Roman Mścisławowicz
Роман Мстиславич
Ilustracja
Roman halicki przyjmuje nuncjusza papieskiego, obraz pędzla Nikołaja Newrewa z 1875
Książę halicki
Okres

od 1188, 1199
do 1189, 1205

Poprzednik

Oleg Jarosławicz, Włodzimierz II Jarosławicz

Następca

Włodzimierz II Jarosławicz

Dane biograficzne
Dynastia

Rurykowicze

Data urodzenia

1155–1162

Data i miejsce śmierci

19 czerwca 1205
okolice Zawichostu

Przyczyna śmierci

bitwa pod Zawichostem

Ojciec

Mścisław II Iziasławicz

Matka

Agnieszka, córka Bolesława III Krzywoustego

Rodzeństwo

Światosław Mścisławowicz

Małżeństwo

Predsława Rurykówna, córka Ruryka II Rościsławowica
od 1177–1185
do 1196

Małżeństwo

Anna-Eufrozyna

Roman Mścisławowicz, Roman II halicki (ukr. Роман Мстиславич) – (ur. między 1155 a 1162[1], zm. 19 czerwca 1205, okolice Zawichostu) – książę Nowogrodu Wielkiego w latach 1168–1170, książę włodzimiersko-wołyński w latach 1170–1199, od 1199 książę halicko-włodzimierski, od 1203 władca Kijowa, syn Mścisława II Iziasławicza z dynastii Rurykowiczów.

Życiorys

Był zapewne drugim w kolejności[2] synem wielkiego księcia kijowskiego Mścisława II Iziasławicza i Agnieszki, córki księcia polskiego Bolesława III Krzywoustego. Imię dostał być może na cześć Romana Rościsławowica, księcia smoleńskiego, który mógł być także jego ojcem chrzestnym[3].

Po śmierci swojego brata Światosława Mścisławowicza, dzięki interwencji Kazimierza II Sprawiedliwego, został w 1183 roku władcą Brześcia. Walcząc w Bitwie Mozgawskiej w 1195 roku po stronie Leszka I Białego odniósł ciężkie rany. Przeprowadził serię zwycięskich kampanii przeciwko Połowcom w latach 1197–1198, 1201, 1204. W 1199 opanował Halicz, a brak kontrakcji ze strony węgierskiej spowodowany był być może sojuszem, przypieczętowanym małżeństwem Romana z bizantynką Marią(?)[4]. Prowadził aktywną politykę zagraniczną, obiecując królowi Niemiec Filipowi Szwabskiemu pomoc zbrojną przeciwko Welfom. Pokonany przez wojska księcia krakowskiego Leszka I Białego, poległ w bitwie pod Zawichostem 19 czerwca 1205. Pierwotnie pochowany, zapewne 22 czerwca, w Sandomierzu[5]. Jego zwłoki zostały wykupione przez Rusinów za wielką cenę srebra, następnie ekshumowane. Spoczęły prawie na pewno w którejś z cerkwi we Włodzimierzu Wołyńskim, jednak raczej nie w tamtejszej cerkwi katedralnej[6].

Małżeństwa

Pierwszą jego żoną została, zapewne między rokiem 1177/1178 a 1185[7], Predsława Rurykówna, córka Ruryka II Rościsławowica, księcia kijowskiego i owruckiego. Małżeństwo to zostało zerwane przez Romana najprawdopodobniej jesienią 1196, choć być może stało się to dopiero zimą 1198/1199[8]. Powód porzucenia żony przez Romana był jak najbardziej polityczny. Ruryk Rościsławowic odebrał Romanowi przyznane mu po 25 lipca 1194 grody: Torczesk, Trepol, Korsuń, Bogusław. Roman zarzucił Rurykowi spiskowanie przeciwko niemu z Wsiewołodem III Wielkie Gniazdo, po czym obawiając się interwencji teścia uszedł do Polski, gdzie uczestniczył w bitwie nad Mozgawą, w której został ranny. Być może pewien wpływ na odsunięcie Predsławy miał również fakt braku potomstwa męskiego[8]. Po odprawieniu swojej pierwszej żony, najpóźniej w 1199 Roman ożenił się po raz wtóry z osobą nieznanego pochodzenia, zapewne bizantyńskiego[9], być może o imieniu Maria[10] lub Eufrozyna[11].

Potomstwo

Genealogia

Izasław II
ur. 1096
zm. 13 XI 1154		 NN
ur. ?
zm. 1151		 Bolesław III Krzywousty
ur. 20 VIII 1086
zm. 28 X 1138		 Salomea z Bergu
ur. 1093–1101
zm. 27 VII 1144
         
     
  Mścisław Izjasławowic
ur. 15 IV 1132 – 1135
zm. 19 VIII 1170		 Agnieszka
ur. 1137
zm. po 1182
     
   
1
Predsława
ur. ?
zm. ?
OO    w okr. 1177/1178–1185		 Roman II halicki
( ur. w okr. 1155–1162
 zm. 19 VI 1205)		 2
Maria?
ur. ok. 1185-1187
zm. między I 1254 a 1290
OO    najp. 1199
                   
                   
   1    2    2    2    
Fedora (Teodora)
ur. ok. 1182-1184
zm. po 1241		 Helena?
 ur. 1199-1201
 zm. po wiośnie/lecie 1241		 Daniel halicki
ur. 1201
 zm. 1264		 Wasylko
ur. 1203
 zm. 1269

Przypisy

  1. ↑ Chociaż nie można wykluczyć, że urodził się już w 1152. Dąbrowski 2002 ↓, przypis 47, s. 25.
  2. ↑ Dąbrowski 2002 ↓, przypis 43, s. 23n..
  3. ↑ Dąbrowski 2002 ↓, s. 25n.
  4. ↑ Dąbrowski 2002 ↓, s. 43.
  5. ↑ Dąbrowski 2002 ↓, przypis 55, s. 27n..
  6. ↑ Dąbrowski 2002 ↓, przypis 59, s. 28. Miejscem spoczynku raczej nie była cerkiew Bogurodzicy w Haliczu.
  7. ↑ Dąbrowski 2002 ↓, s. 30.
  8. 1 2 Dąbrowski 2002 ↓, s. 33.
  9. ↑ Dąbrowski 2002 ↓, s. 34–40.
  10. ↑ Dąbrowski 2002 ↓, s. 42.
  11. ↑ Aleksandr V. Majorov, Eufrozyna Halicka. Córka imperatora bizantyńskiego na Rusi Halicko-Wołyńskiej (ok. 1176-1180 – po 1253), Kraków: Avalon 2016.
  12. ↑ Istnieje bardzo mało prawdopodobna możliwość, że była córką Romana z pierwszego małżeństwa. Dąbrowski 2002 ↓, s. 51–52.

Bibliografia

  • Dariusz Dąbrowski: Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich. Poznań Wrocław: Wyd. Historyczne, 2002. ISBN 83-913563-8-8. OCLC 53319546. (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.