Sortyment drewna – rodzaj drewna z punktu widzenia spełniania norm jakościowych, wymiarów i przeznaczenia. Sortyment określany jest dla drewna wyrobionego, ściętego, po przeprowadzonym sortowaniu zgodnie z normami technicznymi.

Podział drewna okrągłego na różne sortymenty nazywany jest sortymentacją. Ogólnie drewno dzieli się na iglaste i liściaste. Podział danego sortymentu na klasy jakości nazywa się klasyfikacją drewna. Tylko w wyjątkowych wypadkach drewno w całej długości przeznaczane jest na jeden sortyment (żerdzie). Prawie zawsze w celu podziału drewna na odpowiednie sortymenty dokonuje się jego przerzynki. Proces ten określany jest jako manipulacja surowca drzewnego, lub w skrócie manipulacja.

Każdy sortyment musi mieć cały zespół cech przewidzianych dla tego sortymentu w obowiązujących normach technicznych. Cechami tymi mogą być między innymi: rodzaj drewna, średnica w środku długości (średnica środkowa), średnica w cieńszym lub grubszym końcu, średnica znamionowa, długość drewna, oraz dopuszczalne, występujące na pobocznicy drewna i czołach wady drewna.

Podczas manipulacji sortymenty szukane są w drewnie w pewnej kolejności. Najpierw szukane są sortymenty o najwyższych wymaganiach technicznych, najcenniejsze (najczęściej najgrubsze), a następnie mniej cenne (najczęściej cieńsze).

Na podstawie szacunków brakarskich każda jednostka organizacyjna Lasów Państwowych otrzymuje plan pozyskania drewna na dany rok z podziałem na sortymenty. Szacunek brakarski daje zbliżone informacje o szacowanym drewnie, gdyż sortymenty określane są na drzewie rosnącym, bez wiedzy na temat jakości wnętrza pnia.

Manipulacją drewna po ścince kieruje leśniczy, a w przypadku, gdy w leśnictwie znajdują się partie drewna trudne do sortymentacji może do pomocy otrzymać brakarza – specjalistę od sortymentacji i kwalifikacji drewna.

Klasyfikację, w której przeznaczenie drewna jest nadrzędnym kryterium jego podziału określa się jako przeznaczeniową (KP według SWW), przyjmując, że nadrzędnym kryterium jest jakość i wymiary otrzymuje się klasyfikację jakościowo-wymiarową (KJW).

Podział surowca drzewnego według KJW

  • ze względu na rodzaj drewna:
    • drewno iglaste – drewno pozyskiwane z drzew iglastych
    • drewno liściaste – drewno pozyskiwane z drzew liściastych
    • drewno krzewów – drewno pozyskiwane z krzewów
  • ze względu na postać:
    • drewno okrągłe – surowiec drzewny pozyskiwany w stanie okrągłym, z zachowaniem kształtu pobocznicy pnia lub elementów korony
    • drewno łupane – surowiec drzewny wyrabiany z drewna okrągłego przez dzielenie go wzdłuż włókien,
    • drewno rozdrobnione – surowiec drzewny wyrabiany z drewna za pomocą rozdrabniarek
  • ze względu na kategorie grubości:
    • grubiznę: do której zaliczamy drewno wielkowymiarowe i średniowymiarowe
    • drobnicę: do której zaliczamy drewno małowymiarowe i rozdrobnione
  • ze względu na kategorie długości:
  • ze względu na klasyfikację jakościowo-wymiarową:

Wybrane sortymenty drewna użytkowego według SWW (KP)

  • liściaste drewno okleinowe,
  • drewno łuszczarskie na sklejkę,
  • drewno zapałczane iglaste i liściaste,
  • drewno na prowadniki szybowe,
  • drewno rezonansowe,
  • drewno beczkowe,
  • tartaczne drewno iglaste,
  • tartaczne drewno liściaste,
  • drewno kopalniakowe,
  • drewno na słupy chmielowe,
  • papierówka,
  • drewno liściaste do suchej destylacji,
  • drewno garbnikowe,
  • szczapy i wałki użytkowe,
  • żerdzie,
  • słupki,
  • tyczki,
  • drobnica użytkowa do wyrobu płyt pilśniowych i wiórowych,
  • faszyna leśna,
  • chrust użytkowy,
  • szczapy i wałki opałowe,
  • odpady opałowe,
  • drobnica opałowa,
  • wióry i trzaski,
  • karpina opałowa

Polskie Normy odnośnie do surowca drzewnego

  • PN-92/D-02002: Surowiec drzewny. Podział, terminologia i symbole.
  • PN-D-02006:2000 Surowiec drzewny. Odbiorcza kontrola jakości według metody alternatywnej. Terminy, definicje i metody badań.
  • PN-92/D-95000: Surowiec drzewny. Pomiar, obliczanie miąższości i cechowanie.
  • PN-92/D-95008: Drewno wielkowymiarowe liściaste.
  • PN-91/D-95009: Surowiec drzewny. Zrąbki leśne.
  • PN-92/D-95017: Drewno wielkowymiarowe iglaste.
  • PN-92/D-95018: Drewno średniowymiarowe.
  • PN-92/D-95019: Drewno małowymiarowe.

Zobacz też

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.