Droga startowa 31 na lotnisku Praga-Ruzyně (Czechy)

Droga startowa (ang. runway) – prostokątna powierzchnia wyznaczona na lotnisku lądowym, przygotowana do startów i lądowań statków powietrznych^[1].

Stanowi zasadniczą część pola wzlotów lotniska o sztucznej utwardzonej nawierzchni (betonowej, asfaltowo-betonowej) lub, na mniejszych lotniskach, naturalnej (trawiastej znanej również jako darniowa, żwirowa), przeznaczoną do startów i lądowań samolotów (rzadziej śmigłowców).

Droga startowa jest w języku potocznym powszechnie i błędnie nazywana pasem startowym, podczas gdy pas startowy oprócz samej drogi startowej obejmuje także niezbędną ze względów bezpieczeństwa dodatkową powierzchnię po jej bokach oraz na końcach^[2].

Długość drogi startowej na lotnisku powinna wystarczać na:

• rozbieg – od postoju statku powietrznego aż do momentu bezpiecznej (pewnej) szybkości oderwania się od pasa
• dobieg – wystarczający dla wytracenia szybkości od momentu przyziemienia (zetknięcia z lotniskiem) do zatrzymania samolotu.

Długość drogi startowej stanowi o klasie lotniska. Pasy startowe posiadają często system naprowadzenia radiowego ILS pomagający pilotowi wylądować w trudnych warunkach widoczności, a nawet, w przypadku ILS-u kategorii IIIc, automatycznie wylądować za niego.

Istnieją także wodne pasy startowe dla statków powietrznych przystosowanych do startów i lądowań na akwenach.

Układ, nazewnictwo i wymiary

Drogi startowe są zazwyczaj ponumerowane zgodnie ze swoim azymutem magnetycznym, zaokrąglonym do najbliższej dziesiątki stopni, podzielonym przez dziesięć. Każda z cyfr jest wymawiana osobno gwoli jasności w rozmowach przez radio w języku angielskim. Na przykład Runway Three Six (droga startowa 36) wskazuje azymut 360 stopni (tj. północ magnetyczną), Runway Zero Nine (droga startowa 09) może być nazwą dla drogi startowej o azymucie 94 stopni, a Runway One Seven (droga startowa 17) może odpowiadać drodze startowej o azymucie 168 stopni. Każda droga startowa może być użyta w obydwu kierunkach, wobec czego nosi dwie nazwy. Runway One Zero (droga startowa 10) przeistacza się w Runway Two Eight (droga startowa 28), kiedy zostaje użyta w odwrotnym kierunku.

W Stanach Zjednoczonych drogi startowe na kierunku od 01 do 09 nie posiadają pierwszego zera, np. oznaczenie brzmi Runway Seven, a nie Runway Zero Seven, a droga jest oznaczona jako RWY 7.

Jeśli istnieją dwie lub trzy drogi startowe wskazujące ten sam kierunek (równoległe drogi startowe), każda z nich ma nazwę która zawiera człon „Left” (lewa), „Right” (prawa) lub „Center” (środkowa), na przykład Runway One Five Left (15L), Runway One Five Center (15C), i Runway One Five Right (15R). Runway Two Left (2L) staje się Runway Two Zero Right (20R), gdy zostaje użyta w odwrotnym kierunku.

W dużych portach lotniczych o więcej niż trzech równoległych drogach startowych (takich jak Los Angeles International Airport w Los Angeles czy Hartsfield–Jackson Atlanta International Airport w Atlancie) nie stosuje się dodatkowych przymiotników, tylko „obraca” nazwy niektórych dróg o 10 stopni. I tak np. w Los Angeles wszystkie cztery drogi startowe są absolutnie równoległe do siebie (azymut ok. 69 stopni), ale nazywają się Runway Six Left (6L), Runway Six Right (6R), Runway Seven Left (7L) i Runway Seven Right (7R).

Zaleca się, aby samoloty wzlatywały i lądowały pod wiatr. Wobec tego większe porty lotnicze zazwyczaj posiadają dwie (lub więcej) drogi startowe, żeby można było wybrać tę, na której jest to akurat najbardziej wykonalne. Porty lotnicze z jedną drogą startową są najczęściej zbudowane tak, że prowadzi ona zgodnie z najczęstszym kierunkiem wiatru.

Wymiary dróg startowych sięgają od 240 m (800 stóp) długości i 8 m (25 stóp) szerokości na mniejszych lotniskach dla awionetek do 4800 m (16 000 stóp) długości i 80 m (250 stóp) szerokości w wielkich międzynarodowych portach lotniczych zbudowanych do obsługi dużych odrzutowców pasażerskich. Wymiary są podawane w stopach w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, a w metrach wszędzie indziej.

Według stanu na 2015 rok najdłuższą drogę startową w Polsce miało lotnisko na Okęciu: 3690 m. Następnie w bazie wojskowej w Powidzu koło Konina — 3300 m, w Rzeszowie-Jasionce — 3200 m oraz Katowice-Pyrzowice — 3200 m^[3].

Wszystkie pojazdy i statki powietrzne korzystające z drogi startowej i poruszające się po niej muszą mieć pozwolenie kontroli ruchu lotniczego. Ponadto pojazdy poruszające się po pasie startowym i wokół pola wzlotów zgodnie z zaleceniami ICAO powinny posiadać żółte światło ostrzegawcze. Oprócz tego, wszelkie obiekty wokół pasa startowego powinno się oznaczać jako przeszkody lotnicze: oznakowane w dzień i oświetlone czerwonym światłem antykolizyjnym w nocy.

Zobacz też

• Ścieżka podejścia

Przypisy