Insygnia prefekta pretorianów

Prefekt pretorianów (łac. praefectus praetorio) był jednym z najwyższych urzędników cesarskich w starożytnym Rzymie.

Pierwotnie pełnił funkcję dowódcy gwardii przybocznej cesarza (cohors praetoria), z czasem stał się drugą po cesarzu osobą w państwie m.in. dzięki uzyskaniu dowództwa nad wojskami Italii (był odpowiedzialny za stacjonujący w Alba pod Rzymem legion II Parthica) i obejmując kierownictwo całej administracji. Od pierwszej połowy III w. n.e. jego rozporządzenia miały moc ogólnie obowiązującą. W rękach prefekta pretorianów została także skupiona władza sądownicza w zastępstwie cesarza. Aby zapobiec zamachom organizowanym przez dzierżących w swym ręku dużą władzę prefektów pretorianów, cesarze zaczęli mianować po dwóch prefektów. W związku z ich uprawnieniami sądowniczymi stanowisko jednego z nich zajmował zwykle prawnik. Po reformie administracyjnej Konstantyna w IV w. n.e. prefekci pretorianów stali na czele dużych jednostek administracyjnych – prefektur (4 w całym imperium: praefectura praetorio per Orientem, per Illyricum, Italiae et Galliarum).

Przed wyniesieniem na cesarski tron prefektem pretorianów byli: Tytus, Makrynus i Filip Arab. Do najbardziej wpływowych prefektów pretorianów należeli: Aemilius Papinianus, Ulpian Domicjusz, Lucjusz Eliusz Sejan, Sekstus Afraniusz Burrus, Lucjusz Fulwiusz Plautianus.

Lista prefektów