Małżynek
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Supergrupa

Chromalveolata/SAR?

(bez rangi) Alveolata
Królestwo

protisty

Typ

orzęski

Gromada

Spirotrichea

Rodzina

Oxytrichidae

Rodzaj

Stylonychia

Nazwa systematyczna
Stylonychia Ehrenberg, 1830
Gatunki

zobacz opis w tekście

Małżynek[1] (Stylonychia) – rodzaj orzęsków (Ciliata), pierwotniaków przynależący do rodziny Oxytrichidae[2]. Rodzaj wprowadzony do nomenklatury biologicznej przez Christiana Gottfried'a Ehrenberg'a w 1830 roku[3]. Znane są też nazwy synonimiczne rodzaju, czasami zapisuje się nazwę jako Stylonichia. Gatunkiem typowym ochrzczono Trichoda mytilus[4] (= S. mytilus).

Wielkość komórki powyżej 150 mikrometrów[4]. Ogółem cała komórka jest nieelastyczna, o wydłużonym owalnym kształcie, grzbieto-brzusznie spłaszczona. Błona komórkowa określana jako falista. Na stronie grzbietowej sytuują się dwa rzędy małych rzęsek – z przodu zaś występują długie przednie szczecinki. Również i z tyłu obecne są 3 mocne i widoczne szczecinki (ang. caudal cirri)[4]. Makronukleus podzielony na 2 części. W komórce znajdują się 4 mikronukleusy – łącznie z makrojądrem zawierają 600 razy więcej DNA niż pojedynczy diploidalny mikronukleus[5]. S. pustulata jest często mylony z przedstawicielami Oxytrichia, które wyróżnia m.in.: giętkość komórki[4].

Przedstawiciele rodzaju żyją w ekosystemach słodkowodnych, przesiadając przykładowo na wodorostach. Potrafią dostosować swój rozmiar i kształt ciała do pobierania cząsteczek pokarmu; w obecności dużych ofiar osiągają większe rozmiary ciała, pozwalające skuteczniej polować[6]. Małżynek rozmnaża się za pomocą koniugacji, w podobny sposób, jak czynią to inne orzęski[5] – dwa osobniki wymieniają się materiałem genetycznym[7], wpierw jednak każdy mikronukleus przechodzi mejozę, aby powstały haploidalne jądra[5]. Ze względu na swą powszechność, gatunki z tej jednostki systematycznej są używane w celu badań nad eukariotycznym chromosomem[5].

Badania wykazują, że Stylonychia nie jest monofiletyczna. Do rodzaju należą gatunki[4][2]:

  • Stylonychia fissiseta Claparede & Lachmann, 1858
  • Stylonychia grandis Hemberger, 1982
  • Stylonychia lanceolata Ehrenberg, 1838
  • Stylonychia macrostyla Sterki, 1878
  • Stylonychia mytilus (O.F. Muller) Ehrenberg, 1830
  • Stylonychia notophora Stokes, 1885
  • Stylonychia pustulata (O.F. Muller, 1786) Ehrenberg, 1835
  • Stylonychia putrina Stokes, 1885
  • Stylonychia vorax Stokes, 1885

Przypisy

  1. ↑ małżynek, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-01-24].
  2. 1 2 Helmut Berger, Monograph of the Oxytrichidae (Ciliophora, Hypotrichia), 2012, s. 1073-1075, ISBN 978-94-011-4637-1 (ang.).
  3. ↑ Stylonychia, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2024-02-21] (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 Stylonychia Morphology, [w:] The World of Protozoa, Rotifera, Nematoda and Oligochaeta [online] [dostęp 2024-02-21] (ang.).
  5. 1 2 3 4 D.M. Prescott, K.G. Murti, C.J. Bostock, Genetic Apparatus of Stylonychia sp., „Nature”, 5400, 242, 1973, s. 576, 597-600, DOI: 10.1038/242576a0 (ang.).
  6. ↑ Agnieszka Michalska, Wpływ dwóch form morfologicznych Stylonychia mytilus ( typowej i gigantycznej ) na morfologię i liczebność Euplotes daidaleos. [online], Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego (RUJ), 2013 [dostęp 2024-02-22] (pol. • ang.).
  7. ↑ Micronucleus to Macronucleus: Programmed DNA Rearrangement Processes in Ciliates Are Regulated Epigenetically by Small and Long Noncoding RNA Molecules, [w:] F. Jönsson, Genome Stability, Academic Press, 2016 (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.