulicy zgłosił się na aktorskie przesłuchanie i otrzymał rolę w musicalu Faceci i lalki (Guys and Dolls). Po ukończeniu w czerwcu 1980 Glen Ridge High School[9] i rezygnacji z planów zostania księdzem (przez rok był w seminarium franciszkańskim), studiował aktorstwo pod kierunkiem Phila Gushee w renomowanej Neighborhood Playhouse School of Theatre[10].

Kariera

Cruise (1989)
Cruise (2017)

Karierę filmową rozpoczął od udziału w melodramacie Franco Zeffirelliego Niekończąca się miłość (Endless Love, 1981) z Brooke Shields, Shirley Knight i Jamesem Spaderem. Następnie wystąpił obok Matta Dillona i Patricka Swayze w dramacie kryminalnym Francisa Forda Coppoli Outsiderzy (The Outsiders, 1983)[11].

Sławę zdobył jako zdemoralizowany Joel Goodsen, który dostaje się na ekskluzywny Uniwersytet Princeton w komedii kryminalnej Ryzykowny interes (Risky Business, 1983)[12] z Rebeccą De Mornay. Apogeum kariery osiągnęł przy okazji premiery melodramatu sensacyjnego Tony’ego Scotta Top Gun (1986). Przed realizacją filmu, choć cierpiał na chorobę lokomocyjną, odbył jako pasażer serię lotów myśliwcem, a w 1994 w Toronto otrzymał licencję pilota.

Na planie dramatu sportowego Martina Scorsese Kolor pieniędzy (The Color of Money, 1986) jego partnerem filmowym był Paul Newman. Przez kilka lat grywał amantów, aż w 1988 wcielił się w postać egoisty, który opiekując się chorym bratem (w tej roli Dustin Hoffman), uczy się bezinteresowności, w przygodowym komediodramacie Rain Man. W 1989 został nominowany do nagrody Oscara za rolę weterana wojny w Wietnamie w biograficznym dramacie wojennym Urodzony 4 lipca (Born on the Fourth of July) Olivera Stone’a[13]. W 1990 został okrzyknięty przez „People” najseksowniejszym mężczyzną świata, a w 1991 był czwartym najlepiej opłacanym aktorem na świecie (z honorarium w wysokości 9 mln dol.)[14].

Kolejne filmy: Wywiad z wampirem (Interview with the Vampire: The Vampire Chronicles, 1994), Mission: Impossible (1996), Jerry Maguire (druga nominacja do Oscara, 1996) i Magnolia (trzecia nominacja do Oscara, 1999) ugruntowały jego pozycję jako aktora o dużych możliwościach, który nie korzysta z dublerów i kaskaderów.

Był na okładkach „Time”, „Life”, „GQ”, „People”, „Entertainment Weekly”, „Stern”, „Bravo”, „Esquire”, „Interview”, „Harper’s Bazaar”, „Rolling Stone”, „Details”, „The Hollywood Reporter”, „Vanity Fair”, „Film”, „Newsweek”, „Paris Match”, „Tele Świat”, „Viva!” i „Gala”[15].

Życie prywatne

Cruise i Katie Holmes, 2009

Spotykał się z Diane Cox (1980–1981)[16], Melissą Gilbert (1982), Heather Locklear (w marcu 1982)[16], Rebeccą De Mornay (1983–1985), Patti Scialfą (1985)[16] i Cher (1985–1986)[16]. W styczniu 1986 poznał aktorkę Mimi Rogers, którą poślubił 9 maja 1987[17][18]. 4 lutego 1990 rozwiedli się[16]. W 1990 na planie filmu Szybki jak błyskawica (Cole Trickle) poznał Nicole Kidman, z którą się ożenił 24 grudnia 1990. Adoptowali dwójkę dzieci: w styczniu 1993 Isabellę Jane (ur. 22 grudnia 1992) i w lutym 1995 Connora Antony’ego (ur. 17 stycznia 1995). 8 sierpnia 2001 rozwiedli się[16]. Po romansie z poznaną na planie filmu Vanilla Sky (2001) hiszpańską aktorką Penélope Cruz (od lata 2001 do stycznia 2004) i Nazanin Boniadi (od listopada 2004 do stycznia 2005), 17 czerwca 2005 w Paryżu na wieży Eiffela oświadczył się aktorce Katie Holmes, z którą ma córkę Suri (ur. 18 kwietnia 2006 w Los Angeles). Pobrali się 18 listopada 2006 w średniowiecznym zamku warownym Odescalchi w Bracciano. 28 czerwca 2012 Holmes złożyła pozew o rozwód, żądając wyłącznej opieki nad Suri[19]. W grudniu 2023 pisano, że spotyka się z Elsiną Chaurową[20], jednak już w lutym 2024 para się rozstała[21].

W latach 90. XX wieku zainteresował się scjentologią[22] i z czasem został aktywnym członkiem scjentologii[23][24].

Filmy i zarobki

RokTytułRolaPrzychód (w $)Gaża (w $)Uwagi
1981Niekończąca się miłośćBilly32 492 674
Szkoła kadetówDavid Shawn35 856 053 (USA)50 000
1983WyrzutkiSteve Randle25 697 647 (USA)
Tracąc toWoody1 246 141 (USA)15 000
Wszystkie właściwe posunięciaStefen „Stef” Djordjevic17 233 166 (USA)
Ryzykowny interesJoel Goodson63 541 777 (USA)75 000nominacja do Złotego Globu dla najlepszego aktora komediowego
1985LegendaJack O’ The Green15 502 112 (USA)500 000
1986Top GunMaverick353 816 7012 000 000
Kolor pieniędzyVincent Lauria52 293 982 (USA)1 000 000
1988KoktajlBrian Flanagan171 504 7813 000 000
Młode strzelbycowboyepizod (niewymieniony w czołówce)
Rain ManCharlie Babbitt354 825 4355 000 000 + % zysku
1989Urodzony 4 lipcaRon Kovic161 001 698Złoty Glob dla najlepszego aktora w dramacie
nominacja do Oscara dla najlepszego aktora
1990Szybki jak błyskawicaCole Trickle157 920 7339 000 000
1992Za horyzontemJoseph Donnelly137 783 84013 000 000
Ludzie honoruDaniel Kaffee243 240 17812 500 000nominacja do Złotego Globu dla najlepszego aktora
1993FirmaMitch McDeere270 248 36712 000 000
1994Wywiad z wampiremLestat de Lioncourt223 664 60815 000 000
1996Mission: ImpossibleEthan Hunt457 696 35970 000 000
Jerry MaguireJerry Maguire273 552 59220 000 000Złoty Glob dla najlepszego aktora komediowego
nominacja do Oscara dla najlepszego aktora
1999Oczy szeroko zamknięteBill Harford162 091 20820 000 000
MagnoliaFrank T.J. Mackey48 451 803100 000Złoty Glob dla najlepszego aktora
nominacja do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego
2000Mission: Impossible IIEthan Hunt546 388 10575 000 000
2001Vanilla SkyDavid Aames203 388 34120 000 000 + 30% zyskówjest także producentem
2002Raport mniejszościJohn Anderton353 600 00025 000 000+
2003Ostatni samurajkapitan Nathan Algren456 758 98125 000 000 + % zyskunominacja do Złotego Globu dla najlepszego aktora; jest także producentem
2004ZakładnikVincent217 764 291
2005Wojna światówRay Ferrier591 745 528100 000 000 (20% zysków)
2006Mission: Impossible IIIEthan Hunt397 850 01275 000 000jest także producentem
2007Ukryta strategiasenator Jasper Irving59 072 652jest także producentem
2008Jaja w tropikachLes Grossman187 964 083nominacja do Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego
WalkiriaClaus von Stauffenberg200 276 78433 670 550film oparty na prawdziwej historii
2010Wybuchowa paraRoy Miller261 930 43611 000 000 + % z zysków
2011Mission: Impossible – Ghost ProtocolEthan Hunt506 747 00012 500 000 + % z zysków
2012Rock of AgesStacee Jaxx
2012Jack Reacher: Jednym strzałemJack Reacherprodukcja
2013NiepamięćJack Harper
2014Na skraju jutramajor William Cage
2015Mission: Impossible – Rogue NationEthan Hunt
2016Jack Reacher: Nigdy nie wracajJack Reacher
2017MumiaNick Morton
Barry Seal: Król przemytuBarry Seal
2018Mission: Impossible – FalloutEthan Hunt
2022Top Gun: MaverickPete „Maverick” Mitchellnominacja do Oscara za najlepszy film (jako producent)
2023 Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One Ethan Hunt
Informacje o zarobkach za IMDb.
Informacje o zyskach pochodzą z boxofficemojo.com.

Przypisy

  1. ↑ Personalidade: Tom Cruise (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-09-24]. (port.).
  2. ↑ Tom Cruise. Listal. [dostęp 2017-09-24]. (ang.).
  3. ↑ Tom Cruise. TV.com. [dostęp 2017-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-24)]. (ang.).
  4. ↑ Tom Cruise Awards. AllMovie. [dostęp 2023-01-28]. (ang.).
  5. ↑ Tom Cruise. Walk of Fame. [dostęp 2022-09-03]. (ang.).
  6. ↑ Gary Goldstein: Hollywood Star Walk: Tom Cruise. „Los Angeles Times”, 2010-02-19. [dostęp 2022-09-03]. (ang.).
  7. ↑ Tom Cruise (3 de Julho de 1962). Filmow. [dostęp 2017-09-24]. (port.).
  8. ↑ Tom Cruise Biography (1962-). Film Reference. [dostęp 2017-09-24]. (ang.).
  9. ↑ Tom Cruise – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2017-09-24]. (rum.).
  10. ↑ Tom Cruise. MYmovies.it. [dostęp 2017-09-24]. (wł.).
  11. ↑ Hal Erickson: Tom Cruise Biography. AllMovie. [dostęp 2022-09-03]. (ang.).
  12. ↑ Tom Cruise. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-09-24]. (ang.).
  13. ↑ Tom Cruise. ČSFD.cz. [dostęp 2017-09-24]. (cz.).
  14. ↑ Peter Beresford: Hollywood. Romanse i skandale. Ring, 1991, s. 120–121. OCLC 830999173. (pol.).
  15. ↑ Tom Cruise Magazines. FamousFix. [dostęp 2022-09-03]. (ang.).
  16. 1 2 3 4 5 6 Tom Cruise Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-09-24]. (ang.).
  17. ↑ Ex-wife Mimi Rogers sympathises with Tom Cruise. News18. [dostęp 2017-06-10]. (ang.).
  18. ↑ Tom Cruise’s first wife Mimi Rogers expresses her sympathy over his split with Katie Holmes. Daily Mail. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).
  19. ↑ Katie Holmes śledzona przez sektę?!. Wirtualna Polska. [dostęp 2012-07-02]. (pol.).
  20. ↑ Małgorzata Puzyr, Słynny aktor odnalazł miłość. To młodsza o ćwierć wieku była żona rosyjskiego oligarchy [online], Rozrywka Do Rzeczy, 13 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-27] (pol.).
  21. ↑ Tom Cruise rzucił rosyjską kochankę. Wytrzymał trzy miesiące [online], Onet Kobieta, 22 lutego 2024 [dostęp 2024-02-22] (pol.).
  22. ↑ 15 Strange Facts About Tom Cruise’s Life In Scientology. TheClever. [dostęp 2017-09-24]. (ang.).
  23. ↑ Andrew Court (2017-07-10): Tom Cruise visits $16m Scientology HQ in Aukland. „Daily Mail”. [dostęp 2017-09-24]. (ang.).
  24. ↑ Jethro Nededog (2017-08-16): ‘He’s diabolical’: Leah Remini says Scientology poster boy Tom Cruise is not a good person. thisisinsider.com. [dostęp 2017-09-24]. (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.