Znak zapytania (pytajnik) – znak interpunkcyjny, służący do określenia intencji osoby mówiącej, która chce otrzymać dane informacje od osoby pytanej (wyjątkiem jest pytanie retoryczne). Znak zapytania kończy zdania pytające, a ujęty w nawiasy podaje w wątpliwość część zdania, do której się odnosi.
Znak zapytania w polskiej literaturze pojawił się w epoce renesansu w twórczości Jana Kochanowskiego. Dbał on o przestankowanie i oprócz pytajnika używał też dwukropka (oznaczając nim pauzę) oraz nawiasów. Znak zapytania zaś wyglądał u niego graficznie jak odwrócony do góry nogami średnik.
W innych pismach znak zapytania może mieć inny kształt, np. w piśmie greckim i we wczesnych manuskryptach łacińskich znak zapytania wygląda jak średnik (;). W piśmie Braille’a wytłacza się kropki 26: ⠢.
W matematyce oznacza funkcję pytajnika Minkowskiego, zwaną również gładkimi diabelskimi schodami.
W notacji szachowej ? oznacza słaby ruch (błąd strategiczny), a ?? — oczywisty błąd taktyczny[1].
Użycie w programowaniu
W informatyce stosowany jest w składni niektórych języków komputerowych:
- operator warunkowy
wyrażenie ? jeżeli_prawda : jeżeli_fałsz
(a<5 ? a : 0
), np. w języku C, C++ i pokrewnych; - znak sterujący wprowadzający znak obcy w języku C (
??(
oznacza[
); - przeglądanie łańcuchów, z przypisaniem (operator
?:=
), w języku Icon; - znak zastępujący dowolny, pojedynczy znak, w tworzeniu wzorca nazw grupy plików (
pli?.jp?
), np. w konsoli tekstowej systemu operacyjnego Windows, DOS, CP/M; - operator kodu znaku w języku Lisp (?A = 0101);
- znak podstawienia parametru w językach Java i SQL;
- znak dowolności oraz znak podglądania w niektórych systemach zapisu wyrażeń regularnych.
W Unikodzie znak zapytania występuje w wersjach:
Znak | Unikod | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa polska |
---|---|---|---|---|
? | U+003F | ? lub ? | QUESTION MARK | znak zapytania |
¿ | U+00BF | ¿ lub ¿ lub ¿ | INVERTED QUESTION MARK | znak zapytania odwrócony |
Znak zapytania w innych językach
Język hiszpański
W języku tym, począwszy od XVIII w. używa się otwierającego i zamykającego znaku zapytania, np.: ¿Hablas español? W przypadkach, gdy należy użyć zarówno znaku zapytania i wykrzyknika – można zrobić to na dwa sposoby:
- 1. użyć po jednym z nich na początku i na końcu zdania[2] (według zasady, że te same znaki muszą znajdować się na obu końcach):
- ¡¿Quién te has creído que eres?!
- ¿¡Quién te has creído que eres!?
- 2. odwrócony wykrzyknik dać na początek, pytajnik – na koniec: ¡Quién te has creído que eres?
Język francuski
W języku francuskim znak zapytania otoczony jest dwiema spacjami (podobnie wykrzyknik, średnik i dwukropek)[3], np. Vous venez de le dire ? – Powiedzieliście to przed chwilą?
Przypisy
- ↑ Erik, Szachowa notacja - język szachów! [online], Chess.com [dostęp 2023-01-14] (pol.).
- ↑ Diccionario panhispánico de dudas. strona RAE (Królewskiej Akademii Hiszpańskiej). (hiszp.).
- ↑ Ari Rafaeli, Book typography, Oak Knoll Press, 2005
Klawiatura komputerowa zgodna z PC (Windows, układ QWERTY) | ||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Esc | F1 | F2 | F3 | F4 | F5 | F6 | F7 | F8 | F9 | F10 | F11 | F12 | PrtSc/ SysRq |
ScrLk | Pause/ Break |
|||||||||
Ins | Home | PgUp | Num | / | * | - | ||||||||||||||||||
Del | End | PgDn | 7 | 8 | 9 | + | ||||||||||||||||||
4 | 5 | 6 | ||||||||||||||||||||||
↑ | 1 | 2 | 3 | Ent | ||||||||||||||||||||
← | ↓ | → | 0 | . |