Kocioł retortowy z zasobnikiem paliwa. Źródło zdjęcia

Kocioł zasypowy na węgiel dolnego spalania, z miarkownikiem ciągu. Źródło zdjęcia

Kocioł centralnego ogrzewania – urządzenie do spalania paliw stałych (węgiel, koks, drewno, pellet), ciekłych (olej opałowy, mazut) oraz gazowych (gaz ziemny, skroplony propan-butan) w celu podgrzania nośnika ciepła (najczęściej wody) cyrkulującego w obiegu centralnego ogrzewania.

W odróżnieniu od pieca, który wytworzone ciepło oddaje do otoczenia, kocioł oddaje ciepło substancji przenoszącej je, a podgrzane medium przenoszone jest w inne miejsce, np. do grzejnika, gdzie jest wykorzystywane.

Nowoczesne kotły c.o. mogą być wyposażone w automatyczny podajnik paliwa i wentylator wdmuchujący powietrze do paleniska, oraz sterownik, sterujący działaniem wentylatora, podajnika paliwa i pomp obiegowych.

Podział kotłów

• w zależności od materiału użytego do ich budowy:
  • żeliwne
  • stalowe
• w zależności od rodzaju nośnika ciepła:
  • kotły wodne,
    • kotły niskotemperaturowe; temperatura zasilania < 100 °C
    • kotły średniotemperaturowe; 100 °C ≤ temperatura zasilania < 115 °C,
    • kotły wysokotemperaturowe: temperatura zasilania > 115 °C,
  • kotły parowe,
    • kotły niskiego ciśnienia: p ≤ 0,07 MPa,
    • kotły wysokiego ciśnienia: p > 0,07 MPa,
• ze względu na rodzaj spalanego paliwa:
  • kotły na paliwo stałe (np. węgiel, drewno, pellety),
    • górnego spalania (górny wyciąg spalin),
    • dolnego spalania (dolny wyciąg spalin),
    • z górnym i dolnym wyciągiem spalin
    • retortowe
  • kotły na paliwo ciekłe (np. olej),
  • kotły na paliwo gazowe (np. gaz ziemny).
• ze względu na temperaturę spalin:
  • kotły klasyczne
  • kotły kondensacyjne
• ze względu na sposób pobierania powietrza:
  • z ciągiem grawitacyjnym
  • z nadmuchem
• ze względu na sposób regulacji temperatury:
  • bez regulacji lub z regulacją ręczną,
  • regulacja miarkownikiem ciągu, mechanicznym lub elektromechanicznym
  • regulacja nadmuchem sterowanym procesorem,
    • z cyklicznym włączaniem wentylatora, w zależności od temperatury
    • z regulacją wydajności regulatora i zaawansowanymi procedurami regulacji nadmuchu (PID)