Linga – termin z metafizyki hinduizmu. W najstarszych tekstach śiwaizmu linga obrazowana jest jako Pierwotne Kosmiczne Jajo z którego powstaje cały wszechświat i wszystkie stworzenia. Również jako forma świetlistego słupa, będąca przejawieniem Śiwy dającego początek światom[1]. Kamienny hinduistyczny lingam to najczęściej obiekt kultu boga Śiwy, czyli śiwalingam.
Etymologia
Pochodzące z sanskrytu linga wywodzi się od znaczeń „znak”, „emblemat”[2], „przejaw”, „symbol”, „pieczęć”, „stworzenie”.
Fallus
Potoczne wyobrażenia lingamu jako fallusa (męski) czy jaja (żeński) pochodzą głównie od chrześcijańskich badaczy kultury indyjskiej i mają charakter skojarzeniowy, a nie merytoryczny. Przykładowo, Abhinawagupta (X wiek) w tantrycznym traktacie „Tantra-Aloka” (Światło Tantry, wers 5.54) tak wyjaśnia znaczenie pojęcia lingamu:
Ten cały wszechświat jest rozpuszczany w tym (lingamie), i ten cały wszechświat jest postrzegany jako przebywający w tym lingamie!
Linga jest rozumiana raczej jako kształt geometryczny superprzestrzeni w której zawiera się cały fizyczny kosmos i bardzo trudno ten symbol kojarzyć z męskim członkiem.
Tantryzm
W metodach jogi i tantryzmie wizualizuje się trzy lingamy – jajowate czy wazopodobne naczynia skupiające siły i energię ducha wewnątrz ciała:
- Swajambhulingam, ciemnogranatowy, znajduje się u podstawy tułowia i uważany jest za zbiornik energii witalnej, kojarzony z witalnością, długowiecznością, łonem i narządami rozrodczymi.
- Banalingam to złota linga wewnątrz piersi w obszarze fizycznego serca, kojarzona z mądrością, intuicją i religijną żarliwością.
- Itaralingam – biała linga, w rejonie ćakry zwanej trzecim okiem, uważana za źródło mocy paranormalnych jak jasnowidzenie i podobne.
Lingaśarira
Indyjski epos „Mahabharata” (wers 12.195.15) wyjaśnia, że lingam to ciało wędrującej duszy, kształt w jakim dusza wędruje pomiędzy kolejnymi wcieleniami. Stąd teozofowie przejęli termin lingaśarira (dosłownie: lingamowe ciało) i konsekwentnie tłumaczą to pojęcie jako ciało eteryczne.
Forma
- Jako lingamów do celów kultowych w domach używa się naturalnych otoczaków o kształcie elipsoidalnym, symetrycznym znalezionych w indyjskich rzekach uważanych i czczonych jako święte. Uważa się, że taki kształt oddaje obraz początkowy wszechświata w jego stanie potencjalnym przed ekspansją, rozszerzaniem. Hindusi wierzą, że posiadanie lingamu w domu lub noszenie przy sobie jako amuletu zapewnia szczęście i powodzenie życiowe.
- Lingam może być przedstawiany jako umieszczony w joni w postaci jednej rzeźby. Takie przedstawienie interepetować można jako oddanie idei nieprokreatywnej uni seksualnej[3].
Grupy lingamów
- Lingam zainstalowany w mandirze najczęściej odnosi się do kultu śiwaickiego. Spotyka się jednak lingamy reprezentujące też inne bóstwa hinduistyczne, np. postacie trimurti.
- Lingamy w liczbie kilkudziesięciu mogą stanowić jedyne obiekty kultowe świątyni.
Dźjotirlingamy
Na terenie Indii i Nepalu jest zlokalizowanych 12 głównych świątyń śiwaickich z wielkimi lingamami (zwanymi dźjotirlinga), jako centralnym obiektem kultu. Podaje się, że zostały wykonane przez ludzi ale są samoistnymi tworami przyrody[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Objaśnienia. 50. W: शिवानन्दलहरी . Siwanandalahari - Fala szczęścia Siwy. Przełożyła i objaśniła Anna Rucińska. Wyd. 1. Warszawa: Fundacja Vivaswan, 2020, s. 89. ISBN 978-83-938477-9-2.
- ↑ Małgorzata Sacha-Piekło. Uchylanie zasłony iluzji. Rzecz o Siwie, kosmicznej magii i magicznym mieście Kasi. „Studia Religiologica”. Kraków. z.33/2000. s. 81.
- ↑ Gil Daryn, Encompassing a Fractal World: The Energetic Female Core in Myth and Everyday Life--a Few Lessons Drawn from the Nepalese Himalaya, part II-Cosmos, r. On hindu divine sexuality and mariage, s. 94.
- ↑ Objaśnienia. 50. W: शिवानन्दलहरी . Siwanandalahari - Fala szczęścia Siwy. Przełożyła i objaśniła Anna Rucińska. Wyd. 1. Warszawa: Fundacja Vivaswan, 2020, s. 89-90. ISBN 978-83-938477-9-2.