Kondakion, kontakion (gr. κόντάκιον – zwój, κοντός – drążek, na który nawijano pergamin) – rodzaj hymnu liturgicznego, typowego dla Cerkwi prawosławnej, oraz katolickiej obrządku bizantyjskiego. Niektórzy badacze sądzą, że kondakia (l.mn.) stanowią ślad tradycji syryjskiej (aramejskiej) w Cerkwi. Ich rodowód jest w każdym razie bardzo dawny – były znane już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa.

Pierwotnie kondakion był długim hymnem, złożonym z krótkiej strofy początkowej (proiomion) i 18–24 strof zwanych ikosami (oikos – dosłownie gr. „mieszkanie“). Strofa początkowa zawiera napisany prozą poetycką zwięzły opis pochwalny dokonań adresata kondakionu (Chrystusa, Matki Boskiej czy też danego świętego). Ikosy składają się z dwóch części: pierwsza zawiera opis historii adresata kondakionu, a druga stanowi serię obrazów i paralel, przedstawiających jego znaczenie dla wiernych i świata. Każdy wers drugiej części ikosu zaczyna się od inkantacji „Bądź pozdrowiony“ (gr. chaire). Pierwszy ikos nazywał się hirmos (etymologia niejasna, prawdopodobnie od gr. harmozo – „nastrajać się“). Strofa początkowa i ikosy kończyły się identycznym refrenem (ethymion). Pierwsze litery ikosów często tworzą akrostych. Wczesny kondakion niejednokrotnie miał charakter dramatyczny – z dialogami itp. elementami.

W dzisiejszej formie kondakion składa się tylko ze strofy początkowej i jednego ikosu, a nawet – jeśli występuje jako składowa część większego utworu – z samej strofy początkowej (ikos traktuje się wówczas jako odrębną część). Kondakion jest śpiewany w toku nabożeństwa po innym krótkim hymnie określanym jako troparion. Na każdy dzień roku liturgicznego przewidziany jest inny kondakion.

Zobacz też

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.