Kamienica Leona Feliksa Goldstanda w Warszawie
Ilustracja
Kamienica w 2021
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Kredytowa 9
i pl. Dąbrowskiego 8

Styl architektoniczny

empire

Architekt

Józef Napoleon Czerwiński i Wacław Heppen

Inwestor

Leon Feliks Goldstand

Kondygnacje

8 p. > 5 p.

Rozpoczęcie budowy

1913

Ukończenie budowy

1916

Ważniejsze przebudowy

1946−1947

Pierwszy właściciel

rodzina Goldstandów

Kolejni właściciele

Zofia Tarnowska
Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych/Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne (1946-2003)[1]

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Leona Feliksa Goldstanda w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Leona Feliksa Goldstanda w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Leona Feliksa Goldstanda w Warszawie”
Ziemia52°14′15,5″N 21°00′35,7″E/52,237639 21,009917

Kamienica Leona Feliksa Goldstanda[2][3] – kamienica znajdująca się w Warszawie, na rogu ulicy Kredytowej 9 i placu Dąbrowskiego 8.

W momencie powstania była jedną z najwyższych kamienic Warszawy. Po II wojnie światowej została pozbawiona wystroju, obniżona do pięciu kondygnacji i przekazana Wydawnictwom Szkolnym i Pedagogicznym.

Historia

Kamienica ok. 1915

Kamienica została zbudowana w latach 1912-1916 przy ówczesnym placu Zielonym, w perspektywie ówczesnej ulicy Erywańskiej (po 1916 przemianowanej na Kredytową)[4]. Inicjatorem jej zaprojektowania i inwestorem był Leon Feliks Goldstand[4]. Projektantami budynku byli architekci Józef Napoleon Czerwiński oraz Juliusz[4] bądź Wacław Heppen[5]. Ośmiopiętrowy budynek był jednym z najwyższych w mieście[4]. Empirową fasadę zdobiły płaskorzeźby oraz jońskie i korynckie półkolumny[4]. Fasadę od strony placu wieńczyła masywna attyka.

Po I wojnie światowej w budynku mieściło się (od 1919) Ministerstwo Robót Publicznych[5], a na parterze (od strony ul. Kredytowej) kawiarnia nazywana „Dużą“ lub „Wielką Ziemiańską“ (filia „Małej Ziemiańskiej”)[6], zaś od strony placu – dancing „Kakadu” w stylu amerykańskim[7].

Podczas II wojny światowej kamienica została w niewielkim stopniu uszkodzona, choć w powstaniu warszawskim funkcjonowała tu radiostacja wraz ze szpitalem[5].

Po wojnie, w latach 1946-1947 została gruntownie przebudowana[5]. Wówczas usunięto kilka kondygnacji oraz zwieńczenie fasady od strony placu Dąbrowskiego, zamieniono także układ okien i usunięto wszystkie dekoracje[5].

Od września 1946[8] przez kolejne 57 lat kamienica była główną siedzibą Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych[1].

Współcześnie kamienica prezentuje się bardzo skromnie[5].

Przypisy

  1. 1 2 WSiP (autor korporatywny), Oficjalna historia Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych [online], 2016 [dostęp 2017-02-08] (pol.).
  2. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 60. ISBN 83-908950-8-0.
  3. ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2. Canaletta-Długosza. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 192. ISBN 83-9066291-4.
  4. 1 2 3 4 5 Topolska 2003 ↓, s. 228.
  5. 1 2 3 4 5 6 Zalewski 2016 ↓, s. 255.
  6. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 1019. ISBN 83-01-08836-2.
  7. ↑ Jerzy Kasprzycki: Warszawa sprzed lat (1900-1939). Warszawa: Wydawnictwo „Kraj”, 1989, s. 38.
  8. ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie kalendarz ilustrowany 1959”, s. 34, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.