Linia kolejowa
Linia kolejowa Szczecin – Berlin
Mapa przebiegu linii kolejowej
Dane podstawowe
Zarządca

PKP PLK / DB Netz

Długość

132,4[1] km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

Szczecin Gł. – Szczecin Gum.
Passow – Berlin Nordbf

Prędkość maksymalna

120 km/h z wyjątkiem
Berlin Blankenburg – Berlin Bornholmerstr.: 160 km/h

ilustracja
Historia
Lata budowy

1836–1843

Rok otwarcia

1842 Angermünde – Berlin Nordbf[2]
1843 Szczecin Gł. – Angermünde[2]

Rok elektryfikacji

1924 Bernau bei B. – Berlin Nordbf[2]
1982 Szczecin Gł. – Szczecin Gum.[3]
1987 Passow – Bernau bei B.[2]

Stettiner Bahnhof w Berlinie

Linia kolejowa Szczecin – Berlin – linia kolejowa łącząca Berlin (Berlin-Gesundbrunnen) ze Szczecinem (Szczecin Główny). Linia ma długość 132,4 km[1]. W większej części znajduje się w Niemczech (117,5 km[1]), 14,9 km znajduje się w granicach Polski.

Linia składa się z kilku odcinków numerowanych[1]. W Polsce są to 408 (Szczecin Główny – Szczecin Gumieńce) i 409 (Gumieńce – granica państwa), w Niemczech według Kursbuchstrecke są to 209.66 (Szczecin Główny – Angermünde), 209.60 (Eberswalde – Berlin), 203 (Angermünde – Berlin), 200.8 (Blankenburg – Bornh. Str), 200.2 (Bernau – Nordbf)[1].

Historia

1 marca 1836 r.[2] założono w Berlinie Komitet Budowy Kolei Berlińsko-Szczecińskiej[4] (Berlin-Stettiner Eisenbahnkomitees[2]). Wkrótce na podstawie koncesji zaczęto budowę[1]. Jednotorowa linia pomiędzy Berlinem a Eberswalde otwarta została 1 sierpnia 1842 r.[5][2], kolejny odcinek między Eberswalde a Angermünde 15 listopada tego samego roku[5][2]. Ostatni odcinek pomiędzy Angermünde a Szczecinem oddano do użytku 16 sierpnia 1843 r.[1][5][2], chociaż pierwszy pociąg z Berlina wjechał na szczeciński dworzec Berliner Bahnhof (Dworzec Berliński, obecnie dworzec Szczecin Główny) 15 sierpnia 1843 r. Dało to początek budowie linii kolejowych na Pomorzu[4]. Z początkiem 1851 r. na trasie linii pracę rozpoczął telegraf[2].

Ze względu na rosnący ruch pasażerski w roku 1863 rozpoczęto budowę drugiego toru[1]; odcinek do Angermünde został oddany do użytku 22 grudnia 1863 r.[2]. 16 marca 1863 r. otwarto odnogi: z Angermünde do Anklam (1 listopada 1863 r. odcinek przedłużono do Stralsundu[2]) oraz ze Szczecina do Pasewalku (z późniejszą odnogą do Wolgastu)[2]. Trzy lata później, 15 grudnia 1866 r. uruchomiono odnogę z Eberswalde do Wriezen (od 15 maja 1877 r. do Frankfurtu nad Odrą[2]). 22 kwietnia 1872 r. podjęto decyzję o budowie odgałęzienia pomiędzy Angermünde a Freienwalde[2].

W 1872 r. Komitet Budowy Kolei Berlińsko-Szczecińskiej rozpoczął budowę drugiego toru z Angermünde do Szczecina[2], który uruchomiono 1 sierpnia 1873 r.[1][2] Od tej chwili cały odcinek linii był dwutorowy. W 1876 r. otwarto Dworzec Szczeciński w Berlinie (Stettiner Bahnhof )[2]. 1 stycznia 1877 r. zakończono budowę linii z Angermünde do Freienwalde[2]. W 1897 r. zmieniono trasę na obszarze Berlina, linia dołączyła do Nordbahn. W 1916 r. otwarto dla ruchu podmiejskiego wydzielony tor pomiędzy Berlinem a Bernau [2].

8 sierpnia 1924 r. rozpoczęto elektryfikację linii, w pierwszej kolejności odcinka z Berlina do Bernau[2][1]. Do wybuchu II wojny światowej linia stanowiła ważny korytarz transportowy łączący dwa duże niemieckie miasta[1]. Po zakończeniu działań wojennych, wskutek zmiany granic, linia straciła na znaczeniu, co doprowadziło do marginalizacji połączeń pomiędzy Berlinem i Szczecinem[6].

Na przełomie lat 1945/46[2] w ramach tzw. reparacji wojennych dla Związku Radzieckiego rozebrano jeden tor na odcinku 40 kilometrów (10 km w Polsce i 30 km po stronie niemieckiej, w ówczesnym NRD) oraz sieć trakcyjną[1]. 15 listopada 1947 r. wznowiono ruch na linii[2]. 17 maja 1952 r. wstrzymano ruch dalekobieżny z Nordbahnhofu. Ze względu na znaczenie dla gospodarki niemieckiej rafinerii ropy naftowej w Schwedt w 1974 r. ponownie zbudowano drugi tor do Angermünde, a 20 grudnia 1987 zakończono elektryfikację od Berlińskiego Pierścienia Zewnętrznego do Angermünde[2]. Linia pomiędzy Berlinem a Passow była utrzymywana w dobrym stanie technicznym (odcinek ten jest dwutorowy na całej długości)[1].

Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej, a trzy lata później do strefy Schengen, otworzyło nowe możliwości rozwoju połączeń na tej trasie[6]. W 2011 r. granicę przekraczało tygodniowo 356 pasażerów, w 2014 r. – 670[6].

Jeszcze w 2014 r. pomiędzy Berlinem a Szczecinem kursowało osiem par pociągów, z tego sześć z przesiadką w Angermünde[6]. Połączenia między Szczecinem a Angermünde obsługiwane były przez pociągi niemieckiej serii 628[6]. Połączenia skomunikowane były z pociągiem jadącym dalej z Angermünde do Berlina. Ten odcinek obsługiwany był przez pociągi Regional-Express składający się z lokomotywy DR-Baureihe 243 ciągnącej cztery lub pięć wagonów DABbuzf 760[1].

Granica polsko-niemiecka
Okolice stacji Eberswalde Wasserfall

Plany na przyszłość

Od początku XXI wieku planowano ponowną rozbudowę linii do dwóch torów oraz jej elektryfikację. W grudniu 2012 r. polski minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski podpisał porozumienie ze swoim odpowiednikiem w Niemczech w sprawie połączenia kolejowego Szczecina z Berlinem. Zapewniano wówczas, że linia będzie funkcjonowała do 2020 roku, termin ten okazał się jednak niemożliwy do zrealizowania[7].

We wrześniu 2013 r. porozumienie w sprawie połączenia Szczecina z Berlinem podpisały zarządy PKP PLK oraz DB Netz[7]. Zgodnie z dokumentem linia miała być zelektryfikowana i dostać drugi tor[7].

W marcu 2018 władze Berlina i Brandenburgii wypracowały koncepcję dotyczącą linii kolejowej. Ustalono, że Brandenburgia i Berlin wniosą własne środki finansowe na zelektryfikowane i rozszerzenie do dwóch torów linii na odcinku Angermünde – Szczecin[8]. Koszt inwestycji ma wynieść 380 mln euro.

Według strony niemieckiej zakończenie prac na 49-kilometrowym odcinku od Angermünde do granicy z Polską jest możliwe w 2026 r.[9] Przyczynami hamującymi prowadzenie inwestycji jest brak wykwalifikowanych pracowników oraz wymogi związane z ochroną środowiska (trasa przebiega przez obszar zagrożonych gatunków ptaków, konieczne są dodatkowe ekspertyzy).

20 kwietnia 2020 r. PKP zawarło umowę na sporządzenie studium wykonalności modernizacji linii kolejowej Szczecin – Berlin od stacji Szczecin Gumieńce do granicy państwa. Po przeanalizowaniu możliwości ułożenia drugiego toru[10] i rozpisaniu przetargu, w sierpniu 2022 r. podpisano umowę z firmą Databout[11].

Zakres prac modernizacyjnych obejmuje m.in.:

  • budowę nowego peronu 5 na dworcu Szczecin Główny. Przebudowany i przedłużony zostanie także peron 4. Oba perony mają obsługiwać połączenia do Niemiec oraz połączenia Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej
  • ułożenie drugiego toru
  • budowę wiaduktu, przebudowę stacji i peronów na stacji Szczecin Gumieńce
  • stworzenie nowych stacji Szczecin Pomorzany Południowe, Warzymice, Przecław oraz odbudowę stacji Kołbaskowo

Prace po stronie polskiej mają rozpocząć się w połowie 2024 roku. Efektem remontów ma być skrócenie czasu przejazdu pociągów ze Szczecina do Berlina do 90 minut. Pociągi będą mogły jechać do Gumieniec z prędkością 120 km/h (wcześniej 80), a dalej 160 km/h (dotychczas 120).

Stacje i przystanki

przystanek Petershagen
StacjaData otwarciaData zamknięciaUwagi
Szczecin Główny16 sierpnia 1843 r.[5]
Szczecin Gumieńce ?
Warzymice ?nieczynna
Kołbaskowo1 listopada 1874 r.nieczynnadawniej Colbitzow[5]
Rosow1 października 1894 r.27 września 1980 r.[5]
Tantow16 sierpnia 1843 r.[5]
Petershagen (Uckermark)1 maja 1908 r.[5]
Casekow1 stycznia 1857 r.[5]
Schönow (Kr Uckermark)1 kwietnia 1934 r.[5]
Passow (Uckerm)16 sierpnia 1843 r.[5]
Schönermark (Kr. Angermünde)1 listopada 1881 r.1 czerwca 1996 r.[5]
Welsow-Bruchhagen1 stycznia 1910 r.27 maja 1995 r.[5]
Angermünde15 listopada 1842 r.[5]
Herzsprung15 maja 1895 r.27 maja 1995 r.[5]
Chorin1 lipca 1857 r.27 maja 1995 r.[5]
Chorin1 września 1902 r.Wcześniej jako Chornichen[5]
Britzluty 1875 r.[5]
Eberswalde Hauptbahnhof1 sierpnia 1842 r.[5]
Eberswalde Wasserfall8 czerwca 1884 r.nieczynna[5]
Melchow1 października 1904 r.[5]
Biesenthal16 sierpnia 1843 r.[5]
Rüdnitz1 sierpnia 1911 r.[5]
Bernau (b Berlin)1 sierpnia 1842 r.[5]
Bernau-Friedenstal30 września 1997 r.[5]
Zepernick (b Bernau)1 września 1881 r.[5]
Berlin-Buch26 czerwca 1879 r.[5]
Berlin Nordbahnhof1 sierpnia 1842 r.otwarty jako Berlin Stettiner Bahnhof[5]

Niepewny jest los stacji Tantow, Petershagen, Casekow i Schönow. Z tych czterech stacji tylko na Bahnhof Tantow posiadają wysokie perony dostosowane do pociągów Deutsche Bahn.

Przypisy

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.