Krążek przesuwny

Krążek przesuwny – krążek podparty swobodnie, przez który przeplata się cięgno. Krążek w trakcie przesuwania się cięgna obtacza się po nim z założenia bez poślizgu. Krążek przesuwny umożliwia zmianę wartości siły.

Krążek przesuwny jako maszyna prosta

W układach idealizowanych przyjmuje się, że krążek jest nieważki, cięgno nieważkie, doskonale elastyczne, nierozciągliwe i nie występują opory ruchu krążka a cały układ jest płaskim układem sił.

Wtedy, zależność opisująca działanie krążka przesuwnego:

${\displaystyle P={\frac {Q}{2}},}$

gdzie:

${\displaystyle P}$ – siła poruszająca,

${\displaystyle Q}$ – siła użyteczna.

Krążek przesuwny w układach rzeczywistych

W układach rzeczywistych dochodzą zjawiska dynamiczne, związane z inercją układu oraz straty mechaniczne związane z oporami ruchu. W naszym przypadku przyjmujemy, że ruch w układzie jest ruchem ustalonym.

Wtedy spełnione jest równanie

${\displaystyle P={\frac {Q}{2\eta _{kp}}},}$

gdzie ${\displaystyle \eta _{kp}={\frac {1+\eta }{2}}}$ – sprawność krążka przesuwnego przy określonej sprawności krążka stałego ${\displaystyle \eta .}$