Kośna, wg PRNG: Kośnik[1] – struga w Polsce, pośredni dopływ Pisy i Wadąga.
Stan naturalny
Dawniej Kośna płynęła z jeziora Kośno na północ, przez jeziora Patryckie, Bogdańskie, Umląg i Kiermas, po drodze zabierając także wody z jezior Klebarskiego i Linowskiego.
Stan przejściowy
Już w XIX w. postanowiono teren jeziora Patryckiego osuszyć i zmienić go w pola uprawne. W tym celu zmieniono układ rzek na terenie. W okolicy wsi Patryki rozwidlono bieg rzeki na dwa kanały. Kanał Kiermas przebiegał w dużym stopniu starym korytem rzeki i jego głównym zadaniem było osuszanie terenu dawnego jeziora. Kanał Elżbiety zbudowano zupełnie od nowa i poprowadzono nowym korytem do jeziora Wadąg. Miał także odbierać wodę z jezior: Klebarskiego i Linowskiego. Wodę z tych jezior poprowadzono Kanałem Wiktorii.
Stan obecny
Obecnie przebieg rzek i kanałów ponownie się zmienił. Łąki (dawne Jezioro Patryckie) ponownie zalano, aby stworzyć stawy rybne. Tak więc teraz tereny ponownie są zalane. Obecnie można przyjąć, że większość wody zarówno z rzeki Kośna, jak i z Kanału Wiktorii płynie starym korytem i w Barczewie wpływa do Pisy. Kanał Elżbiety przejmuje część wody z Kośnej i zasila stawy rybne, jednak dalej ulega obecnie zanikowi.
Układ połączeń
Poniżej przedstawiono schematyczny układ połączeń systemu rzek Kośna i jej kanałów. Bieg rzek przedstawiono "od dołu do góry".
Drukiem wytłuszczonym główny nurt zarówno od jeziora Kośno, jak i powyżej. Należy zwrócić uwagę, że nie uwzględniono tu połączenia Kanału Elżbiety z jeziorem Wadąg, jednak obecnie kanał ten jest częściowo w zaniku.
- Wadąg
- jezioro Wadąg
- Kanał Kiermas
- jezioro Kiermas
- Kanał Kiermas
- jezioro Umląg
- Kanał Kiermas
- Jezioro Bogdańskie
- Kanał Kiermas
- Kanał Elżbiety
- Stawy rybne
- Kanał Wiktorii
- Kośna
- Kanał Elżbiety
- Kanał Kiermas
- Jezioro Bogdańskie
- Kanał Kiermas
- jezioro Umląg
- Kanał Kiermas
- jezioro Kiermas
- Kanał Kiermas
- jezioro Wadąg
Szlak kajakowy
Rzeka Kośna jest jednym z częściej uczęszczanych szlaków kajakowych na Warmii. Przebiega on głównym biegiem Kośnej i Kanału Kiermas, czyli od jeziora Kośno do Pisy i często dalej Wadągiem.
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 59594