abcdefgh
8
a8 – Czarny goniec
b8 – Czarny skoczek
c8 – Czarna wieża
d8 – Czarny goniec
e8 – Czarny skoczek
f8 – Czarny król
g8 – Czarna wieża
h8 – Czarny hetman
a7 – Czarny pionek
b7 – Czarny pionek
c7 – Czarny pionek
d7 – Czarny pionek
e7 – Czarny pionek
f7 – Czarny pionek
g7 – Czarny pionek
h7 – Czarny pionek
a2 – Biały pionek
b2 – Biały pionek
c2 – Biały pionek
d2 – Biały pionek
e2 – Biały pionek
f2 – Biały pionek
g2 – Biały pionek
h2 – Biały pionek
a1 – Biały goniec
b1 – Biały skoczek
c1 – Biała wieża
d1 – Biały goniec
e1 – Biały skoczek
f1 – Biały król
g1 – Biała wieża
h1 – Biały hetman
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Przykładowe ustawienie szachów losowych
V Mistrzostwa Świata Komputerów w szachach losowych, Moguncja 2009

Szachy 960, szachy losowe, szachy Fischera – stworzona przez Bobby'ego Fischera, i po raz pierwszy zaprezentowana 19 czerwca 1996 w Buenos Aires[1], odmiana szachów, w której figury są umieszczone losowo na pierwszej i ósmej linii (piony są rozstawione normalnie).

Od tradycyjnych różnią się:

  • ustawieniem początkowym
  • zasadami wykonywania roszady.

Zasady rozmieszczenia bierek w pozycji początkowej:

  • król musi znajdować się na dowolnym polu między dwiema wieżami
  • gońce muszą stać na polach przeciwnych kolorów
  • obaj gracze dysponują identycznym ustawieniem figur.

Zgodnie z tymi zasadami istnieje 960 (stąd nazwa tych szachów) możliwych ustawień; jednym z nich jest ustawienie tradycyjne.

Istnieje możliwość łatwego wylosowania początkowego ustawienia przy użyciu monety. Robi się to w następujący sposób:

  • losuje się jedno z czterech możliwych pól dla gońca białopolowego i jedno z czterech dla gońca czarnopolowego
  • pozostaje sześć pól. Król nie może stanąć na żadnym z pól skrajnych (zabrakłoby miejsca dla jednej z wież), więc dostępne mu są tylko cztery z sześciu. Losuje się jedno z nich.
  • pozostaje pięć pól. Król dzieli ich linię w stosunku 1:4, 2:3, 3:2 lub 4:1. W pierwszym i czwartym przypadku jedną wieżę stawia się na jedynym dostępnym jej polu, a dla drugiej losuje się jedno z czterech dostępnych jej pól; w drugim i trzecim przypadku jednej wieży losuje się jedno z dwóch możliwych pól, a drugiej jedno z trzech możliwych pól
  • pozostają trzy pola. Hetman może stanąć na dowolnym z nich, więc losuje się dla niego jedno z tych trzech.
  • na pozostałych dwóch polach stawia się skoczki
  • układ bierek czarnych musi być analogiczny do układu bierek białych.

Aby wylosować jedno z dwóch pól, wystarczy rzucić monetą jeden raz. Aby wylosować jedno z czterech pól, wystarczy rzucić monetą dwukrotnie. Aby wylosować jedno z trzech pól, wystarczy rzucić monetą dwukrotnie, a w wypadku wyrzucenia dwóch reszek zignorować je i ponownie dwukrotnie rzucić monetą: w tym przypadku w celu uzyskania wyniku należy wykonać średnio 8/3 rzutu. Sumując powyższe, do ustalenia całej pozycji początkowej średnio potrzeba zaledwie 11,5 rzutu monetą.

Zasady wykonania roszady muszą uwzględniać różnorodne pozycje początkowe króla i wież (wyobraźmy sobie choćby roszadę przy ustawieniu początkowym króla na c1 a wież na b1 i f1). Obowiązują te same zasady, co w normalnych szachach, ale są szerzej interpretowane:

  • po roszadzie ustawienie zawsze jest takie, jak w normalnych szachach, czyli niezależnie od tego, gdzie król i wieża stały przed roszadą, po krótkiej roszadzie król stoi na g1 (czarny na g8) a wieża na f1 (f8) a po długiej roszadzie król stoi na c1 (c8) a wieża na d1 (d8) (oczywiście „krótka” i „długa” to nazwy umowne, gdyż w szachach losowych może się okazać, że „krótka” roszada będzie znacznie dłuższa od „długiej”)
  • ani król, ani roszująca z nim wieża nie mogły wykonać wcześniej żadnego ruchu
  • król nie może być pod szachem
  • między królem a wieżą nie może stać żadna bierka (roszującego ani przeciwnika); wolne muszą być też pola końcowe (z wyjątkiem sytuacji, gdy na polu końcowym stoi wieża)
  • w wyniku roszady król nie może wejść pod szach, nie może być też pod szachem żadne z pól, przez które przechodzi, roszując.

Pozycje początkowe w tej odmianie szachów mogą bardzo różnić się charakterem – niektóre z nich umożliwiają bardzo szybkie nawiązanie otwartej walki i zagrożenie królowi przeciwnika, inne skłaniają raczej do gry pozycyjnej i stopniowego rozwijania figur. Pamięciowe opanowanie debiutów ma tylko minimalne znaczenie[2].

Mistrzostwa świata kobiet w szachach losowych

Rok Miasto Uczestniczki Wynik
2006[3] Moguncja   Rosja Aleksandra Kostieniuk – Niemcy Elisabeth Pähtz    5½ – 2½ 
2008[4] Moguncja Rosja Aleksandra Kostieniuk – Ukraina Kateryna Łahno 2½ – 1½

Przypisy

  1. ↑ Chess960; the new way to play. [dostęp 2014-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
  2. ↑ Szachy 960 [online], mekk.waw.pl [dostęp 2015-12-29].
  3. ↑ Chess Classic Mainz 2006
  4. ↑ Chess Classic Mainz 2008

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.