Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
pęczyna węzłobaldachowa | ||
Nazwa systematyczna | |||
Helosciadium nodiflorum (L.) Koch Nova Acta Phys.-Med. Acad. Caes. Leop.-Carol. Nat. Cur. 12(1): 126 1824 | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Pęczyna węzłobaldachowa, selery węzłobaldachowe[4] (Helosciadium nodiflorum (L.) W.D.J. Koch[5][6]) – gatunek roślin należący do rodziny selerowatych. Występuje w Europie i Afryce wokół Morza Śródziemnego, w Europie zachodniej, południowo-zachodniej Azji i Ameryce. W Polsce jest krytycznie rzadki, znane jest jedno tylko jego stanowisko (Królów w województwie lubuskim).
Morfologia
- Łodyga
- Dołem pokładająca się, górą wzniesiona, rozgałęziona, o wysokości do 90 cm. W węzłach zakorzenia się.
- Liście
- Ulistnienie skrętoległe. Liście pojedynczo-pierzasto złożone o siedzących, jajowatych lub lancetowatych odcinkach z karbowanymi brzegami.
- Kwiaty
- Zebrane w baldach złożony składający się z kilku baldaszków. Mają 5 – 7 błoniasto obrzeżonych pokrywek. Baldach jest prawie siedzący z 1 lub 2 pokrywami. Kwiaty drobne, o białych płatkach korony i zielonym kielichu z niewyraźnymi ząbkami.
- Owoc
- Żeberkowane, kuliste lub elipsoidalne rozłupki.
Biologia i ekologia
Hydrofit, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do września. W jedynym miejscu swojego występowania w Polsce rośnie w rowie odwadniającym, wśród niskiego szuwaru, na powierzchni kilkunastu m². Liczba chromosomów 2n=22.
Zagrożenia i ochrona
Gatunek objęty w Polsce od 2004 r. ochroną ścisłą. Jedyne jego stanowisko w Polsce zagrożone może być potencjalnie zarośnięciem przez roślinność łąkową, lub zmianą stosunków wodnych.
Kategorie zagrożenia gatunku:
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[7]: E (wymierający); 2016: CR (krytycznie zagrożony)[8].
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: CR (krytycznie zagrożony)[9].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-09-07] (ang.).
- ↑ Helosciadium nodiflorum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ A.C. Ronse, A. Popper, J.C. Preston, M.F. Watson. Taxonomic revision of European Apium L. s.l.: Helosciadium W.D.J.Koch restored. „Plant Systematics and Evolution”. 287, 1–2, s. 1–17, 2010.
- ↑ Kadereit J.W., Albach D.C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
Bibliografia
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.