Spółgłoski zwarto-szczelinowe (afrykaty) powstają, gdy w pierwszej fazie artykulacji dochodzi do blokady przepływu przez jamę ustną i nosową (zwarcia), po czym tworzy się dostatecznie wąska szczelina, by powstał szum, tarcie.

Różnica między spółgłoską zwarto-szczelinową a sekwencją spółgłoski zwartej i szczelinowej polega na tym, że w spółgłosce zwarto-szczelinowej element szczelinowy całkowicie zastępuje plozję.

Lista afrykat

• [p͡f] – wargowo-zębowa bezdźwięczna – niemieckie pf
• [t͡s] – dziąsłowa bezdźwięczna – polskie c, włoskie z w wyrazie grazia
• [d͡z] – dziąsłowa dźwięczna – polskie dz, włoskie z w wyrazie mezzo
• [t͡ɬ] – dziąsłowa boczna bezdźwięczna – np. tl w języku nawaho
• [d͡l3] – dziąsłowa boczna dźwięczna – dl w języku nawaho
• [t͡ʃ] – zadziąsłowa bezdźwięczna – angielskie ch, czeskie č
• [d͡3] – zadziąsłowa dźwięczna - angielskie j
• [t͡ɕ] – dziąsłowo-podniebienna bezdźwięczna – polskie i serbsko-chorwackie ć
• [d͡ʑ] – dziąsłowo-podniebienna dźwięczna – polskie dź, serbsko-chorwackie đ
• [k͡x] – miękkopodniebienna bezdźwięczna – k w szwajcarskiej odmianie języka niemieckiego
• [q͡χ] – języczkowa bezdźwięczna – np. w języku wolof i językach didojskich