Sprawa Sykstusa – podjęta przez ostatniego cesarza Austrii, Karola I, nieudana próba zawarcia separatystycznego pokoju z Ententą w ostatnich miesiącach I wojny światowej. Jej nazwa pochodzi od cesarskiego szwagra, Sykstusa Parmeńskiego, który był pośrednikiem w tajnych negocjacjach.
W 1917 roku działania wojenne wydawały się utknąć w martwym punkcie, w związku z tym cesarz Karol zdecydował się podjąć negocjacje z rządem francuskim w celu ich zakończenia. Negocjacje z Francją prowadził jego szwagier, który był oficerem w armii belgijskiej, sojuszniczej wobec Francji.
Z Paryża przywiózł on cesarzowi żądanie zwrotu Francji zagarniętej przez Niemcy Alzacji, potwierdzenia niepodległości Belgii i Serbii oraz przyznania Konstantynopola Imperium Rosyjskiemu. Cesarz zgodził się na pierwsze trzy warunki.
Austriackie próby zakończenia wojny odrzucili Niemcy, w szczególności odmawiając zwrotu ziem zdobytych na Francji w 1870 roku oraz przekazania Konstantynopola Rosji, licząc na jej szybką klęskę.
3 marca 1918 podpisano traktat brzeski, w którym Rosja kapitulowała wobec państw centralnych. W odpowiedzi austriacki minister spraw zagranicznych, Ottokar Czernin, oskarżył premiera Francji o uległość wobec Niemiec. Reakcją Georges'a Clemenceau było opublikowanie korespondencji dyplomatycznej z cesarzem Karolem. Minister Czernin wyperswadował cesarzowi próbę ogłoszenia negocjacji księcia Parmeńskiego za samowolne, w obawie o pogorszenie i tak już nadwyrężonej pozycji Austrii oraz groźby jej niemieckiej okupacji. Czernin przez cały okres kryzysu pozostawał w kontakcie z niemieckim sojusznikiem, lecz po zażegnaniu afery podał się do dymisji.
Efektem kryzysu było poważne osłabienie Austrii oraz jej całkowite podporządkowanie Niemcom w ostatnich dniach wojny.
Bibliografia
- August Demblin, Alexander Demblin: Minister gegen Kaiser : Aufzeichnungen eines österreichisch-ungarischen Diplomaten über Aussenminister Czernin und Kaiser Karl. Wien: Böhlau, 1997. ISBN 3-205-98762-4.
- Tamara Griesser-Pecar: Die Mission Sixtus. Wien: Amalthea, 1988. ISBN 3-85002-245-5.
- Kaiser Karl I. (IV.) als Christ, Staatsmann, Ehemann und Familienvater / Jan Mikrut (Hg.). Wien: Dom-Verl., 2004. ISBN 3-85351-188-0.