Seminarium Marii Wniebowziętej w Cabanatuan
Dawne Niższe Seminarium Duchowne Hageveld w Heemstede
Państwa w których istnieją Niższe Seminaria (kolor niebieski) i istniały w przeszłości (kolor czerwony)

Niższe seminarium duchowne (małe seminarium) – katolicka męska szkoła średnia o profilu humanistycznym z internatem, której celem jest przygotowanie kandydatów do przyszłych studiów filozoficzno-teologicznych, umożliwiająca ascetyczne wychowanie. Placówki te należą do instytucji kościelnych, o charakterze szkół wyznaniowych i prywatnych.

Historia

Instytucje te rozwinęły się w czasach nowożytnych, w okresie spadku liczby powołań do katolickich wyższych seminariów duchownych. Atmosfera liberalna i pozytywistyczna w gimnazjach państwowych nie sprzyjała budzeniu się i rozwojowi powołań kapłańskich. Dlatego też kościoły lokalne tworzyły tanie, ale moralnie zdrowe warunki do nauki dla młodzieży męskiej pochodzącej przeważnie z uboższych rodzin. Papież Pius IX w encyklice Notis et nobiscum z 8 grudnia 1849 r. polecił zakładać małe seminaria w każdej diecezji, następnie powtórzył to papież Leon XIII w encyklice Depuis de jour z 8 września 1899 r., skierowanej do francuskiego episkopatu. Zadania małych seminariów zostały ogólnie określone w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 rokuː „szczególna troska o ochronę przed zagrożeniami świata, kształcenie w pobożności, wpajanie podstaw studiów literaturoznawczych i pielęgnowanie zalążka Bożego powołania”. Sobór Watykański II wskazał na cele dydaktyczno-wychowawcze niższego seminarium duchownego, a także położył nacisk na solidną formację religijną kandydatów, zapewnienie im kierownictwa duchowego, a także włączenia w proces wychowawczy rodziców. Ponadto Sobór zaakcentował potrzebę ogólnego rozwoju chłopców według zasad zdrowej psychologii, uwzględniającej wiek i mentalność uczniów. Ojcowie soborowi polecili, aby program nauczania w niższych seminariach opracować tak, aby absolwenci nie podejmujący studiów w wyższym seminarium duchownym, mogli się kształcić na innych uczelniach wyższych. Kwestię małego seminarium duchownego reguluje Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 roku, zaś papież Jan Paweł II w adhortacji apostolskiej Pastores dabo vobis w nr 63 podkreśla znaczenie niższych seminariów duchownych w odkrywaniu, pielęgnowaniu i rozwijaniu powołania do kapłaństwa, a także ich rolę w duszpasterstwie powołań[1].

Dawne NSD w Płocku

Polska

Historia

W 1836 roku biskup chełmiński Anastazy Sedlag otworzył w Pelplinie Collegium Marianum. W 1843 roku powstało Małe Seminarium we Lwowie, erygowane przez metropolitę lwowskiego Franciszka Pisztka. Pierwsze małe seminarium na ziemiach Królestwa Polskiego zorganizowano w 1908 roku we Włocławku z inicjatywy biskupa kujawsko-kaliskiego Stanisława Zdzitowieckiego. W 1916 roku powstało Małe Seminarium w Płocku, zainicjowane przez biskupa płockiego Antoniego Nowowiejskiego[2].

W dwudziestoleciu międzywojennym, a także w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej powstało dużo niższych seminariów duchownych diecezjalnych i zakonnych. Większość z tych szkół została zamknięta przez władze komunistyczne w okresie powojennym[3][2][1]. Wiele z tych szkół słynęło z wysokiego poziomu nauczania. Nauczyciele pracujący w niższych seminariach duchownych mieli problemy ze znalezieniem pracy w innych szkołach. W okresie komunizmu szkoły krzewiły u uczniów poczucie patriotyzmu i wiary, uczyły również nieocenzurowanej historii Polski.

Obecnie

W Polsce szkoły te prowadzone są przez Kościół rzymskokatolicki. Posiadają własny program wychowawczy. Cykl kształcenia trwa 4 lata i jest realizowany w zgodzie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi edukacji w szkołach publicznych. Są to licea ogólnokształcące prowadzone przez zakony bądź diecezje[4][5]. Edukacja w niższym seminarium duchownym kończy się maturą. Szkoła realizuje program liceum ogólnokształcącego.

W szkołach tego typu kładziony jest szczególny nacisk na wszechstronny rozwój humanistyczny. Oprócz rozszerzonego programu z języka polskiego i historii często istnieją ponadto koła zainteresowań, np. filozoficzne, historyczne czy teatralne.

Lista Niższych Seminariów Duchownych

Istniejące

Szkoły diecezjalne
Szkoły zakonne
  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Wieliczce, obecnie Kolegium św. Antoniego i bł. Krystyna w Wieliczce, wcześniej we Lwowie (1913–1939), a następnie w Warszawie, założone w 1958 roku
  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Legnicy, obecnie Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. Franciszka z Asyżu w Legnicy, założone w 1957 roku
  • Collegium Marianum w Wadowicach, dawniej NSD

Nieistniejące

Szkoły diecezjalne
  • Niższe Seminarium Duchowne w Warszawie (1925-po 1960)
  • Niższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu
  • Niższe Seminarium Duchowne w Tarnowie (1903–1963)
  • Niższe Seminarium Duchowne w Wolsztynie przeniesione z Ostrowa Wielkopolskiego (1949–1960)
  • Niższe Seminarium Duchowne w Nysie (1948–1952), następnie przeniesione na rok do Opola
  • Niższe Seminarium Duchowne w Gliwicach (1946–1963)
  • Niższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Poznańskiej (1949–1960)
  • Niższe Seminarium Duchowne w Gorzowie (1946-1960)
  • Niższe Seminarium Duchowne we Wschowie założone w 1946 roku
  • Niższe Seminarium Duchowne w Słupsku założone w 1947 roku
  • Niższe Seminarium Duchowne w Legnicy (zlikwidowane)
  • Niższe Seminarium Duchowne w Kielcach (zlikwidowane)
  • Niższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu (zlikwidowane)
  • Niższe Seminarium Duchowne w Mińsku (1918–1920)
  • Niższe Seminarium Duchowne w Wilnie
  • Niższe Seminarium Duchowne w Sejnach
  • ze eminarium Duchowne św. Jacka Archidiecezji Katowickiej[6] (1935–1939 i 1950–1962)
  • Niższe Seminarium Duchowne Diecezji Mińskiej w Nowogródku, założone w 1921 roku, przeniesione do Pińska (1925–1928), a następnie do Drohiczyna nad Bugiem (1928–1939)
  • Niższe Seminarium Duchowne we Włocławku (liceum im. Piusa X) (1908-1988)[7]
  • Niższe Seminarium Duchowne we Lwowie założone w 1843 roku
  • Niższe Seminarium Duchowne w Maszewie koło Stryja
  • Niższe Seminarium Duchowne w Przemyślu założone w 1902 roku
  • Małe Seminarium Duchowne PNKK w Sulminie (1949-1950) – szkoła Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego
Szkoły zakonne
  • Niższe Seminarium Duchowne księży Jezuitów w Nowym Sączu (1922–1952)[8]
  • Niższe Seminarium Duchowne Misjonarzy Oblatów w Markowicach (1957–2013), wcześniej w Krotoszynie (1920–1922), a następnie w Lublińcu (1922–1952)
  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów we Lwowie założone przed 1907 rokiem
  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Niepokalanowie im św. Maksymiliana Kolbego (1927–2009)
  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Katowicach Panewnikach (1922-1928)
  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Głogówku (1948–1952)
  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów we Wronkach (1925–1931)
  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Rybniku założone w 1924 roku
  • Niższe Seminarium Duchowne Misjonarzy Oblatów w Krobi założone w 1924
  • Niższe Seminarium Duchowne Polskiej Prowincji Zmartwychwstańców im. Bogdana Jańskiego w Poznaniu (1958–2008)
  • Niższe Seminarium Duchowne Polskiej Prowincji Zmartwychwstańców w Krakowie (1945–1952)
  • Niższe Seminarium Duchowne Polskiej Prowincji Zmartwychwstańców we Lwowie (1889–1895)
  • Niższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie, przy ul. św. Filipa (1878-1896), przy ul. Misjonarskiej (1896-1952, 1957-1962)[9][10]
  • Niższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Księży Misjonarzy we Lwowie założone w 1899 roku
  • Niższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Bydgoszczy (1931-1933)
  • Niższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Wilnie (1924-1939)[11][12]
  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej założone w 1957 roku, przeniesione do Łodzi w 1990 roku
  • Niższe Seminarium Duchowne Księży Werbistów w Pieniężnie (1922–1948)
  • Niższe Seminarium Duchowne Księży Werbistów w Rybniku (1923–1939) z przerwami
  • Niższe Seminarium Duchowne Księży Werbistów w Nysie założone przed 1903 rokiem
  • Niższe Seminarium Duchowne Księży Werbistów w Górnej Grupie założone w 1924 roku
  • Niższe Seminarium Duchowne dla spóźnionych powołań Księży Werbistów założone w 1927 roku
  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Redemptorystów w Toruniu (1921–1961)
  • Niższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Ducha Świętego w Bydgoszczy założone w 1922 roku
  • Niższe Seminarium Duchowne Salezjan w Pogrzebieniu (1930-1940)[13]
  • Niższe Seminarium Duchowne Saletynów w Puźnikach (1906-1911)[14], w Dębowcu (1911-1950)[12][15][16]
  • Niższe Seminarium Duchowne Saletynów w Rzeszowie (1948-1952)[16]
  • Niższe Seminarium Duchowne Salwatorianów w Mikołowie (1933–1939)
  • Niższe Seminarium Duchowne Księży Orionistów w Zduńskiej Woli (1923–1952)
  • Niższe Seminarium Duchowne księży Michalitów w Miejscu Piastowym (1950–1952), wskrzeszone w 1957 roku
Seminarium św. Wawrzyńca w Mount Calvary

Niższe seminaria duchowne na świecie

Dawne Małe Seminarium w Meximieux

Belgia

Bośnia i Hercegowina

  • Niższe Seminarium Archidiecezji sarajewskiej

Chorwacja

Filipiny

  • Seminarium Maryi Wniebowziętej w Cabanatuan
  • Seminarium św. Piusa X w Roxas
  • Niższe Seminairum św. Augustyna w Iba
  • Seminarium św. Hiacentego w Penablanca
  • Diecezjalne Seminarium Najświętszego Serca Jeusa w San Fernando
  • Niższe Seminarium Niepokalanego Poczęcia NMP w Vigan
  • Seminarium Matki Bożej w Laoag
  • Niższe Seminarium Niepokalanego Poczęcia NMP w Guiguinto
  • Niższe Seminarium św. Jana Pawła II w Antipolo
  • Niższe Seminarium św. Józefa w San Jose
  • Niższe Seminarium Matki Bożej z Guadalupe w Makati
  • Seminarium Matki Bożej z góry Karmel w Sariaya
  • Seminarium św. Jana XXIII w Cebu City
  • Niższe Seminarium św. Pawła VI w Maasin City
  • Niższe Seminarium św. Franciszka Salezego w Lipa
  • Niższe Seminairum Różańca Świętego w Naga
  • Seminarium św. Grzegorza Wielkiego w Tabaco
  • Seminarium Matki Bożej z Peñafrancia w Sorsogon
  • Niższe Seminarium św. Antoniego w Masbate
  • Seminarium św. Nino w Numancia
  • Seminarium św. Wincentego Ferreriusza w Jaro
  • Seminarium św. Józefa w Puerto Princesa

Francja

  • Niższe Seminarium Duchowne w Paryżu (nie istnieje)
  • Niższe Seminarium Duchowne w Les Ageny (nie istnieje)

Ghana

  • Niższe Seminarium św. Teresy w Amisano

Indie

  • Niższe Seminarium Dobrego Pasterza w Pala
  • Niższe Seinarium św. Józefa w Kalamassery
  • Seminarium św. Alojzego w Trivandrum
  • Niższe Seminarium św. Agnieszki w Cuddalore

Indonezja

  • Niższe Seminarium św. Pawła w Palembang
  • Niższe Seminarium św. Piotra Kanizjusza w Mertoyudan
  • Niższe Seminarium Wacana Bhakti w Pejaten

Kanada

Litwa

Niemcy

Pakistan

  • Niższe Seminarium Matki Bożej w Lahore
  • Niższe Seminarium Matki Bożej z Lourdes w Islamabadzie-Rawalpindi
  • Niższe Seminarium św. Piusa X w Karaczi
  • Niższe Seminairum św. Tomasza Apostoła w Fajsalabad

Sri Lanka

  • Niższe Seminarium Duchowne św. Pawła w Marawila

Stany Zjednoczone

Timor Wschodni

  • Seminarium Matki Bożej Fatimskiej w Dare
  • Seminarium Świętych Piotra i Pawła w Fatumecie
  • Małe Seminarium św. Pawła w Akalpur
  • Seminarium św. Józefa w Maliana

Uganda

  • Niższe Seminarium w Bukalasa
  • Seminarium Chrystusa Króla w Kisubi
  • Seminarium św. Józefa w Nyenga
  • Seminarium Mubende
  • Seminarium św. Marii w Nadike
  • Seminarium św. Karola
  • Niższe Seminarium świętych Józefa i Gabriela w Nswanjere
  • Seminarium św. Piusa X w Nagongera
  • Seminarium św. Pawła w Rushoroza
  • Seminarium Kitabi Archidiecezji Mbarara w Bushenyi
  • Misja Najświętszego Serca Jezusa Braci Miłosierdzia Bożego
  • Seminarium Najświętszego Serca Jezusa w Lacor
  • Seminarium św. Piotra w Maderze
  • Niższe Seminarium św. Jana Bosko w Hoima
  • Seminarium Świętych Piotra i Pawła w Pokea

Watykan

  • Watykańskie Niższe Seminarium Duchowne[17]

Wietnam

  • Seminarium Najświętszego Serca Jezusa w Thái Bình
  • Seminarium św. Mikołaja w Phan Thiết

Włochy

  • Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Brindisi

Zambia

  • Niższe Seminarium Matki Bożej w Chipata

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Jerzy Adamczyk, Niższe Diecezjalne Seminaria Duchowne w Polsce w świetle Aktualnych przepisów prawnych, „Prawo Kanoniczne” (58 (2015) nr 1), 2015 (pol.).
  2. 1 2 Jan Pietrzykowski SDB, Likwidacja Małych Seminariów Duchownych w Polsce prowadzonych przez Towarzystwo św. Franciszka Salezego, „ROCZNIKI TEOLOGICZNE”, Tom LXI, zeszyt 4, 2014 (pol.).
  3. ↑ Artur Mezglewski, Proces likwidacji niższych seminariów duchownych w latach 1959-1963, „Studia z Prawa Wyznaniowego”, Tom IV, Lublin 2002 (pol.).
  4. ↑ Niższe Seminarium Duchowne Misjonarzy Oblatów – www.nsd.oblaci.pl. nsd.oblaci.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-16)]..
  5. ↑ Niższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Częstochowskiej – www.nsd.niedziela.pl.
  6. ↑ Niższe Seminarium Duchowne w Katowicach – E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku [online], www.encyklo.pl [dostęp 2017-04-21] (pol.).
  7. ↑ Kinga Lisowska, The Minor Seminary in Włocławek – institutional and educational premises (1908–1988), „Biuletyn Historii Wychowania”, 40 (1), 2019, s. 23–40, DOI: 10.14746/bhw.2019.40.2 [dostęp 2022-04-27] (wł.).
  8. ↑ Administrator, Historia [online], nowysacz.jezuici.pl [dostęp 2017-03-21] (pol.).
  9. ↑ Jacek Piotrowski Cm, Zamknięcie małego seminarium w Krakowie prowadzonego przez Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo w latach 1945-1962, „Nasza Przeszłość”, 132, 2019, s. 317–335, DOI: 10.52204/np.2019.132.317-335, ISSN 2720-0590 [dostęp 2022-10-24] (pol.).
  10. ↑ Historia Parafii – Rzymskokatolicka Parafia Najświętszej Maryi Panny z Lourdes w Krakowie [online] [dostęp 2022-10-24] (pol.).
  11. ↑ Tomasz Bałuka CM, MAŁE SEMINARIUM KSIĘŻY MISJONARZY W WILNIE W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM, „„Nasza Przeszłość””, 122, ITKM Kraków, 2014, s. 139-165.
  12. 1 2 Wacław Umiński, Małe Seminaria prowadzone przez Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo w latach 1918-1939 [online], 2001.
  13. ↑ Niższe Seminarium Duchowne Księży Salezjanów w Pogrzebieniu – E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku [online], silesia.edu.pl [dostęp 2022-10-24].
  14. ↑ Piotr Wisz, Saletyńska Szkoła Apostolska w Puźnikach : 1906-1911 [online], 2002–2003.
  15. ↑ Dębowiec - Stowarzyszenie Miłośników Dębowca [online], www.smdebowiec.pl [dostęp 2022-10-24].
  16. 1 2 Piotr Wisz, HISTORIA MAŁEGO SEMINARIUM MISJONARZY MATKI BOŻEJ Z LA SALETTE W POLSCE, „La Salette - Nasza historia”.
  17. ↑ Akty przemocy seksualnej w watykańskim seminarium. Prokurator żąda surowych kar deon.pl [dostęp: 2021-07-17]

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.