Stożek Morse’a – stożek służący do osadzania narzędzi (wiertła, rozwiertaki itp.) we wrzecionach obrabiarek. Stożek Morse’a ma właściwości samohamowne. Płetwa służy do wybijania narzędzia z wrzeciona. Moment przenoszony jest dzięki sile tarcia powstającej na styku powierzchni stożkowej narzędzia i tulei wrzeciona.
Historia
Stożek Morse’a został wymyślony przez Stephena A. Morse’a w połowie lat 60. XIX w. Przyjęty jako standard przez liczne organizacje, w tym z Międzynarodową Organizacją Normalizacyjną (ISO) ISO 296 i Niemiecki Instytut Normalizacyjny (DIN) jak DIN 228-1.
Rozmiary i oznaczenia
Stożek Morse’a występuje w ośmiu rozmiarach oznaczanych cyframi od 0 do 7. Poszczególne stożki oznacza się jako: MTX (z ang: Morse Taper) lub MKX (z niem: Morsekegel) gdzie X oznacza rozmiar stożka (np. Stożek Morse’a o rozmiarze 5 oznaczymy jako MT5).
| Rozmiar | Zbieżność | A | B (max) | C (max) | D (max) | E (max) | F | G | H | J | K |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 0 | 19.212:1 | 9.045 | 56.5 | 59.5 | 10.5 | 6 | 4 | 1 | 3 | 3.9 | 1° 29' 27" |
| 1 | 20.047:1 | 12.065 | 62 | 65.5 | 13.5 | 8.7 | 5 | 1.2 | 3.5 | 5.2 | 1° 25' 43" |
| 2 | 20.020:1 | 17.780 | 75 | 80 | 16 | 13.5 | 6 | 1.6 | 5 | 6.3 | 1° 25' 50" |
| 3 | 19.922:1 | 23.825 | 94 | 99 | 20 | 18.5 | 7 | 2 | 5 | 7.9 | 1° 26' 16" |
| 4 | 19.254:1 | 31.267 | 117.5 | 124 | 24 | 24.5 | 8 | 2.5 | 6.5 | 11.9 | 1° 29' 15" |
| 5 | 19.002:1 | 44.399 | 149.5 | 156 | 29 | 35.7 | 10 | 3 | 6.5 | 15.9 | 1° 30' 26" |
| 6 | 19.180:1 | 63.348 | 210 | 218 | 40 | 51 | 13 | 4 | 8 | 19 | 1° 29' 36" |
| 7 | 19.231:1 | 83.058 | 285.75 | 294.1 | 34.9 | – | – | 19.05 | – | 19 | 1° 29' 22" |