| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
C27H30O16 | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
610,52 g/mol | ||||||||||||||||||||
Wygląd |
żółty, krystaliczny proszek, ciemniejący pod wpływem światła[1] | ||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||
DrugBank | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Rutyna, rutozyd (łac. rutosidum) – organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów flawonoidowych. Naturalny związek pochodzenia roślinnego, pozyskiwany z kwiatów perełkowca japońskiego (Styphnolobium japonicum) i z ziela gryki (Fagopyrum esculentum). Po raz pierwszy rutyna została wyizolowana z ziela ruty zwyczajnej (stąd nazwa). Jest czasami błędnie[9] nazywana witaminą P[10].
Właściwości
Wykazuje właściwości antyoksydacyjne[11]. Niweluje szkodliwe działanie wysoce reaktywnych rodników. Spowalnia utlenianie witaminy C (przedłuża tym samym jej działanie). Ponadto ma właściwości uszczelniające naczynia, przeciwzakrzepowe i przeciwwysiękowe. Wzmacnia naczynia włosowate[12][13].
Wykazuje też działanie przeciwzapalne[12], choć jest to przedmiotem kontrowersji[13].
Zastosowanie medyczne
Rutyna zalecana jest w chorobach żył i zaburzeniach mikrokrążenia[12][13]. Ponadto stosowana jest także w zapobieganiu i leczeniu przeziębienia i grypy[12][13], jednak wytyczne Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków nie zalecają jej używania w takich stanach chorobowych[14].
W preparatach zazwyczaj występuje w połączeniu z witaminą C, występuje także w suplementach diety[12][13].
W lecznictwie stosowane są też półsyntetyczne pochodne rutyny – okserutyny, o podobnym działaniu, lecz lepszej przyswajalności. Zawierają one rutynę modyfikowaną różną liczbą grup hydroksyetylowych[13].
Przykładowe rośliny zawierające rutynę
- aronia czarna[15]
- berberys pospolity
- bez czarny
- dziurawiec zwyczajny
- eukaliptus (liść)[16]
- fiołek trójbarwny
- gryka (ziele)[16]
- kapary cierniste
- mięta pieprzowa
- perełkowiec japoński (ziele)[16]
- podbiał pospolity
- rozchodnik ostry
- ruta (ziele)[16]
- szczaw
- szczawik zajęczy (90–120 mg /100 g świeżego surowca[11])
- wyka (ziele)[16]
Przypisy
- 1 2 3 4 Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
- ↑ Rutin, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 5280805 [dostęp 2023-06-12] (ang.).
- ↑ Rutin, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB01698 [dostęp 2023-06-12] (ang.).
- ↑ Fumiko Abe , Tatsuo Yamauchi , Kazuo Minato , Presence of cardenolides and ursolic acid from oleander leaves in larvae and frass of Daphnis nerii, „Phytochemistry”, 42 (1), 1996, s. 45–49, DOI: 10.1016/0031-9422(95)00837-3 [dostęp 2023-06-12] (ang.).
- ↑ Yu Han i inni, Design, synthesis, and antiviral activity of novel rutin derivatives containing 1, 4-pentadien-3-one moiety, „European Journal of Medicinal Chemistry”, 92, 2015, s. 732–737, DOI: 10.1016/j.ejmech.2015.01.017 [dostęp 2023-06-12] (ang.), patrz supplementary data.
- ↑ Yang Xie i inni, Pheonolic Compounds from the Fruits of Viburnum sargentii Koehne, „Molecules”, 20 (8), 2015, s. 14377–14385, DOI: 10.3390/molecules200814377, PMID: 26258773, PMCID: PMC6332086 [dostęp 2023-06-12] (ang.).
- ↑ Ran Liang i inni, Thermodynamic versus Kinetic Control of Antioxidant Synergism between β-Carotene and (Iso)flavonoids and Their Glycosides in Liposomes, „Journal of Agricultural and Food Chemistry”, 58 (16), 2010, s. 9221–9227, DOI: 10.1021/jf1015413 [dostęp 2023-06-12] (ang.).
- ↑ Rutyna (nr 78095) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck). [dostęp 2018-04-03].
- ↑ Øyvind M. Andersen , Kenneth R. Markham , Flavonoids. Chemistry, Biochemistry, and Application, Boca Raton: CRC Press, 2006, s. 220, ISBN 0-8493-2021-6 .
- ↑ rutyna, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-06-12] .
- 1 2 Helena Šircelj , Maja Mikulič-Petkovšek , Franc Batič , Antioxidants in spring leaves of Oxalis acetosella L., „Food Chemistry”, 123 (2), 2010, s. 351–357, DOI: 10.1016/j.foodchem.2010.04.042 [dostęp 2023-06-12] (ang.).
- 1 2 3 4 5 Rutinoscorbin tabletki powlekane - działanie, dawkowanie, cena, refundacja [online], Medycyna Praktyczna [dostęp 2023-06-12] .
- 1 2 3 4 5 6 Okserutyna [online], Medycyna Praktyczna [dostęp 2023-06-12] .
- ↑ Katarzyna Karpierz , Monika Wanke-Rytt , Leki przeciwgrypowe [online], Medycyna Praktyczna, 18 marca 2021 [dostęp 2023-06-12] .
- ↑ Aronia czarna [online], szarekfarm.pl [dostęp 2018-04-03] .
- 1 2 3 4 5 Antyoksydanty w ziołach. « Medycyna dawna i współczesna [online], rozanski.li [dostęp 2017-11-26] .
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.