Polisacharydy, wielocukry, cukry złożone – grupa węglowodanów i zarazem biopolimerów, które są złożone z merów będących cukrami prostymi połączonych wiązaniami glikozydowymi. Stanowią one ważną grupę polimerów naturalnych wykorzystywanych w organizmach żywych jako materiał budulcowy i zapasowy. Grupa ta charakteryzuje się dużą różnorodnością, jeżeli chodzi o strukturę i miejsce występowania. Do polisacharydów i ich pochodnych zalicza się między innymi:

  • skrobię – materiał zapasowy roślin, gromadzony w owocach, nasionach, korzeniach, liściach, bulwach, rdzeniu łodygi i kłączach; skrobia i jej pochodne są wykorzystywane w przemyśle włókienniczym, farmaceutycznym, kosmetycznym, papierniczym, tekstylnym oraz do produkcji klejów
  • inulina – materiał zapasowy niektórych roślin np. z rodziny Asteraceae.
  • glikogen – materiał zapasowy u zwierząt, występuje głównie w mięśniach szkieletowych i wątrobie
  • dekstran – forma zapasowa dla bakterii i drożdży, szeroko stosowany w medycynie
  • celulozę i jej pochodne – główny składnik budulcowy roślin, podstawowy składnik papieru, klejów, lakierów, celofanu, błon fotograficznych i sztucznego jedwabiu
  • chitynę – substancja podporowa budująca pancerze skorupiaków, oskórek owadów i ściany komórkowe niektórych gatunków grzybów; najpowszechniej występujący na Ziemi polisacharyd
  • karageninę i alginian – polimery otrzymywane z wodorostów stosowane w kuchni Dalekiego Wschodu jako zagęstnik
  • kwas hialuronowy – zwiększający elastyczność skóry; składnik kremów
  • heparynę – produkowana przez komórki tuczne ssaków mieszanina polimerów o właściwościach przeciwzakrzepowych.

Zastosowanie

Substancje te są szeroko stosowane w wielu dziedzinach życia, od przemysłu spożywczego po aparaturę medyczną i leki. Różne zmodyfikowane chemicznie polisacharydy znajdują zastosowanie w medycynie jako nośniki leków oraz substancje o aktywności biologicznej[1].

Przypisy

  1. ↑ Kamil Kamiński, Krzysztof Szczubiałka, Karolina Zazakowny, Radosław Lach i inni. Chitosan Derivatives as Novel Potential Heparin Reversal Agents. „Journal of Medicinal Chemistry”. 53 (10), s. 4141–7, 2010. DOI: 10.1021/jm1001666.

Bibliografia

  • Encyklopedia techniki. Chemia. Warszawa: WNT, 1965.
  • Chemia polimerów. Tom III. Polimery naturalne i polimery o specjalnych właściwościach. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 1998.
  • Jan F. Rabek: Współczesna wiedza o polimerach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.