Obszar aktywny to obszar atmosfery słonecznej, w którym obserwuje się całe spektrum zjawisk aktywnych na wszystkich poziomach tej atmosfery. Poszczególne zjawiska aktywne pojawiają się w zależności od stanu rozwoju obszaru aktywnego.
Pojawianie się nowego obszaru aktywnego jest związane z wynurzaniem się wiązki pola magnetycznego, tworzonego w procesie dynama u podstaw strefy konwekcyjnej. W zależności od natężenia pola i skomplikowania wiązki w poszczególnych warstwach atmosfery obserwuje się różne zjawiska.
W fotosferze na obszar aktywny składają się:
- dwubiegunowe obszary pól magnetycznych
- pochodnie fotosferyczne
- plamy lub grupy plam słonecznych o różnym stopniu rozwoju
W chromosferze obserwowane są:
- pola pochodni chromosferycznych
- protuberancje
- rozbłyski chromosferyczne
W koronie obserwowane są:
- jasne pętle rentgenowskie
- proporce koronalne
- rozbłyski rentgenowskie
- koronalne wyrzuty masy
Rozmiary oraz czas życia obszaru aktywnego mogą być bardzo różne. Najmniejsze, efemeryczne obszary aktywne, istnieją ledwie kilkanaście godzin, największe nawet kilka miesięcy.