Tłoka (ukr. толока) – słowiański obyczaj pomocy sąsiedzkiej na wsi. Przetrwał do drugiej połowy XX wieku.
W razie konieczności wykonania pilnej pracy, która przerastała możliwości zainteresowanego, zapraszano do pomocy całą wieś. Pracę wykonywano nieodpłatnie. Tłoka rozpoczynała się od poczęstunku, często z muzyką i tańcami. Kończyła się również obfitym poczęstunkiem z jadłem i napojem.
Kościół zezwalał na tę pracę nawet w dni świąteczne.
Pojęcie „tłoka” występuje już w Krótkiej rozprawie... Mikołaja Reja z 1543 roku.
Tłoka współcześnie
Współczesne znaczenie słowa tłoka odchodzi od pierwotnego. Zbliża się do wspólnej aktywności mieszkańców wsi nie w zakresie pracy, a wspólnej zabawy.
Rolę tłoki, jako obyczaju pomocy sąsiedzkiej przejmuje współcześnie bank czasu. Jako forma samopomocy jest on bardziej popularny w miastach niż na wsiach choć i tam występuje. Nie ma też charakteru pomocy zbiorowej.
Zobacz też
Bibliografia
- A. Bruckner: Słownik języka polskiego. 1998
- W. Kopaliński: Słownik mitów i kultury. 2000
- Z. Przyrowski: Popularna encyklopedia staropolska. 1998
Linki zewnętrzne
- Wiench P.: „Tłoka”, w: Janusz Reichel, „Rzecz o pieniądzu dla lokalnych społeczności...” Kraków 1997, Wyd. Zielone Brygady