Mistrzostwa Niemiec w piłce nożnej (niem. Deutsche Fußballmeisterschaft) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Niemczech.
Historia
Mistrzostwa Niemiec w piłce nożnej rozgrywane są od 1902 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Bundesliga, 2. Bundesliga, 3. Liga, Regionalliga, Oberliga, Landesliga, Bezirksliga, Kreisliga oraz niższych klasach.
15 kwietnia 1888 roku w Berlinie powstał pierwszy niemiecki klub piłkarski BFC Germania, potem następne (wiele klubów, na przykład, SSV Ulm 1846, VfL Bochum (1848) i TSV 1860 München, mają wcześniejsze daty założenia, ale zostały utworzone jako kluby gimnastyczne lub lekkoatletyczne i nie podjęły piłki nożnej do czasu utworzenia Germanii). Również klub Dresden English Football Club powstał w 1874, ale zrzeszał tylko Anglików mieszkających i pracujących w okolicach Drezna. Po założeniu niemieckiej federacji piłkarskiej – DFB w 1900 roku, rozpoczął się proces poszerzenia swojej władzy na niezliczone ligi miejskie i regionalne, które powstały w całym kraju i zorganizowania pierwszych oficjalnych Mistrzostw Niemiec w sezonie 1902/03.
Aby zakwalifikować się do finału mistrzostw Niemiec, klub musiał wygrać jedną z regionalnych mistrzostw, które w niektórych przypadkach powstały przed narodową. Były to:
- Mistrzostwa Niemiec Południowych w piłce nożnej – założone w 1898 roku
- Mistrzostwa Brandenburgii w piłce nożnej – założone w 1898 roku
- Mistrzostwa Niemiec Środkowych w piłce nożnej – założone w 1902 roku
- Mistrzostwa Niemiec Zachodnich w piłce nożnej – założone w 1903 roku
- Mistrzostwa Niemiec Północnych w piłce nożnej – założone w 1906 roku
- Mistrzostwa Niemiec Południowo-Wschodnich w piłce nożnej – założone w 1906 roku
- Mistrzostwa Bałtyckie w piłce nożnej – założone w 1908 roku
Jedne z mistrzostw regionalnych istniało krótko:
- Mistrzostwa Marchii w piłce nożnej – istniały od 1903 do 1911
Od 1925 roku wicemistrzowie mistrzostw regionalnych również zakwalifikowały się do turnieju finałowego mistrzostw Niemiec, w których liczba klubów została rozszerzona do szesnastu. Dwa najsilniejsze regiony – Południe i Zachód, również mogli wysłać swój trzeci w tabeli zespół. Ten system mistrzostw regionalnych został zniesiony w 1933 roku przez hitlerowców, a zastąpiony przez rozgrywki w Gaulidze.
Mistrzów Niemiec wyłaniano w rozgrywkach międzyregionalnych (do 1951 rozgrywki organizowane systemem pucharowym, od 1951 do 1963 w dwóch grupach i finale: Oberliga). Mistrzem Niemiec pomiędzy sezonami 1902/03 a 1962/63 został oficjalnie zwycięzca meczu finałowego rozgrywek DBF, później Oberligi[1][2][3][4].
W 1932 Felix Linnemann prezydent DFB, zaproponował start Reichsligi. Miałaby ona zrzeszać 16 najlepszych klubów w Rzeszy. Szefowie lig związkowych (Gau–lig) odrzucili tę propozycję, która obniżała rangę ich rozgrywek. Gau przed wojną był odpowiednikiem dzisiejszego landu. Po wojnie w NRD wystartowały pierwsze rozgrywki ligowe w Niemczech. Oberliga NRD zainaugurowała rozgrywki w sezonie 1949/50. Dopiero wiele lat później udało się stworzyć rozgrywki ligowe w zachodnich Niemczech.
Rozgrywki Bundesligi zainaugurowano w sezonie 1963/64.
Mistrzowie i pozostali medaliści
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
Statystyka
Klasyfikacja według klubów
W dotychczasowej historii Mistrzostw Niemiec na podium oficjalnie stawało w sumie 48 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Bayern Monachium, który zdobył 33 tytuły mistrzowskie.
Stan po zakończeniu sezonu 2022/2023.
| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
 |
 |
 | |||
| 1. | .svg.png.webp){kind=logo} Bayern Monachium | 33 | 10 | 5 | 1931/32, 1968/69, 1971/72, 1972/73, 1973/74, 1979/80, 1980/81, 1984/85, 1985/86, 1986/87, 1988/89, 1989/90, 1993/94, 1996/97, 1998/99, 1999/2000, 2000/01, 2002/03, 2004/05, 2005/06, 2007/08, 2009/10, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2018/19, 2019/20, 2020/21, 2021/22, 2022/23 |
| 2. |  1. FC Nürnberg | 9 | 3 | 0 | 1919/20, 1920/21, 1923/24, 1924/25, 1926/27, 1935/36, 1947/48, 1960/61, 1967/68 |
| 3. |  Borussia Dortmund | 8 | 11 | 7 | 1955/56, 1956/57, 1962/63, 1994/95, 1995/96, 2001/02, 2010/11, 2011/12 |
| 4. |  Schalke 04 Gelsenkirchen | 7 | 10 | 4 | 1933/34, 1934/35, 1936/37, 1938/39, 1939/40, 1941/42, 1957/58 |
| 5. |  Hamburger SV | 6 | 8 | 2 | |
| 6. |  VfB Stuttgart | 5 | 4 | 3 | 1949/50, 1951/52, 1983/84, 1991/92, 2006/07 |
| 7. |  Borussia Mönchengladbach | 5 | 2 | 6 | 1969/70, 1970/71, 1974/75, 1975/76, 1976/77 |
| 8. |  Werder Brema | 4 | 7 | 5 | 1964/65, 1987/88, 1992/93, 2003/04 |
| 9. |  1. FC Kaiserslautern | 4 | 4 | 2 | 1950/51, 1952/53, 1990/91, 1997/98 |
| 10. |  1. FC Köln | 3 | 7 | 2 | 1961/62, 1963/64, 1977/78 |
| 11. |  VfB Lipsk | 3 | 2 | 0 | 1902/03, 1905/06, 1912/13 |
| 12. | SpVgg Greuther Fürth | 3 | 1 | 0 | 1913/14, 1925/26, 1928/29 |
| 13. |  Hertha Berlin | 2 | 7 | 4 | 1929/30, 1930/31 |
| 14. | Viktoria Berlin | 2 | 2 | 0 | 1907/08, 1910/11 |
| 15. |  Dresdner SC | 2 | 1 | 0 | 1942/43, 1943/44 |
| 16. |  Hannover 96 | 2 | 0 | 0 | 1937/38, 1953/54 |
| 17. | Bayer 04 Leverkusen | 1 | 5 | 6 | 2023/24 |
| 18. | Karlsruher FV | 1 | 2 | 0 | 1909/10 |
 Holstein Kiel | 1 | 2 | 0 | 1911/12 | |
 TSV 1860 Monachium | 1 | 2 | 0 | 1965/66 | |
| 21. |  Eintracht Frankfurt | 1 | 1 | 5 | 1958/59 |
| 22. |  Fortuna Düsseldorf | 1 | 1 | 2 | 1932/33 |
| 23. |  Blau-Weiß 90 Berlin | 1 | 1 | 0 | 1904/05 |
 Karlsruher SC | 1 | 1 | 0 | 1908/09 | |
 VfL Wolfsburg | 1 | 1 | 0 | 2008/09 | |
| 26. | Eintracht Brunszwik | 1 | 0 | 1 | 1966/67 |
| 27. |  FC Freiburg | 1 | 0 | 0 | 1906/07 |
 Rapid Wiedeń | 1 | 0 | 0 | 1940/41 | |
| VfR Mannheim | 1 | 0 | 0 | 1948/49 | |
 Rot-Weiss Essen | 1 | 0 | 0 | 1954/55 | |
| 31. | RB Lipsk | 0 | 2 | 3 | |
| 32. | 1. FC Saarbrücken | 0 | 2 | 0 | |
 Kickers Offenbach | 0 | 2 | 0 | ||
| 34. |  1. FC Pforzheim | 0 | 1 | 0 | |
| 1. FC Union Berlin | 0 | 1 | 0 | ||
 Admira Wiedeń | 0 | 1 | 0 | ||
| Alemannia Akwizgran | 0 | 1 | 0 | ||
| Deutscher FC Prag | 0 | 1 | 0 | ||
 Duisburger SpV | 0 | 1 | 0 | ||
| First Vienna | 0 | 1 | 0 | ||
 FSV Frankfurt | 0 | 1 | 0 | ||
| LSV Hamburg | 0 | 1 | 0 | ||
.svg.png.webp){kind=small} MSV Duisburg | 0 | 1 | 0 | ||
| Preußen Münster | 0 | 1 | 0 | ||
 Stuttgarter Kickers | 0 | 1 | 0 | ||
| 46. |  KFC Uerdingen 05 | 0 | 0 | 1 | |
| SC Freiburg | 0 | 0 | 1 | ||
 TSG 1899 Hoffenheim | 0 | 0 | 1 | ||
Klasyfikacja według krajów związkowych
Stan po zakończeniu sezonu 2023/2024.
| Kraj związkowy | Liczba tytułów | Drużyny |
|---|---|---|
| Bawaria | 46 | Bayern Monachium (33), 1. FC Nürnberg (9), Greuther Fürth (3), TSV 1860 Monachium (1) |
| Nadrenia Północna-Westfalia | 26 | Borussia Dortmund (8), Schalke 04 (7), Borussia Mönchengladbach (5), 1. FC Köln (3), Fortuna Düsseldorf (1), Rot-Weiß Essen (1), Bayer Leverkusen (1) |
| Badenia-Wirtembergia | 9 | VfB Stuttgart (5), VfR Mannheim (1), Karlsruher FV (1), Karlsruher SC (1), Freiburger FC (1) |
| Hamburg | 6 | Hamburger SV (6) |
| Saksonia | 5 | VfB Lipsk (3), Dresdner SC (2) |
| Berlin | 5 | Hertha BSC (2), Viktoria Berlin (2), SpVgg Blau-Weiß 1890 Berlin (1) |
| Brema | 4 | Werder Brema (4) |
| Nadrenia-Palatynat | 4 | 1. FC Kaiserslautern (4) |
| Dolna Saksonia | 4 | Hannover 96 (2), VfL Wolfsburg (1), Eintracht Brunszwik (1) |
| Szlezwik-Holsztyn | 1 | Holstein Kiel (1) |
| Inne kraje | 1 | Rapid Wiedeń (1) |
Uhonorowane kluby
Po zdobyciu 3 tytułów mistrza Niemiec zezwala się na umieszczanie na koszulce złotej gwiazdki symbolizującej liczbę wywalczonych tytułów mistrzowskich. Do tej klasyfikacji zaliczane są jedynie mistrzostwa zdobyte od sezonu 1963/1964 – po utworzeniu Bundesligi[5]. Kolejne gwiazdki są przyznawane po zdobyciu odpowiednio piątego, dziesiątego, dwudziestego i trzydziestego mistrzostwa.
Obecnie (po sezonie 2022/2023) mistrzowskie gwiazdki przysługują klubom:
Bayern Monachium (32 mistrzostw Bundesligi)
Borussia Dortmund (5 mistrzostw Bundesligi)
Borussia Mönchengladbach (5 mistrzostw Bundesligi)
Werder Brema (4 mistrzostwa Bundesligi)
Hamburger SV (3 mistrzostwa Bundesligi)
VfB Stuttgart (3 mistrzostwa Bundesligi)
Uczestnicy
Według stanu na sezon 2023/2024, w 61 edycjach Bundesligi (od sezonu 1963/1964) wzięło udział łącznie 57 drużyn. Ich wykaz przedstawiono poniżej. Pogrubione zespoły biorące udział w rozgrywkach sezonu 2023/2024.
- 59 razy: Bayern Monachium, Werder Brema
- 57 razy: Borussia Dortmund, VfB Stuttgart
- 56 razy: Borussia Mönchengladbach
- 55 razy: Hamburger SV, Eintracht Frankfurt
- 54 razy: FC Schalke 04
- 52 razy: 1. FC Köln
- 45 razy: Bayer 04 Leverkusen
- 44 razy: 1. FC Kaiserslautern
- 40 razy: Hertha BSC
- 37 razy: VfL Bochum
- 33 razy: 1. FC Nürnberg
- 30 razy: Hannover 96
- 29 razy: MSV Duisburg
- 27 razy: VfL Wolfsburg
- 25 razy: Fortuna Düsseldorf
- 24 razy: Karlsruher SC, SC Freiburg
- 21 razy: Eintracht Brunszwik
- 20 razy: TSV 1860 Monachium
- 19 razy: Arminia Bielefeld
- 18 razy: 1. FSV Mainz 05
- 16 razy: TSG 1899 Hoffenheim
- 14 razy: KFC Uerdingen 05
- 13 razy: FC Augsburg
- 12 razy: Hansa Rostock
- 8 razy: FC St. Pauli, RB Leipzig
- 7 razy: Kickers Offenbach, Rot-Weiss Essen, SV Waldhof Mannheim
- 6 razy: Energie Cottbus
- 5 razy: 1. FC Saarbrücken, SV Darmstadt 98, 1. FC Union Berlin
- 4 razy: Alemannia Aachen, Dynamo Drezno, Rot-Weiß Oberhausen, SG Wattenscheid 09
- 3 razy: Borussia Neunkirchen, FC Homburg, Wuppertaler SV
- 2 razy: FC Ingolstadt 04, SC Paderborn 07, SpVgg Greuther Fürth, SpVgg Unterhaching, Stuttgarter Kickers, Tennis Borussia Berlin
- 1 raz: Blau-Weiß 90 Berlin, Preußen Münster, SC Fortuna Köln, SSV Ulm 1846, SV Tasmania Berlin, VfB Lipsk, 1. FC Heidenheim
Zobacz też
- Tabela wszech czasów mistrzostw Niemiec w piłce nożnej
- Bundesliga
- Puchar Niemiec
Przypisy
- ↑ 50BL: Założenie Bundesligi. miedzy-slupkami.blogspot.com. [dostęp 2013-06-24]. (pol.).
- ↑ Zjednoczenie, czyli jak powstała Bundesliga. rfbl.pl. [dostęp 2016-06-03]. (pol.).
- ↑ 50BL: Przed Bundesligą. igol.pl. [dostęp 2013-06-11]. (pol.).
- ↑ FJW: Ojcowie niemieckiej piłki. igol.pl. [dostęp 2013-06-03]. (pol.).
- ↑ Stuttgart holt ersten Stern. Bundesliga, 2007-05-19. [dostęp 2021-05-24].
Bibliografia
- Oficjalna strona Bundesligi
- Bundesliga, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02].
- Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
- Aktualne informacje o Bundeslidze na stronie kicker.de (niem.)
- Oficjalne archiwum Bundesligi (niem.)
- Wszystkie wyniki od założenia Bundesligi (niem.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)