Super Universas – bulla wydana przez papieża Pawła IV w 1559 r. regulująca strukturę administracyjną Kościoła katolickiego okręgu burgundzkim Rzeszy Niemieckiej, na terenie którego znajdują się współczesne państwa: Holandia, Belgia i Luksemburg. Miała ona na celu walkę z szerzącym się wówczas w Niderlandach protestantyzmem. Na jej mocy zwiększono liczbę diecezji, której biskupów mianował papież, zaś kandydatów przedstawiał władca, którym w tym czasie był Filip II Habsburg, z którego inicjatywy wydano bullę.
Cele wydania bulli
Dokument podejmował próbę scentralizowania całego regionu, który do tej pory wchodził w skład dwóch metropolii kościelnych: kolońskiej i Reims. Ogłoszenie bulli 12 maja 1559 r. spotkało się z ostrą krytyką ze strony miejscowej szlachty oraz lokalnego duchowieństwa, w tym opatów obawiających się ograniczenia swoich uprawnień. Ponadto obawiano się zwiększenia wpływów inkwizycji w tym regionie, na temat której działalności wiele osób miało krytyczne zdanie, patrząc na hiszpańską inkwizycję. Częściowo zostały one spełnione przez mianowanie arcybiskupem mecheleńskim i prymasem Niderlandów Antoine Perrenot de Granvelle, co doprowadziło do wybuchu zamieszek, a wkrótce powstania w północnej części Niderlandów.
Struktura organizacyjna Kościoła w Niderlandach przed reformą
Znaczne obszary Niderlandów wchodziły w skład archidiecezji kolońskiej i archidiecezji Reims, które były siedziba metropolitów. Poza tym na tym obszarze funkcjonowały biskupstwa: Utrecht, Tournai i Arras.
Struktura organizacyjna Kościoła w Niderlandach po reformie
Na mocy bulli głową episkopatu Niderlandów został arcybiskup mecheleński, obdarzony tytułem prymasa. Na terenie Niderlandów znajdowały się 3 metropolie, w skład których wchodziły 3 archidiecezje i 15 diecezji:
Metropolia utrechcka
- Archidiecezja utrechcka
- Diecezja Middelburg
- Diecezja Haarlem
- Diecezja Deventer
- Diecezja Leeuwarden
- Diecezja Groningen
Metropolia mecheleńska
Metropolia Cambrai
- Archidiecezja Cambrai
- Diecezja Arras
- Diecezja Sint-Omaars
- Diecezja Tournai
- Diecezja namurska
Zobacz też
Bibliografia
- Wójcik, Z., Historia Powszechna XVI-XVII w., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
- Balicki J, Bogucka M. Historia Holandii, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 1989.
- Łaptos, J., Historia Belgii, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 1995.