Jednostka mikro – to pojęcie wprowadzone ustawą o rachunkowości, określające jednostkę spośród wymienionych poniżej, której organ zatwierdzający podjął decyzję w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego z zastosowaniem [zwolnienia z obowiązku sporządzania określonego bilansu(-ów), dopuszczalnego w oparciu o] art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4.[1][2]:
- jednostki wymienione niżej, jeżeli spełniają jeden z powyższych warunków:
- ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro, w oparciu o co nie podlegają ustawie o rachunkowości
- ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro, ale stosują zasady rachunkowości określone ustawą od początku następnego roku obrotowego po zawiadomieniu o tym urzędu skarbowego, właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym
- ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 2 000 000 euro i nie więcej niż 3 000 000 euro za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą
- Osoby fizyczne,
- spółki cywilne osób fizycznych,
- spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku,
- spółki jawne osób fizycznych,
- spółki partnerskie
- przedsiębiorstwa w spadku działające zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej[3] i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw
- jednostki wymienione niżej, jeżeli w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
- suma przychodów ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy – 3 mln zł,
- suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego – 1,5 mln zł,
- wielość średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty – 10 osób
- spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacji)
- spółki cywilne,
- inne osoby prawne, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego,
- oddziały przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej[4],
- jednostki wymienione niżej, o ile nie prowadzą działalności gospodarczej
- związki zawodowe,
- organizacje pracodawców,
- izby gospodarcze,
- przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- społeczno-zawodowe organizacje rolników,
- organizacje samorządu zawodowego,
- organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła
- Polskie Biuro Ubezpieczycieli
- przedsiębiorstwa w spadku działające zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw, jeżeli na dzień poprzedzający dzień otwarcia spadku były jednostką małą i prowadzone były księgi rachunkowe
Mikroprzedsiębiorca
Mikroprzedsiębiorca to szczególny rodzaj jednostki mikro wyodrębniony na gruncie polskiej ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2023 r. poz. 221) w oparciu o zawartą w jej art. 7 ust. 1 pkt 1 definicję, zgodnie z której brzmieniem jest to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 2 mln euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych 2 lat nieprzekraczający równowartości w złotych 2 mln euro.
Jednym z ważniejszych uprawnień wiążących się z tym statusem jest możliwość skorzystania z wyłączenia spod przepisów ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.