Husky syberyjski

Husky syberyjski o umaszczeniu czarno-białym
Inne nazwy	Arctic Husky, Syberian Husky, husky syberyjski
Kraj patronacki	Stany Zjednoczone
Kraj pochodzenia	Syberia[1]
Wymiary
Wysokość	53 – 56 cm (psy), 51 – 56 cm (suki)[2]
Masa	20 – 27 kg (psy), 16 – 22 kg (suki)
Klasyfikacja
FCI	Grupa V, Sekcja 1, numer wzorca 270
AKC	Working
ANKC	Grupa 6 (Utility)
CKC	Grupa 3 (Working)
KC(UK)	Working
NZKC	Utility
UKC	Northern Breed
Wzorce rasy
FCI AKC ANKC CKC KC(UK) NZKC UKC

Husky syberyjski – jedna z ras psów, należąca do grupy szpiców i psów w typie pierwotnym, zaklasyfikowana do sekcji północnych psów zaprzęgowych. Zgodnie z klasyfikacją amerykańską, należy do grupy psów pracujących^[3]. Typ wilkowaty^[4]. Nie podlega próbom pracy^[1].

Historia

Rasa ta jest rasą pierwotną, pochodzącą z rejonu Kołymy w północnej Syberii. Hodowana tam przez pionierów w hodowli psów zaprzęgowych – Czukczów oraz Kamczadalów, Koriaków i Jukagirów. Około 17 tysięcy lat temu wiele paleoazjatyckich plemion zamieszkiwało te tereny, gdy były one cieplejszym i bardziej przyjaznym terenem łowieckim. Ludzie zdobywali tam pożywienie polując, w czym pomagały im psy myśliwskie. Każda grupa stworzyła własny typ psa w zależności od wymagań łowieckich, ukształtowania terenu, występujących temperatur czy grubości pokrywy śnieżnej.

Czukcze żyli na półwyspie rozciągającym się z Syberii w kierunku Alaski. Około 3000 lat temu klimat uległ znacznemu ochłodzeniu, toteż Czukcze zaczęli wykorzystywać psy do ciągnięcia sań. Lud ten żył w stałych osadach, w głębi lądu i aby polować musiał przemierzać duże odległości. Ideałem psa było niewielkie zwierzę, które potrzebowało mało pokarmu, ale było na tyle silne, aby ciągnąć upolowaną zdobycz z umiarkowaną prędkością na długich dystansach. Kiedy zaistniała potrzeba przewiezienia cięższego ładunku, pożyczano psy od sąsiadów i zamiast 6-8 zaprzęgano 16 lub 18. Wszystkie samce, oprócz najlepszych, prowadzących zaprzęgi, kastrowano. Zabieg ten miał na celu nie tylko ukrócenie zbędnych kojarzeń, ale pomagał psom w utrzymaniu tłuszczu na ciele. Czukockie zaprzęgi liczące 20 psów potrafiły podobno przebyć w ciągu 6 godzin odległość 120 km i ciągnąć ciężar o masie około 600 kg. Były one często używane przez Rosjan do transportu pasażerów i poczty. Pokonywały wówczas 160–180 km dziennie w szybkim tempie.

Husky zostały sprowadzone do Kanady w 1909 r. przez rosyjskiego handlarza futrami Williama Goosaka, ale nie jest wykluczone, że mogły się tam przedostać znacznie wcześniej. Goosak wystawił zaprzęg w wyścigu „All Alaska Sweepstake” na dystansie 650 km. W porównaniu z miejscowymi psami zaprzęgowymi wydawały się być tak niepozorne, iż początkowo zostały wyśmiane i ochrzczone mianem „syberyjski szczur”. Zaprzęg owych „szczurów”, prowadzony przez Thurnstrup'a, po pokonaniu morderczego dystansu zjawił się na mecie jako trzeci. I tak rozpoczął się ciąg zwycięstw psów tej rasy. W 1910 r. na trasie tego samego wyścigu John Johnson ze swym zaprzęgiem husky uzyskał rekordowy czas 74 h. 14 min. 39 sek., pobity dopiero niedawno, w 1983 r. W latach 1915, 1916 i 1917 wygrywał słynny zaprzęg husky Leonarda Seppali.

Psy Seppali dały początek hodowli tej rasy na kontynencie amerykańskim, gdzie jako szybkie i wytrzymałe prędko zyskały sławę i uznanie. Rozwój hodowli doprowadził do zarejestrowania rasy przez „Amerykański Kennel Club”. Krzyżówki z miejscowymi psami doprowadziły do uzyskania typu uniwersalnego. Psów używano nie tylko w sporcie, ale również w pracy – do przewożenia niezbyt ciężkich ładunków i poczty.

Norweski badacz Roald Amundsen (1872–1928), planując ekspedycję naukową z Alaski na Biegun północny, wybrał do transportu sprzętu właśnie husky. Niestety, wybuch I wojny pokrzyżował plany ekspedycji, a sprowadzone przez Amundsena psy rozpowszechniły się po Kanadzie i USA. Kiedy w latach 1950–1960 rozkwitła hodowla husky w Ameryce Północnej przywieziono pierwsze egzemplarze tych psów do Europy. Popularność oraz liczebność psów rasy siberian husky w Europie znacznie wzrosła wraz z rozwojem sportu zaprzęgowego.

Husky ciągnące hulajnogę

Husky w zaprzęgu

Użytkowość

Współcześnie husky syberyjski jest wykorzystywany, tak jak i dawniej, jako pies zaprzęgowy, także jako pies rodzinny.

Wygląd

Husky syberyjski to pies silny umiarkowanie, zwarty, o sportowej sylwetce formatu skróconego prostokąta.

Budowa

• Głowa: średniej wielkości, proporcjonalna do tułowia.
  • Kufa jest średniej wielkości, zwęża się stopniowo w stronę wierzchołka nosa. Koniec kufy nie jest ani szpiczasty, ani kwadratowy. Wierzchołek nosa czarny u psów szarych, płowych i czarnych. Koloru wątrobianego u psów rudych (maści miedzianej). Brązowy lub cielisty u psów maści białej. Zgryz nożycowy. Dopuszczalny jest brak zębów P1.
  • Uszy są średniej wielkości trójkątne, wysoko osadzone i zbliżone do siebie, są grube i obficie porośnięte włosiem. Koniec ucha lekko zaokrąglony, stoi prosto do góry.

U husky spotykana jest różnobarwność tęczówek.

• Oczy są brązowe lub jasnoniebieskie, przy czym często jedno może mieć inny kolor niż drugie. Są w kształcie migdała i osadzone lekko skośnie^[2]. Oryginalną i często poszukiwaną cechą są niebieskie tęczówki.
• Szyja: średniej długości, dumnie noszona, gdy pies stoi, w kłusie szyja opuszcza się tak, że głowa noszona jest lekko do przodu, obficie owłosiona.
• Tułów: silny zwarty, linia grzbietu prosta, kłąb wyraźny, lędźwie dobrze umięśnione, zad prosty, klatka piersiowa głęboka.
  • Kończyny przednie: mocne i proste, równoległe względem siebie.
  • Kończyny tylne: średnio kątowane, mocne, uda dobrze umięśnione.
• Ogon: w kształcie lisiej kity, dobrze owłosiony, osadzony powyżej linii grzbietu i noszony w kształcie sierpowatego łuku, gdy pies ma napiętą uwagę.
• Kościec: mocny, ale nie ciężki.
• Ruch: lekki, płynny, zwinny, swobodny, żywy i elegancki; ze względu na swój ciężar ciała i wielkość husky jest najszybszym z północnych ras psów zaprzęgowych.
• Wady: Brak prawidłowo wykształconych obu jąder w mosznie, oraz wszystko co odbiega od oficjalnego wzorca.

Zdrowie i pielęgnacja

Sierść husky wymaga szczotkowania dwa razy w tygodniu. Dwa razy w roku, kiedy wełnisty podszerstek husky wypada płatami, pies potrzebuje wzmożonej pielęgnacji^[5]. Najbardziej typowe dla rasy dolegliwości to choroby oczu (w tym postępujący zanik siatkówki^[6]), dysplazja bioder i niedobory cynku. Długość życia: 12 do 14 lat^[7].

Zobacz też

• Alaskan malamute
• Togo (pies)
• Balto

Przypisy

Bibliografia

• Alderton D., Wybierz psa dla siebie, P. Kozłowski (tłum.), Warszawa: Muza SA, 2011, ISBN 978-83-7495-982-7, OCLC 802562854.
• Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09354-7.brak strony w książce
• Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.brak strony w książce
• Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 171. ISBN 83-7073-122-8.
• Ammy Marder, Debra Horwitz: Nasz pies. Poradnik dla właścicieli psów. Warszawa: Książka i Wiedza, 1999. ISBN 83-05-13030-4.brak strony w książce
• Izabela Przeczek, Psy rasowe. Pochodzenie, rasy, zachowania. Warszawa: Wydawnictwo SBM, 2016. ISBN 978-83-8059-273-5.
• [Redaktor wydania oryginalnego: Paul McGreevy]: Pies: poradnik dla miłośników. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2006. ISBN 83-7319-904-7.
• David Taylor: Księga psów. Warszawa: Świat Książki, 1995. ISBN 83-7129-102-7.brak strony w książce